អោ អាន

សំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធ : សំណុំរឿង ០០៤ និងសំណុំរឿង ០០៤/០២

ឈ្មោះក្រៅ : តា អាន, ឱម អាន, អោ យឿង, ឱម យឿង¹

អោ អាន (ឆ្នាំ១៩៣៣-ឆ្នាំ២០២០) គឺជាលេខាតំបន់៤១ មុនពេលត្រូវបានតែងតាំងជាអនុលេខាភូមិភាគកណ្តាល។ គាត់ត្រូវបានសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការពិនិត្យ និងចោទប្រកាន់បញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០៤ (ក្រោយមកបំបែកទៅជា សំណុំរឿង ០០៤ /០២) ចំណែកឯ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិបានលើកលែងការចោទប្រកាន់គាត់ ដោយសារកង្វះយុត្តាធិការបុគ្គល។ សំណុំរឿងដែលចោទ អោ អាន ត្រូវបានបញ្ចប់ដោយអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល នៅឆ្នាំ២០២១ ដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្តបាន។

ស្វែងយល់ពីឋានានុក្រមខ្មែរក្រហម ដើម្បីយល់ដឹងអំពីតួនាទីរបស់គាត់នៅក្នុងប្រព័ន្ធសម្ងាត់។

អូស

១៩៣៣

កើតនៅភូមិតាំងស្វាយ ឃុំពាម ស្រុកកំពង់ត្រឡាចលើ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង²។

១៩៥៤

ពីឆ្នាំ១៩៥៤ ដល់ឆ្នាំ១៩៦០

បានបួសធ្វើជាព្រះសង្ឈ³។

១៩៦៣

ពីឆ្នាំ១៩៦៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៧០

ធ្វើស្រែ⁴។

១៩៦៩

សីហា

ត្រូវបានមន្ត្រីសាធារណរដ្ឋខ្មែរចាប់ខ្លួន និងសួរចម្លើយ ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងរបស់គាត់ជាមួយនឹងការតស៊ូកុម្មុយនីស្ត⁵។

១៩៧០

១៨ មីនា

ចូលរួមចលនាកុម្មុយនីស្ត បន្ទាប់ពីសម្តេចនរោត្តម សីហនុ ត្រូវបានទម្លាក់ចេញពីអំណាច⁶។

១៩៧១

ត្រូវបានតែងតាំងចូលក្នុងគណៈស្រុកនៅស្រុកកណ្តាលស្ទឹង និងជាមេបញ្ជាការនៃកងពលលេខ ១១⁷។

១៩៧៥

ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា

បានបញ្ជាកងពលលេខ ១១ នៅក្នុងអំឡុងពេលវាយប្រហារទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយត្រូវបានតែងតាំងជាគណៈតំបន់២៥ (ភូមិភាគនិរតី) និងជាលេខាស្រុកស្អាង⁸។

១៩៧៦

ដើមឆ្នាំ១៩៧៦

ត្រូវបានតែងតាំងជាសមាជិកគណៈតំបន់ ៣៥ (ភូមិភាគនិរតី) និងជាអ្នកទទួលបន្ទុកបញ្ហា សេដ្ឋកិច្ចតំបន់⁹ ។

ពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៦

ធ្វើជាប្រធានមន្ទីរ តំបន់ ៣៥ ប្រហែលជាមួយឆ្នាំ¹⁰។

ចុងឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧

ត្រូវបានបញ្ជូនទៅភូមិភាគកណ្តាល រួមជាមួយនឹងកម្មាភិបាភូមិភាគនិរតីចំនួនប្រហែលពី១០០នាក់ ទៅ ៣០០ នាក់¹¹។

ចុងឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧

ត្រូវបានតែងតាំងជាលេខាតំបន់ ៤១ (ភូមិភាគកណ្តាល)¹²។

១៩៧៧

ចុងឆ្នាំ១៩៧៧

ត្រូវបានតែងតាំងជាអនុលេខាភូមិភាគកណ្តាល¹³។

១៩៧៨

តុលា

ធ្វើជាលេខាស្តីទីនៃភូមិភាគកណ្តាល នៅពេលដែល កែ ពក អវត្តមាន¹⁴។

១៩៧៩

ក្រោយខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩

រត់គេចខ្លួនទៅជំរំភៀសខ្លួនមុំបី តាមកងកម្លាំងផ្សេងទៀតរបស់ ប.ក.ក ក្រោយមក ផ្លាស់ទៅ ជំរំស្ទឹងចាន់ នៅក្នុងប្រទេសថៃ¹⁵។

២០០៩

៧ កញ្ញា

ជាប់ឈ្មោះនៅក្នុងដីកាបញ្ជូនរឿងឱ្យស៊ើបសួរលើកទី៣ របស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ¹⁶។

២០១៨

១៦ សីហា

ត្រូវបានសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ចោទប្រកាន់បញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះ ចំណែកឯ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ បានលើកលែងការចោទប្រកាន់¹⁷។

២០១៩

១៩ ធ្នូ

អង្គបុរេជំនុំជម្រះ មិនមានសេចក្តីសម្រេចសំឡេងភាគច្រើនលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់នឹងដីកាដំណោះស្រាយពីរផ្ទុយគ្នាចេញដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ និងអន្តរជាតិ¹⁸។

២០២០

១០ សីហា

សំណុំរឿងត្រូវបានបញ្ចប់ដោយអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្តបាន¹⁹។

ការចោទប្រកាន់

សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ បានលើកលែងការចោទប្រកាន់ អោ អាន ដោយរកឃើញថា អ.វ.ត.ក មិនមានយុត្តាធិការបុគ្គលលើគាត់ទេ ពីព្រោះថា គាត់មិនមែនជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ឬស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេ្យដែរ ²⁰ ។

ប៉ុន្តែ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ រកឃើញថា អោ អាន ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហើយបានចោទគាត់បញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះពីបទ ៖

អំពើប្រល័យពូជសាសន៍
ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ
ការរំលោភបំពាន់លើឧក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៥៦។

អង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានសម្រេចថា សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត មានកំហុសឆ្គងដែលចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរ ផ្ទុយគ្នា ប៉ុន្តែ អង្គបុរេជំនុំជម្រះមិនមានសំឡេងភាគច្រើនដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចថាតើត្រូវបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅជំនុំជម្រះ ឬលើកលែងការចោទប្រកាន់នោះទេ ²² ។
កិច្ចដំណើរការនីតិវិធីត្រូវបានបញ្ចប់ ដោយអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្តបាន ²³ ។

ការរកឃើញសំខាន់ៗ

ដីកាដំណោះស្រាយរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត

នៅក្នុងដីកាដំណោះស្រាយសំណុំរឿង ០០៤/០២ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ និងអន្តរជាតិ បានរកឃើញថា អោ អាន៖

មិនមែនជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិម ឬ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់ ប.ក.ក ទេ ²⁴ ។
ជាសមាជិកនៃគណៈតំបន់ ២៥ នៃភូមិភាគនិរតី មុនពេលក្លាយជាសមាជិកនៃគណៈតំបន់ ៣៥ ²⁵ ។
ត្រូវបានកែ ពក តែងតាំងជាលេខាតំបន់ ៤១ ទទួលបន្ទុកការគ្រប់គ្រងទូទៅ ការផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក ការដាំស្រូវ និងផលិតកម្ម និងវិធីកែលម្អលទ្ធផលការងារ ²⁶ ។
ត្រូវបានតែងតាំងជាអនុលេខាភូមិភាគកណ្តាល នៅពាក់កណ្តាល ឆ្នាំ១៩៧៧ ²⁷ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការចេញបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់មនុស្ស បានចូលរួមការផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក ដោយដាក់គោលដៅលើជនជាតិចាម បានចូលរួម និងសម្របសម្រួលការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំនៅតំបន់ ៤១ និងបានចូលរួមការបោសសម្អាតភូមិភាគបូព៌ា ²⁸ ។

ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់

សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ បានរកឃើញថា អោ អាន មិនមែនជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ឬ ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទេ ពីព្រោះថា គាត់៖

មិនបានបង្ហាញឱ្យឃើញថាមានលក្ខណៈលេចធ្លោទេ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងលេខាតំបន់ ឬអនុលេខាភូមិភាគផ្សេងទៀត យោងតាមគោលការណ៍នៃយុត្តាធិការសម្រិតសម្រាំងរបស់ អ.វ.ត.ក ²⁹ ។
បានធ្វើសកម្មភាពតាមបញ្ជា និងការណែនាំពី កែ ពក ហើយតួនាទីរបស់គាត់មិនត្រូវបានតែងតាំងជាផ្លូវការទេ ³⁰ ។
បានចូលរួមប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្ម ប៉ុន្តែមិនហួសពីការបញ្ជា សិទ្ធិអំណាច និងការគ្រប់គ្រងរបស់ កែ ពក លេខា ភូមិភាគកណ្តាល ³¹ ។
មិនបានបង្កើតមន្ទីរសន្តិសុខក្រាំងតាចាន់ និងទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្មនៅតំបន់ ១៣ ទេ ³² ។
មិនមានភាពស្វយ័ត មិនសកម្ម មិនច្នៃប្រឌិត និងមិនចូលរួមផ្ទាល់នៅក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មទេ ³³ ។
មិនបានចូលរួមបង្កើតគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក ³⁴ ។

ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ

សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ បានរកឃើញថា អោ អាន ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ពីព្រោះថា គាត់៖

ជាសមាជិកនៃសហឧក្រិដ្ឋកម្មរួម ជាមួយ កែ ពក និងមេដឹកនាំ ប.ក.ក ផ្សេងទៀត ដោយមានគោបំណងរួមអនុវត្តនៅក្នុងភូមិភាគកណ្តាល នូវគោលនយោបាយបង្កើតការដ្ឋាន និងសហរណ៍ អប់រំសមាសភាពមិនល្អ និងការសម្លាប់“ខ្មាំង”“ ដោយដាក់គោលដៅលើក្រុមជាក់លាក់ និងការដាក់បទបញ្ជាលើការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ³⁶ ។
ព្យាយាមដកជាប្រព័ន្ធនូវរដ្ឋបាលតំបន់ ៤១ ដែលមានស្រាប់ ហើយដាក់ជំនួសវិញនូវកម្មាភិបាលមកពី ភូមិភាគនិរតី ³⁷ ។
បានត្រួតពិនិត្យ និងធ្វើទស្សនកិច្ចជាប្រចាំទៅមន្ទីរសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ៤១ ដើម្បីវាយតម្លៃការបោសសម្អាត និងធានាថា បញ្ជារបស់គាត់ត្រូវបានអនុវត្តទាំងស្រុង បានសម្របសម្រួលប្រតិបត្តិការទ្រង់ទ្រាយធំដើម្បីចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់សត្រូវរបស់បក្ស និងបានទទួលរបាយការណ៍ស្តីពីបញ្ហាសន្តិសុខ និងវិន័យ ដែលក្នុងនោះគាត់បានរាយការណ៍ទៅគណៈភូមិភាគ ³⁸ ។
បញ្ជូនកម្លាំងយោធាតំបន់ ជាញឹកញាប់ ដើម្បីទៅចាប់ខ្លួនមនុស្ស ទៅអប់រំ ឬទៅសម្លាប់មនុស្ស ³⁹ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលភូមិភាគកណ្តាល ទទួលខុសត្រូវចំពោះគម្រោងសាងសង់ នៅភូមិភាគ កណ្តាលទាំងមូល បានចូលរួមអង្គប្រជុំដើម្បីរៀបចំផែនការការបោសសម្អាតនៅទូទាំងភូមិភាគកណ្តាល និង ការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក និងបានពិភាក្សាជាមួយនឹង សុន សេន អំពីភាពចាំបាច់ត្រូវផ្លាស់មនុស្សពីបូព៌ា ទៅ ភូមិភាគពាយ័ព្យ ដើម្បីទៅធ្វើការងារកសិកម្ម ⁴⁰ ។
បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងកសិកម្មរបស់ ប.ក.ក នៅទូទាំង ភូមិភាគកណ្តាល ដោយបង្កើតការដ្ឋាន និងសហករណ៍ តាមដានការវិវត្តការដ្ឋាននានានៅតំបន់ ៤១ និងធ្វើជាអ្នករៀបចំអង្គប្រជុំ ដើម្បីព្រមានអ្នកចូលរួម ថា ប្រសិនបើគេមិនអាចសម្រេចគោលដៅផលិតកម្មបានទេ ពួកគេនឹងត្រូវចាត់ទុកថាជាខ្មាំងរបស់បដិវត្តន៍ ហើយត្រូវដកហូតស្បៀង បញ្ជូនទៅអប់រំ ត្រូវចាប់ខ្លួន ត្រូវវាយ ឬ “បាត់ខ្លួន” ⁴¹ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្លាស់មនុស្ស និងធនធាននៅតំបន់ ៤១ ដែលត្រូវមានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ដោយអ្នកធ្វើដំណើរដែលគ្មានលិខិតអនុញ្ញត នឹងត្រូវចាប់ខ្លួន ⁴² ។
បានបញ្ជាលេខាស្រុករបស់គាត់ ឱ្យកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងសម្លាប់មនុស្សដែលត្អូញត្អែរអំពីស្ថានភាពរស់នៅរបស់ខ្លួន ⁴³ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការហៅកម្មាភិបាលនៅក្នុងតំបន់ទាំងបីនៃភូមិភាគកណ្តាល ឱ្យមករៀនសូត្រ ប៉ុន្តែ នឹងត្រូវចាប់ខ្លួន ហើយបញ្ជូនទៅមន្ទីរសន្តិសុខ ដើម្បីអប់រំ ឬសម្លាប់នៅពេលមកដល់ ⁴⁴ ។
បានបង្កើតផែនការដោយក្នុងនោះ កម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់ត្រូវចាប់ខ្លួនយកទៅវត្តភ្នំប្រុស ភ្នំស្រី ដើម្បីយកទៅសម្លាប់ ចំណែកឯ កម្មាភិបាលថ្នាក់ទាប និងអ្នកមានកំហុសស្រាល ត្រូវយកទៅមន្ទីរសន្តិសុខមិត្តសុប ឬមន្ទីរសន្តិសុខវត្តតាមះ ចំណែកឯមនុស្សធម្មតា ត្រូវយកទៅមន្ទីរសន្តិសុខវត្តបាធាយ ⁴⁵ ។
សកម្មក្នុងការដឹកនាំការបោសសម្អាតតំបន់ ៤១ ដោយកំណត់អត្តសញ្ញាណខ្មាំងដែលត្រូវបោសសម្អាត បញ្ជាអ្នកក្រោមបង្គាប់ឱ្យចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់មនុស្ស តាមដានយ៉ាងជិតស្និទ្ធលើការអនុវត្តការបោសសម្អាត ដោយ បញ្ជូននិរសារផ្ទាល់ខ្លួនទៅផ្ទៀងផ្ទាត់អំពីការសម្លាប់អ្នកទោសដែលចាប់ខ្លួនបាន និងដោយផ្តល់ជំនួយផ្នែកភស្តុភារ និងប្រើប្រាស់មន្ទីរតំបន់ ៤១ ជាកន្លែងប្រតិបត្តិការសំខាន់សម្រាប់សកម្មភាពបោសសម្អាត ⁴⁶ ។
បានណែនាំអ្នកក្រោមបង្គាប់ ឱ្យកំណត់អត្តសញ្ញាណ និងចាប់ខ្លួនក្រុមជាក់លាក់ផ្សេងទៀត ហើយបញ្ឆោពួកគេឱ្យជឿថា ពួកគេនឹងទទួលបានតួនាទីដូចគ្នា មុនពេលត្រូវបានចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅសម្លាប់ ⁴⁷ ។
បានបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួន ឱ្យឃុំខ្លួន បន្ទាប់មកផ្លាស់ចេញ ឬសម្លាប់ជនជាតិចាម ជនជាតិវៀតណាម និងខ្មាំងផ្សេងទៀតរបស់ ប.ក.ក នៅស្រុកកំពង់សៀម ⁴⁸ ។
បានចាប់ខ្លួន បានអប់រំ ឬបានសម្លាប់មនុស្សដែលបានប្រព្រឹត្តកំហុសស្រាល ឬត្រូវចោទថាបានប្រព្រឹត្តកំហុសស្រាល ដូចជា លួចអាហារ ឬការប្រព្រឹត្តិអំពើខុសសីលធម៌ ⁴⁹ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការចាប់ខ្លួន និងការផ្លាស់កម្មាភិបាលភូមិភាគបូព៌ា និងជនស៊ីវិល យកទៅសម្លាប់នៅភូមិភាគកណ្តាល ⁵⁰ ។
បន្តបោសសម្អាតតំបន់ ៤១ រហូតដល់ចុងបញ្ចប់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ទោះបីជាមានបញ្ជាឱ្យឈប់សម្លាប់ក៏ដោយ ⁵¹ ។
ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការកំណត់បទបញ្ជាលើការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅទូទាំងតំបន់ ៤១ ⁵² ។

ចំពោះបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់ដីកាដំណោះស្រាយ

ចៅក្រមជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានតម្កល់ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ ដោយពិចារណាថា ដីកាដំណោះស្រាយរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ មិនមានសុពលភាព ⁵³ ។
ចៅក្រមអន្តរជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានតម្កល់ដីកាដំណោះស្រាយ(ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ)របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ដោយពិចារណាថា ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ មិនមានសុពលភាព ⁵⁴ ។

សេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ

អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល បានសម្រេចថា ដោយហេតុថា សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត បានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដោយចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរផ្ទុយគ្នា ទើបគ្មានដីកាដំណោះស្រាយមួយណាមានសុពលភាពទេ ហើយដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្ត ទើបសំណុំរឿងដែលចោទ អោ អាន ត្រូវបញ្ចប់នៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក ⁵⁵ ។

មេធាវី

លោក មុំ លុច្ស លោក Richard Rogers និងលោក Göran Sluiter