យឹម ទិត្យយឹម ទិត្យយឹម ទិត្យ

យឹម ទិត្យ

សំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធ : សំណុំរឿង ០០៤

ឈ្មោះក្រៅ : តា ទិត្យ1 តា ១៧2

យឹម​ ទិត្យ (កើតឆ្នាំ ១៩៣៦) គឺជាលេខាតំបន់ ១, ៣ និង៤ (ភូមិភាគពាយ័ព្យ) និងតំបន់ ១៣ (ភូមិភាគនិរតី) និងជាលេខាស្រុកគិរីវង់។ គាត់ត្រូវបានសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ដាក់ស្ថិតក្រោមការពិនិត្យ និងចោទប្រកាន់បញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០៤ ចំណែកឯ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ បានលើកលែងការចោទប្រកាន់គាត់ ដោយសារកង្វះយុត្តាធិការបុគ្គល។ សំណុំរឿងដែលចោទ យឹម​ ទិត្យ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២១។

ស្វែងយល់ពីឋានានុក្រមខ្មែរក្រហម ដើម្បីយល់ដឹងអំពីតួនាទីរបស់គាត់នៅក្នុងប្រព័ន្ធសម្ងាត់។

អូស

១៩៣៦

៣០ ធ្នូ
កើតនៅភូមិត្រពាំងគល់ ឃុំត្រពាំងធំ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ3

១៩៤៨

ពីឆ្នាំ១៩៤៨ ដល់ឆ្នាំ១៩៥១
បានបួសនៅឃុំត្រពាំងធំ ហើយបន្តសិក្សានៅភ្នំពេញ នៅសាលាភាសាបាលី និងនៅវត្ត
មហា មន្ត្រី
4

១៩៧០

សឹកវិញ ហើយចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហម5

១៩៧៦

រវាងឆ្នាំ១៩៧៦ និងចុង ឆ្នាំ១៩៧៧
ក្លាយជាអនុលេខាស្រុកគិរីវង់ និងជាលេខាតំបន់ ១៣6

១៩៧៨

ពាក់កណ្តាល ឆ្នាំ១៩៧៨
ក្លាយជាលេខាតំបន់ ១, ៣ និង៤ និងជាសមាជិកនៃគណៈភូមិភាគពាយ័ព្យ7

១៩៧៩

ជិតដល់ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩
រត់គេចខ្លួនទៅប៉ៃលិន8

២០០៨

២០ វិច្ឆិកា
ជាប់ឈ្មោះនៅក្នុងដីកាបញ្ជូនរឿងឱ្យស៊ើបសួររបស់សហព្រះរាជអន្តរជាតិ9

២០១៩

២៨ មិថុនា
សំណុំរឿង ត្រូវបានលើកលែងការចោទប្រកាន់ដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ ប៉ុន្តែត្រូវបានសហចៅក្រមចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ចោទបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះ10

២០២១

១៧ ធ្នូ
អង្គបុរេជំនុំជម្រះ មិនមានសេចក្តីសម្រេចសំឡេងភាគច្រើនលើបណ្តឹងសាទុក្ខជំទាស់នឹងដីកាដំណោះស្រាយផ្ទុយគ្នាចេញដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតរជាតិ និងអន្តរជាតិ11
២៨ ធ្នូ
សំណុំរឿងត្រូវបានបញ្ចប់ដោយអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ
ជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្តបាន
12

ការរកឃើញសំខាន់ៗ

ដីកាដំណោះស្រាយរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត

នៅក្នុងដីកាដំណោះស្រាយសំណុំរឿង ០០៤ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ និងអន្តរជាតិ បានរកឃើញថា មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់បញ្ជាក់ថា យឹម​ ទិត្យ៖
  • បានក្លាយជាអនុលេខាស្រុកគិរីវង់ និងជាលេខាតំបន់ ១៣ នៅពេលណាមួយរវាងឆ្នាំ១៩៧៦ និង ឆ្នាំ១៩៧៧ 16
  • បានក្លាយជាលេខាតំបន់ ១, ៣ និង៤ នៃ ភូមិភាគពាយ័ព្យ 17

ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់

សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ បានរកឃើញថា យឹម​ ទិត្យ មិនមែនជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ឬស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទេ ពីព្រោះថា គាត់៖
  • ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមមនុស្សយ៉ាងតិច ១០០ នាក់នៅថ្នាក់ភូមិភាគ និងតំបន់ ហើយមិនកាន់តួនាទីសំខាន់នៅក្នុងបក្សទេ 18
  • បានកាន់តួនាទីមួយនៅភូមិភាគពាយ័ព្យ តែមួយរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ 19
  • មិនមានអ្នកក្រោមបង្គាប់ជាក់លាក់ដែលបានចូលរួមអនុវត្តគោលនបាយរបស់ ប.ក.ក 20
  • គ្រាន់តែដឹងអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្ត ប៉ុន្តែ មិនបានផ្តួចផ្តើមគំនិត ឬចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុង ការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់បក្ស ឱ្យហួសពីកម្រិតដែលអាចរំពឹងទុកពីកម្មាភិបាលតំបន់ ឬភូមិភាគទេ​ 21 ​។
  • សាក្សីជាច្រើននាក់មិនបានស្គាល់គាត់ទេ 22
  • មិនបានបង្កើតទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្មមួយចំនួនមុនពេលក្លាយជាលេខាស្រុកគិរីវង់ ហើយទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្មផ្សេងទៀតបានឈប់ដំណើរការនៅពេលដែលគាត់ត្រូវបានតែងតាំងជាលេខាតំបន់ ១ 23
  • បង្ហាញឃើញថាការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់គាត់មានកម្រិត ដោយផ្អែកលើភស្តុតាងនៅទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្ម ដូចជា វត្តប្រធាតុ ការដ្ឋានទំនប់កង្ហត ការដ្ឋានរោងចក្រស្ករកំពង់គល់ និងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំនៅស្រុកសំឡូត 24
  • មិនបានផ្តួចផ្តើមគោលនយោបាយបោសសម្អាតនៅភូមិភាគពាយ័ព្យ 25

ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ

  • សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ បានរកឃើញថា យឹម​ ទិត្យ ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមជនដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ពីព្រោះថា គាត់៖ 26
  • គឺជាសមាជិកនៃសហឧក្រិដ្ឋកម្មរួមបីផ្សេងគ្នាជាមួយ តា ម៉ុក និងកម្មាភិបាលភូមិភាគនិរតីផ្សេងទៀត ៖ ១) អនុវត្តគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក ស្តីពីការបង្កើតការដ្ឋាន និងសហករណ៍ ការដាក់បទបញ្ជាលើការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ ការអប់រំសមាសភាពមិនល្អ និងការសម្លាប់ “ខ្មាំង” ព្រមទាំងការដាក់គោលដៅលើក្រុមជាក់លាក់ ២) អនុវត្តផែនការទូទាំងប្រទេសដើម្បីលុបបំបាត់ខ្មែរក្រោម និង ៣) ជំរុញប្រព័ន្ធធ្វើបាបនៅមន្ទីរសន្តិសុខវត្តប្រធាតុ 27
  • បានឡើងតួនាទីយ៉ាងឆាប់រហ័សពីអនុលេខាស្រុកនៅភូមិភាគនិរតី ទៅជាអនុលេខាភូមិភាគ និងនៅជិតចុងបញ្ចប់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ប្រហែលអាចក្លាយជាលេខាពេញសិទ្ធិនៃភូមិភាគពាយ័ព្យផង 28
  • មានទំនាក់ទំនងគ្រួសារយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹង តា ម៉ុក (ជាបងថ្លៃគាត់) បានធ្វើដំណើរទូទាំងភូមិភាគជាមួយ តា ម៉ុក បានចូលរួមអង្គប្រជុំ ហើយជាក់ស្តែង ជាថ្នាក់ដឹកនាំទីពីរបន្ទាប់ពី តា ម៉ុក 29
  • ទទួលខុសត្រូវចំពោះទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្មជាង ២០ កន្លែង រាប់តាំងពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម និងអំពើមនុស្សឃាតដែលមានចែងនៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា 30
  • បានចូលរួម និងរៀបចំអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រោម នៅតំបន់ក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន រួមមាន ការសួរចម្លើយអ្នកទោស ការកំណត់អត្តសញ្ញាណអ្នកទោសជាខ្មាំង ការបញ្ជា ការបញ្ឆោត និងយ៉ាងហោចណាស់បានឯកភាពលើការសួរចម្លើយ និងការសម្លាប់អ្នកទោសនៅមន្ទីរសន្តិសុខវត្តប្រធាតុ 31
  • បានឱ្យបុរស និងនារីអនុវត្តតាមគោលនយោបាយរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំរបស់ ប.ក.ក ដោយយ៉ាងហោចណាស់ គាត់បានចូលរួមដំណាក់កាលរៀបចំពិធីរៀបការរួមនៅតំបន់ ១ ហើយបានផ្តល់ សេចក្តីណែនាំទៅអ្នកទើបរៀបការរួចបានប៉ុ​ន្មានថ្ងៃក្រោយមក 32
  • បាននិយាយនៅក្នុងអង្គប្រជុំនានា ដើម្បីបោសសម្អាតជនជាតិវៀតណាម ដោយអង្គប្រជុំទាំងនោះចូលរួមដោយយោធា និងកម្មាភិបាលស៊ីវិលនៅតំបន់ ១ នៃភូមិភាគពាយ័ព្យ ដើម្បីជំរុញប្រជាជនឱ្យតាមដាន និងរាយការណ៍អំពីខ្មាំងដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងវៀតណាម ហើយអ្នកពាក់ព័ន្ធបែបនោះអាចត្រូវសម្លាប់ 33
  • គ្រប់គ្រងផលិតកម្ម និងការកសាង បានបង្កើត និងត្រួតពិនិត្យការដ្ឋាន និងសហករណ៍ ដើម្បីវាយតម្លៃ ការវិវត្តរបស់ការដ្ឋាន និងសហករណ៍ បានធ្វើជាប្រធានអង្គប្រជុំ និងវគ្គរៀនសូត្រនៅការដ្ឋាន បានថ្លែងសុន្ទរកថាអំពីផលិតកម្មកសិកម្ម និងការណែនាំអំពីការកសាងទំនប់ និងព្រែក បានបណ្តុះបណ្តាលប្រធានកង និងបានណែនាំកម្លាំងការងារឱ្យខិតខំធ្វើការ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅរបស់ ប.ក.ក 34
  • បានចូលរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តវិន័យយ៉ាងតឹងរឹងសម្រាប់កម្មករ ជាពិសេសនៅទំនប់កង្ហត 35
  • បានរៀបចំការបោសសម្អាតភូមិភាគពាយ័ព្យ នៅមុនពេល និងនៅពេលដែលគាត់ប្រកាសជំនួសកម្មាភិបាល ភូមិភាគពាយ័ព្យ ដោយចុះធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទូទាំងភូមិភាគពាយ័ព្យ ធ្វើជាប្រធានអង្គប្រជុំ បញ្ជាកម្មាភិបាលក្រោមបង្គាប់ឱ្យស្វែងរកខ្មាំង ដើម្បីយកមកអប់រំ ឬសម្លាប់ ហើយរាយការណ៍អំពីចំនួនខ្មាំងដែលត្រូវបានរកឃើញ និងសម្លាប់ 36
  • យ៉ាងហោចណាស់បានចុះផ្ទាល់ទៅសហករណ៍ធិបតី ការដ្ឋានទួលម្ទេស និងមន្ទីរសន្តិសុខវត្តបាណន់ ដើម្បីវាយតម្លៃអំពីការបោសសម្អាត និងធានាថា បទបញ្ជារបស់គាត់ត្រូវបានអនុវត្តពេញលេញ 37

ចំពោះបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ជំទាស់នឹងដីកាដំណោះស្រាយ

  • ចៅក្រមជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានតម្កល់ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតជាតិ ដោយពិចារណាថា ដីកាដំណោះស្រាយរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ មិនមានសុពលភាព 38
  • ចៅក្រមអន្តរជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានតម្កល់ដីកាដំណោះស្រាយ(ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ)របស់​សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ ដោយពិចារណាថា ដីកាសម្រេចលើកលែងការចោទប្រកាន់របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ មិនមានសុពលភាព 39

សេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ

  • អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល បានសម្រេចថា ដោយហេតុថា សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត បានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដោយចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរផ្ទុយគ្នា ទើបគ្មានដីកាដំណោះស្រាយមួយណាមានសុពលភាពទេ ហើយដោយសារពុំមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះជាក់លាក់ និងអាចអនុវត្ត ទើបសំណុំរឿងដែលចោទ យឹម​ ទិត្យ ត្រូវបញ្ចប់នៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក 40 ។ ចៅក្រម Maureen Harding Clark មានមតិជំទាស់ ដោយមិនយល់ស្របតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់មតិភាគច្រើន 41

មេធាវី

មេធាវី សូ មូស្សេន្នី, មេធាវី Suzana Tomanović មេធាវី Neville Sorab (មេធាវីស្ម័គ្រចិត្ត)