ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី
ជនរងគ្រោះក្លាយជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ប្រសិនបើត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាភាគីនៅក្នុងដំណើរការរឿងក្តីរបស់តុលាការ។
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានសិទ្ធិទទួលបាន៖
ការទទួលស្គាល់ ជនរងគ្រោះ ជាភាគីនៅក្នុងសំណុំរឿង
ដើម្បីទទួលស្គាល់ជាភាគីនៅក្នុងដំណើរការរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌ ឬហៅថា កិច្ចដំណើរការនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក. ជនរងគ្រោះ ត្រូវមានព័ត៌មានដូចខាងក្រោមនៅក្នុងពាក្យសុំធ្វើជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី5៖
១. ត្រូវមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់អំពីអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួន
២. ត្រូវបង្ហាញថា ខ្លួនទទួលរងទុក្ខ ឬការឈឺចាប់ផ្នែករាងកាយ ផ្លូវចិត្ត ឬខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយសារមូលហេតុផ្ទាល់បណ្តាលមកពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានចោទលើ ជនជាប់ចោទ។
៦,៤២២
នៅក្នុងសំណុំរឿង ឬរឿងក្តីនៅចំពោះមុខ
អ.វ.ត.ក.៖
សំណុំរឿង ០០១
៩៤
សំណុំរឿង ០០២
៤,១២៨
សំណុំរឿង ០០៣
៦៤៦
សំណុំរឿង ០០៤
២,០១៤
សំណុំរឿង ០០៤/០១
១,៨៤២
សំណុំរឿង ០០៤/០២
១,៩២០
៧៦
នាក់ ត្រូវបានទទួលស្គាល់
នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១
៣,៨៦៩
នាក់នៅក្នុងសំណុំរឿង០០២។
សំឡេងរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី
សក្ខីកម្មរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី គឺជាប្រភពព័ត៌មានមួយដ៏សំខាន់ និងជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីបង្កើតជាឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាពិសេស ដោយសារថា ព័ត៌មានទាំងនោះពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឃោរឃៅរបស់របបខ្មែរក្រហម។
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ចូលរួមសវនាការរបស់ អ.វ.ត.ក. ដើម្បីផ្តល់សក្ខីកម្ម និងចម្លើយអំពីការរងទុក្ខ ឬការឈឺចាប់។
មានដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន៖
២២
នាក់ត្រូវបានកោះហៅឱ្យមកផ្តល់សក្ខីកម្ម
នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១
នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១
៣១
នាក់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១
៦៤
នាក់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២
មេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី មានមេធាវីតំណាងរបស់ខ្លួន ឬហៅថា មេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី នៅដំណាក់កាលបុរេជំនុំជម្រះក្តី។ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីអាចមានមេធាវីតំណាងរៀងខ្លួន ឬអាចបង្កើតជាក្រុមជាមួយនឹងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលបានមេធាវីតំណាងរួមគ្នា6។
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី មានសិទ្ធិជ្រើសរើសមេធាវីក្នុងចំណោមមេធាវីកម្ពុជា និងមេធាវីបរទេស ដែលបានចុះបញ្ជីឈ្មោះជាមួយនឹងគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា7។ ផ្នែកគាំពារជនរងគ្រោះ រក្សាទុកបញ្ជីឈ្មោះមេធាវីដែលមានសិទ្ធិអាចតំណាងជនរងគ្រោះ និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី8។
មេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ត្រូវបានផ្តល់ជូនដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទាំងអស់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១ សំណុំរឿង ០០២ សំណុំរឿង ០០៣ និងសំណុំរឿង ០០៤។ មេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ធ្វើការសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងគម្រោងសំណង និងគម្រោងក្រៅផ្លូវតុលាការ ដើម្បីជួយដោះស្រាយតាមបំណងរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ក្នុងការស្នើសុំសំណងចំពោះការឈឺចាប់ ឬការខូចខាតដែលពួកគាត់បានទទួលរង។
សរុបមក
៦៥
មានមេធាវីកម្ពុជានិងមេធាវីបរទេសត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយ អ.វ.ត.ក. ដើម្បីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី។
សហមេធាវីនាំមុខ
សហមេធាវីនាំមុខតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី គឺជាអ្នកតំណាងផលប្រយោជន៍ផ្លូវច្បាប់របស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅក្នុងដំណាក់កាលជំនុំជម្រះក្តី និងដំណាក់កាលក្រោយការជំនុំជម្រះក្តី។ សហមេធាវីនាំមុខតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានមេធាវីខ្មែរម្នាក់ និងបរទេសម្នាក់ ដែលត្រូវជ្រើសរើសដោយការិយាល័យរដ្ឋបាលរបស់ អ.វ.ត.ក. ចេញពីបញ្ជីឈ្មោះមេធាវីដែលមានសិទ្ធិ ហើយបញ្ជីឈ្មោះនេះរក្សាទុកនៅ ផ្នែកគាំពារជនរងគ្រោះ។
សហមេធាវីនាំមុខ តំណាងផលប្រយោជន៍របស់ជនរងគ្រោះជាក្រុមរួមគ្នាតែមួយនៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក.។ សហមេធាវីនាំមុខ មានការទទួលខុសត្រូវសំខាន់ក្នុងការតស៊ូមតិ យុទ្ធសាស្ត្រ និងការបង្ហាញសិទ្ធិរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី9។
សហមេធាវីនាំមុខ ទទួលការគាំទ្រពីមេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី។ មេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី នៅបន្តផ្តល់ប្រឹក្សាអំពីការសម្របសម្រួលក្នុងការតំណាងជនរងគ្រោះ និងផ្តល់ជំនួយដល់សហមេធាវីនាំមុខ10។
កន្លងមក សហមេធាវីនាំមុខចំនួន ៥ នាក់ ត្រូវបានតែងតាំងនៅក្នុងសំណុំរឿង ០២ គឺ៖
- . លោក ពេជ្រ អង្គ (មេធាវីនាំមុខកម្ពុជា ពីឆ្នាំ២០១១ រហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន)
- . លោកស្រី Elisabeth SIMONNEAU FORT (ជនជាតិបារាំង ពីឆ្នាំ២០១១ ដល់ឆ្នាំ២០១៤)
- . លោកស្រី Marie GUIRAUD (ជនជាតិបារាំង ពីឆ្នាំ២០១៤ ដល់ឆ្នាំ២០១៩)
- . លោកស្រី Megan HIRST (ជនជាតិអូស្ត្រាលី ពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២២)
- . លោកស្រី Falguni DEBNATH (ជនជាតិកាណាដា ពីឆ្នាំ២០២២ ដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន)។