ប៊ូ ថុន - អ.វ.ត.ក.

សាវតារ និងតួនាទី

ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ប៊ូ ថុន និងប្តីរបស់គាត់ ភោគ ហន ត្រូវបានគេកំណត់ថាជា “ប្រជាជនថ្មី” ឬ “ប្រជាជន ១៧ មេសា” ។ គាត់បានផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាសាក្សី ក្នុងអំឡុងកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះក្នុងសំណុំរឿង ០០១ អំពីតួនាទីរបស់ពួកគាត់នៅក្រសួងថាមពល ការសម្លាប់ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីដែលជាប់ឃុំនៅមន្ទីរ ស-២១ លក្ខខណ្ឌ និងការបាត់ខ្លួននៅមន្ទីរ ស-២៤ ជាទីដែលគាត់ជាប់ឃុំឃាំង និងទុក្ខវេទនាដែលគាត់ទទួលរងក្នុងអំឡុងរបបនោះ រួមទាំងការស្លាប់កូនទាំងបួននាក់របស់គាត់ផងដែរ។ មុនខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ពួកគាត់រស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ជាមួយកូនៗរបស់ខ្លួន ។ នៅពេលដែលពួកខ្មែរក្រហមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ពួកគាត់មានបំណងភៀសខ្លួន ប៉ុន្តែត្រូវបានបង្វែទិសដៅដោយទាហាន ប៉ុល ពត ។ គាត់បានរៀបរាប់អំពីពេលដែល “[ខ្ញុំមក]ដល់នៅភ្នំពេញទៅ គេអ្នកនាំខ្ញុំចូលបដិវត្តន៍” ។ អ្នកស្រី ប៊ូ ថុន បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា ពីរបីខែក្រោយមក ស្វាមីរបស់គាត់ត្រូវចាត់ឲ្យទៅធ្វើការនៅក្រសួងថាមពល ។ ស្វាមីអ្នកស្រីបើកឡានដឹកប្រេង ដែលស្វាមីគាត់បានទទួលពី រ៉ូយ៉ាល់អ៊ែរកាំបូត ដើម្បីដឹកជញ្ជូនជយភ័ណ្ឌ ចំណែកឯគាត់វិញធ្វើជាចុងភៅរៀបចំអាហារឲ្យបុគ្គលិកនៅក្រសួង ។ ពួកគាត់ស្នាក់នៅការាស់សាំងពពាលខែ ។ ពេលមួយក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោយកំណើតកូនទីបួនរបស់ពួកគាត់ ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីបានបាត់ខ្លួន ។ ក្រោយមកគាត់បានដឹងថា គេបានចាប់ខ្លួនស្វាមីរបស់គាត់ ដោយសារតែ កុយ ធួន ដែលជាប្រធានភូមិភាគឧត្តរ ដែលជាអ្នក “ណែនាំ” ពួកគាត់ឲ្យចូលបដិវត្តន៍ ត្រូវបានគេចោទថាជាជនក្បត់ ។ គាត់ថ្លែងថា មិនដឹងអំពីកាលៈទេសៈនៃការចាប់ខ្លួន និងការស្លាប់របស់ប្តីគាត់ទេ ប៉ុន្តែបានឃើញរូបថតរបស់ប្តីគាត់នៅមន្ទីរ ស-២១ ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក ។

លក្ខខណ្ឌនៅ ស-២១

ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ប៊ូ ថុន ត្រូវគេដឹកតាមឡានទៅអន្លង់គង ហៅ ក-១៤ ជាផ្នែកមួយនៃ ស-២៤។ ដូចបានកត់សម្គាល់ដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ស-២៤ ហៅ ព្រៃ ស គឺជាកន្លែងកសាងក្រោមសិទ្ធិអំណាចរបស់ ឌុច ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅខាងក្រៅទីក្រុងភ្នំពេញ ជិតទីតាំងសម្លាប់មនុស្ស ជើងឯក ស្ថិតក្នុងស្រុកដង្កោ ខេត្តកណ្តាល ។ អង្គជំនុំជម្រះបានកត់សម្គាល់ទៀតថា “អ្នកជាប់ឃុំនៅ ស២៤ ភាគច្រើនជាសាច់ញាតិ ឬអ្នកនៅក្រោមបង្គាប់របស់អ្នកដែលត្រូវបានគេឃុំខ្លួន នៅមន្ទីរ ស-២១ (ទួលស្លែង) ជាយុទ្ធជន និងបុគ្គលិកមកពីក្រសួងមន្ទីរ ឬស្ថាប័នសាធារណៈនានា” ។ អ្នកស្រី ប៊ូ ថុន បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា គេបញ្ជូនគាត់ទៅ ស-២៤ ដោយសារតែគេ “ថាយើងខ្មាំង” ។ ពេលទៅដល់ គេថតរូបគាត់ និងបានសួរអំពីប្រវត្តិរូបរបស់គាត់ ។ គាត់បានពិពណ៌នា ស-២៤ ថាជាកន្លែងដែល “គេយកអ្នកទោសទាំងប៉ុន្នានទៅ គេយកទៅដាក់ហ្នឹង ហើយបានគេបែងចែកមកភូមិ” ។ នៅទីនោះ គេបញ្ជាឲ្យគាត់កាប់អុស រកត្រី និងដាំស្រូវ និងបន្លែ តែ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យគាត់ហូបវាទេ ។ គេឲ្យគាត់ហូបអាហារតែពីរពេលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ ដំបូងបាយ និងក្រោយមកបបររាវៗ ហើយគាត់បានរំលឹកថា អ្នកជាប់ឃុំមួយចំនួន “ស្គមខ្លាំង” ។ គាត់បានរៀបរាប់ថាគាត់ត្រូវដេកនៅក្នុងរោងដេករួម ជាមួយមនុស្ស១០ ទៅ ២០នាក់ ផ្សេងទៀត ។ គាត់ចាប់ផ្តើមការងារពីព្រឹកព្រលឹម ហើយបន្តធ្វើការរហូតដល់ល្ងាច ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានចាត់ទុកការរៀបរាប់របស់គាត់ អំពីលក្ខខណ្ឌទាំងអស់នេះថា មានភាពពិតប្រាដក ។ អ្នកស្រី ប៊ូ ថុន បានរំលឹកថា គេយកមនុស្សចេញនៅពេលយប់ ។ ពេលខ្លះ មនុស្សទាំងឡានៗបានមកដល់ តែបានបាត់ខ្លួននៅថ្ងៃបន្ទាប់ ។ គាត់មិនដឹងថាអ្នកទាំងនោះមកពីណា ឬត្រូវគេយកទៅណាទេ ហើយក៏មិនហានសួរគេដែរ ។ គាត់បានរៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់នៃហេតុការណ៍នេះចំពោះសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់គាត់ដូចខាងក្រោម៖ មានអារម្មណ៍ភ័យដែលកាលនុង។ មានអារម្មណ៍ភ័យ តែមិននិយាយទេ ដូចថាថ្ងៃនេះលោគេ ចុះក្រោយមិនដឹងចំអ្នកណា យើងអត់ដឹងអាហ្នឹង មានអារម្មណ៍ប៉ុណ្ណឹង” ³⁰ ។ អ្នកស្រី ប៊ូ ថុន បាននិយាយអំពីការបាត់បង់សេរីភាព និងស្វ័យភាព ដែលគាត់ បានទទួលរងនៅ ស-២៤ នៅក្នុងសក្ខីកម្មរបស់គាត់ ដែលមួយផ្នែកមួយត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងដកស្រង់នៅក្នុងសាលក្រមរបស់ខ្លួន ។ គាត់បានថ្លែងថា គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យគាត់និយាយជាមួយអ្នកផ្សេងដែលធ្វើការជាមួយគាត់ទេ ហើយ “អត់មានសេរីភាពនិយាយ” ទេ។ គាត់មិនអាចដើរដោយសេរីទេ ហើយបានពិពណ៌នា ស-២៤ ថាហាក់ដូចជា “ឃុំក្នុងគុកអត់ជញ្ជាំង” ។ គាត់បានរៀបរាប់ពីរបៀបគេវាយធ្វើបាបគាត់ និងមានអារម្មណ៍ថា “មិនដឹងគេទុកយើងស្មើនឹងអីផង។ កាលនោះ មិនដឹងថាជីវិតខ្ញុំហ្នឹងវា បើនិយាយរួមថា ចង់គេសម្លាប់ថ្មើរណា បានស្មើហ្នឹង ម៉្លោះហើយយើង --និយាយរួមថា នៅថ្ងៃនោះ ដេកចាំតែថ្ងៃស្លាប់” ។

ការបាត់បង់កូនៗ

អ្នកស្រី ប៊ូ ថុន មានកូនបួននាក់៖ កូនស្រីបីនាក់ និងកូនប្រុសម្នាក់។ កូនស្រីរបស់គាត់ត្រូវយកទៅកងចល័តកុមារ ហើយយូរៗម្តងទើបគេអនុញ្ញាតឲ្យគាត់ជួបកូន ។ ក្រោយពេលរំដោះ កូនទាំងបួនរបស់គាត់បានបាត់ខ្លួនជារៀងរហូត ។ មានតែកូនប្រុសរបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះនៅជាមួយគាត់នៅ ស-២៤ ។ កូនប្រុសគាត់ត្រូវនៅជាមួយអ្នកមើលថែម្នាក់ ចំណែកឯគាត់ត្រូវធ្វើការ ហើយបំបៅដោះកូននៅពេលសម្រាកពីការងារ ។ មានក្មេងប្រហែលជា ១០នាក់ ស្នាក់នៅមណ្ឌលមើលថែទាំកុមារ ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានដកស្រង់សក្ខីកម្មរបស់ ប៊ូ ថុន ត្រង់ចំណុចនេះនៅក្នុងសាលក្រមរបស់ខ្លួន៖ សាក្សី ប៊ូ ថុន បានកត់សម្គាល់ថា មានទារក ១០នាក់ ដែលគេយកទៅទុក នៅមណ្ឌលថែរទាំកុមារ នៅ ស២៤ នោះ គឺដោយសារតែម្តាយរបស់ទារកទាំងនោះ មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យមើលថែទាំកូនរបស់ខ្លួន ទារកខ្លះបានឈឺ និងខ្លះទៀតបានស្លាប់” ⁴¹ ។ កូនប្រុសរបស់គាត់បានបាត់បង់ជីវិតក្រោយថ្ងៃរំដោះ ៧ មករា ១៩៧៩ ដោយទាហានវៀតណាម នៅពេលដែលគាត់ភៀសខ្លួនទៅខេត្តបាត់ដំបង មុនពេលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតរបស់គាត់វិញ ។ ក្នុងចំណោមគ្រួសាររបស់គាត់ មានតែគាត់ម្នាក់គត់ដែលនៅរស់ គាត់បាត់បង់ស្វាមី និងកូនៗរបស់គាត់ទាំងអស់ ។

ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹង ឌុច

ប៊ូ ថុន បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា គាត់បានឃើញជនជាប់ចោទ ឌុច ម្តងខណៈកំពុងរត់ក្រោយចាកចេញពី ស-២៤ ។ គេប្រាប់គាត់ថា ឌុច គឺជាប្រធាន ស-២១ ។ គាត់ផ្តល់សក្ខីកម្មថា គាត់មិនបានឃើញ ឌុច សម្លាប់នណាម្នាក់ដោយផ្ទាល់ភ្នែកនោះទេ ។

វីដេអូ

សក្ខីកម្ម
កាលបរិច្ឆេទ	កំណត់ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះ	លេខប្រតិចារិក
ថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៩	E1/62	E1/62.1

ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
ចំណងជើងឯកសារជាភាសាខ្មែរ	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាអង់គ្លេស	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាបារាំង	លេខឯកសារ D	លេខឯកសារ E3
ប្រវត្តិរូបរបស់ ប៊ូ ថុន	Biography of Bou Thon	Biographie de Bou Thon	IS 19.12	E3/492
កំណត់ហេតុនៃស្តាប់ចម្លើយសាក្សី ប៊ូ ថុន របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ចុះថ្ងៃទី១០ ខែមករា ២០០៨	Written Record of Interview Bou Thon	Procès-verbal de l’entretien de Bou Thon	D28/10	E3/493
បទសម្ភាសន៍របស់ ប៊ូ ថុន ជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៤	DC-Cam interview with Bou Thon	Entretien de Bou Thon par le DC-Cam	IS 19.12	E3/494