ប៊ុន ឡឹងចូយ

សាវតារ និងតួនាទី

លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ហៅ ចាន់ ប៊ុនលឺត គឺជាអនុប្រធានមន្ទីរស្រុកកែវសីមាចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដល់ពេលគេចាប់ខ្លួនគាត់ក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧¹។ គាត់ចូលជាយុទ្ធជនក្នុង១៩៦៨ និងចូលបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥²។ នៅក្នុងឆ្នាំនោះដែរ គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកសម្ព័ន្ធយុវជន និងទទួលបានការតាំងជាប្រធានក្រុមមានសមាជិកប្រាំ ឬប្រាំមួយនាក់³។ គាត់បានផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាសាក្សីក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ ទាក់ទងនឹងមន្ទីរសន្តិសុខភ្នំក្រោល និងការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងតំបន់ ១០៥⁴។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ក្នុងការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងទីតាំង ប្រតិបត្តិការ និងមេដឹកនាំនៅក្នុងមន្ទីរតំបន់ ១០៥ ហើយជាពិសេសនៅភ្នំក្រោល និងនៅក្នុងការសន្និដ្ឋានថា អ្នកដែលចាត់ទុកថាជាខ្មាំងមកពីតំបន់ ១០៥ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងពួកគេត្រូវបានចាប់ខ្លួន ឃុំខ្លួន និងសម្លាប់⁵។

មន្ទីរតំបន់ ១០៥ និងមន្ទីរសន្តិសុខភ្នំក្រោល

មុនពេលគេបញ្ជូនគាត់ទៅការដ្ឋានរយ៉ (ក-៣៧) លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ត្រូវគេឃុំនៅមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ ១០៥ ហៅ ក-១៦ ដែលមានចម្ងាយប្រហែលពីរគីឡូម៉ែត្រពី ក-១៧⁶។ ក-១៧ គឺជាមន្ទីរតំបន់ របស់តំបន់ ១០៥⁷ ដែលដំណើរការក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ ទិន⁸ និង វិន ឡយ⁹។ គណៈកម្មាធិការតំបន់ ១០៥ ដឹកនាំដោយ ឡាំង¹⁰ រហូតដល់ពេល ឡាំង ត្រូវ ខាំ ភូន សម្លាប់¹¹ ហើយ តា សារុន បានជំនួស ឡាំង នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧ ឬដើមឆ្នាំ១៩៧៨¹²។ ក្នុងអំឡុងពេលរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឡាំង និង សារុន បានទទួលរបាយការណ៍ផ្ទាល់ពីលេខាស្រុក¹³ និងបានប្រជុំតែងតាំងកម្មាភិបាលស្រុកផងដែរ¹⁴។ លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ រៀបរាប់ថា មន្ទីរសន្តិសុខភ្នំក្រោលគឺជា “តំបន់រដ្ឋបាលមានមុខងារច្រើន”¹⁵ មានទីតាំងក្នុងស្រុកកោះញែក ហើយក៏មានកន្លែងឃុំខ្លួនក្នុងនោះដែរ¹⁶។ ក-១១ ដែលជាទីបញ្ជាការរបស់មន្ទីរយោធាតំបន់ ១០៥¹⁷ និងជាកន្លែងឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន និងសម្រាប់កសាងអ្នកទោសស្រាល¹⁸ មានទីតាំងស្ថិតនៅខាងក្រៅបរិវេណភ្នំក្រោល¹⁹ ពីរបីរយម៉ែត្រខាងត្បូងឆៀងខាងកើត ក-១៧²⁰ ហើយដំណើរការដោយមេបញ្ជាការយោធាតំបន់ ១០៥²¹។ លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីប្លង់ និង ប្រតិបត្តិការភ្នំក្រោល²² និងត្រពាំងព្រីង (ទីតាំងកប់សព)²³។ លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ បានសង្កេតមើលពីចម្ងាយឃើញថាភ្នំក្រោល “ប្រៀបធៀបទៅមិនបានស្មើក្រោលគោមួយទេ”²⁴។ គាត់បានឮថា អ្នកទោសក្រុមតូចៗនៅភ្នំក្រោល ត្រូវបានបញ្ជូនទៅសម្លាប់នៅត្រពាំងព្រីង ចំណែកក្រុមធំៗត្រូវបានដឹកតាមរថយន្តយកទៅសម្លាប់នៅខេត្តក្រចេះ²⁵។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា៖ (i) ក-១៦ គឺជាមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ ១០៥ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅចម្ងាយជាច្រើនរយម៉ែត្រ ទៅពីរបីគីឡូម៉ែត្រភាគខាងត្បូង ក-១៧ និង ក-១១²⁶ (ii) ក-១៧ ជាមន្ទីរតំបន់ ១០៥ មានទីតាំងស្ថិតនៅលើផ្លូវពីកោះញែក ទៅកាន់ខេត្តក្រចេះ នៅភាគខាងពាយ័ព្យជើងភ្នំក្រោល ទល់មុខទំនប់ភ្នំក្រោល²⁷ (iii) មន្ទីរតំបន់ដំណើរការក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ ទិន (រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៨) និង វិន ឡយ (រហូតដល់ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៨²⁸ (iv) ប្រធានតំបន់ ១០៥ ត្រួតពិនិត្យផ្ទាល់លើប្រតិបត្តិការរបស់ ក-១៧²⁹ (v) គណៈតំបន់ ១០៥ ដឹកនាំដោយ ឡាំង ជាលេខា ចាប់ពីចុងឆ្នាំ១៩៧៦³⁰ រហូតដល់ សៅ សារុន ត្រូវបានតែងតាំងជំនួស ឡាំង បន្ទាប់ពី ឡាំង ស្លាប់ នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧³¹ (vi) លេខាតំបន់ ១០៥ ឡាំង និង សារុន បានបញ្ជូនព័ត៌មានរវាងស្រុក និងមជ្ឈិមបក្ស³² (vii) ក-១១ មានអគារថ្មយ៉ាងហោចណាស់មួយ³³ (viii) ភ្នំក្រោលប្រតិបត្តិការដោយយោធាស្រុក១០៥³⁴ និង (ix) ត្រពាំងព្រីងគឺជាកន្លែងកប់សព នៅចម្ងាយប្រហែលបួនគីឡូម៉ែត្រប៉ែកនិរតីនៃបរិវេណមន្ទីរសន្តិសុខភ្នំក្រោល³⁵។ ទោះជាយ៉ាងណា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មិនបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ត្រពាំងព្រីង គឺជាកន្លែងសម្លាប់អ្នកទោសនៅគុកភ្នំក្រោលទេ ដោយបានសន្និដ្ឋានថាលោក ប៊ុន ឡឹងចូយ មិនបានឃើញការសម្លាប់ទាំងនោះដោយផ្ទាល់ទេ³⁶។

ការបោសសម្អាតក្នុងតំបន់ ១០៥

មនុស្សជាច្រើនក្រុម រួមទាំងអ្នកដែលមានសាច់ញាតិរស់នៅប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានចោទថាជា ខ្សែបណ្តាញវៀតណាម ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់³⁷។ ប្រសិនបើមេបញ្ជាការត្រូវគេចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់ អ្នកក្រោមបង្គាប់របស់គាត់ និងសាច់ញាតិក៏ត្រូវបោសសម្អាតផងដែរ³⁸។ អ្នកដែលប្រព្រឹត្តល្អនឹងត្រូវលើកលែង³⁹។ ទាក់ទងនឹងការបោសសម្អាតក្នុងតំបន់ ១០៥ វិញ លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ បានរំលឹកថា លេខាស្រុកកោះញែក ទិត្យ ហែម ហៅ ស្វាយ បានធ្វើអត្តឃាតនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោយពីគេសួរគាត់អំពីរឿងលាក់ជនជាតិវៀតណាម និងក្រោយមករឿងសម្លាប់កម្មាភិបាលតំបន់ ១០៥ ពីរនាក់⁴⁰។ គាត់បានឃើញអតីតមិត្តរួមការងាររបស់គាត់ និងទាហានមកពីតំបន់ ១០៥ ត្រូវឃុំខ្លួននៅក្នុងអគារមួយនៅជិតការដ្ឋានរយ៉ ដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែលមួយគីឡូម៉ែត្រពី ក-១៧⁴¹។ ឪពុកមារបស់គាត់ ដែលជាលេខាស្រុកកែវសីមាឈ្មោះ កាស៊ី និងប្រពន្ធរបស់ កាស៊ី សាច់ញាតិ និងអ្នកជិតខាង ត្រូវគេយកចេញពី ក-១៦ ហើយសម្លាប់នៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ ហើយមានអ្នកនៅរស់តែម្នាក់ឬពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ⁴²។ លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ និយាយថា គេចាប់ខ្លួនគាត់ដោយសារតែគាត់មានទំនាក់ទំនងជាមួយឪពុកមាគាត់ កាស៊ី⁴³។ មេបញ្ជាការយោធាតំបន់ ១០៥ ឈ្មោះ សុភា ក៏ត្រូវចាប់ខ្លួនផងដែរ⁴⁴។ ប្រពន្ធ និងកូនៗរបស់សមាជិកស្រុកកែវសីមាជាច្រើនអ្នក ដែលបានរត់ចេញពី ក-១៦ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន⁴⁵ រួមមានប្រពន្ធរបស់សមាជិកស្រុកពីរនាក់ ដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅ ស-២១ ផងដែរ⁴⁶។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ប៊ុន ឡឹងចូយ ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា៖ (i) ថ្នាក់លើបានប្រកាសថ្កោលទោស ចាប់ខ្លួន ឃុំខ្លួន និង/ឬ សម្លាប់ ជាបន្តបន្ទាប់ចំពោះកម្មាភិបាលដែលត្រូវសង្ស័យថាបានសហការ ទាក់ទង ឬបើមិនដូច្នោះទេគឺធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងកងកម្លាំង ជនស៊ីវិល ឬសាច់ញាតិវៀតណាម⁴⁷ (ii) អ្នកទាំងឡាយណាដែលគេយល់ឃើញថា មានមនោគមន៍វិជ្ជាប្រឆាំងអង្គការ ឬប្រឆាំងនឹងគោលនយោបាយរបស់អង្គការ ឬអ្នកទាំងឡាយណាដែលសង្ស័យថាបានបង្កការខូចខាត សូម្បីតែបន្តិចបន្តួចក៏ដោយ ត្រូវបានសម្លាប់⁴⁸ (iii) បុគ្គលិកយោធាដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងខ្មាំងត្រូវបានបោសសម្អាតជាប្រចាំទៅតាមខ្សែចង្វាក់នៃការបញ្ជា និងតាមរយៈការជាប់ពាក់ព័ន្ធ⁴⁹ (iv) ដោយមានការទទួលរងការចោទប្រកាន់ថា បានទទួល ឬបានផ្តល់កន្លែងស្នាក់នៅឲ្យទាហានវៀតណាម លេខាស្រុកកោះញែក បានធ្វើអត្តឃាត ក្រោយពេលគាត់បានប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងកម្មាភិបាលតំបន់ ១០៥⁵⁰ (v) ប្រជាជននៅស្រុកកែវសីមាទាំងមូលត្រូវបានផ្លាស់ទៅនៅ ក-១៦ និងការដ្ឋានរយ៉ ហើយត្រូវឃុំខ្លួននៅទីនោះ បន្ទាប់ពីមានការថ្កោលទោសទៅលើលេខាស្រុករបស់ពួកគាត់ឈ្មោះ កាស៊ី⁵¹ (vi) កាស៊ី និងគ្រួសាររបស់គាត់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៧៧ ត្រូវគេឃុំនៅ ក-១៦ ហើយក្រោយមកត្រូវសម្លាប់ចោល មានតែម្នាក់ឬពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះបានត្រឡប់មកវិញ⁵² និង (vii) ប្រពន្ធ និងកូនៗរបស់អ្នករត់គេចពី ក-១៦ ត្រូវចាប់ខ្លួន និងសម្លាប់ នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៧ ដោយសារតែប្តី របស់ពួកគាត់បានរត់គេចខ្លួន⁵³។

វីដេអូ

សក្ខីកម្ម
កាលបរិច្ឆេទ	កំណត់ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះ	លេខប្រតិចារិក
ថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦	E1/409	E1/409.1
ថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦	E1/410	E1/410.1

ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
ចំណងជើងឯកសារជាភាសាខ្មែរ	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាអង់គ្លេស	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាបារាំង	លេខឯកសារ D	លេខឯកសារ E3
បទសម្ភាសន៍របស់មជ្ឈមណ្ឌល ឯកសារកម្ពុជាជាមួយ ប៊ុន ឡឹង ចូយ	DC-Cam Interview of BUN Loeng Chauy	Audition en visioconférence de BUN Loeng Chauy	D125.47.2	E3/5180
កំណត់ហេតុនៃការស្តាប់ចម្លើយ សាក្សី ប៊ុន ឡឹងចូយ	Written Record of Interview of BUN Loeng Chauy	Procès-verbal d’audition de BUN Loeng Chauy	D125/47	E3/5178
បទសម្ភាសន៍របស់មជ្ឈមណ្ឌល ឯកសារកម្ពុជាជាមួយ ប៊ុន ឡឹងចូយ (ស្រុកសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរី)	DC-Cam interview with Bun Loeng Cháy (Sen Monorom district, Mondulkiri)	Audition en visioconférence de BUN Loeng Chauy (district de Sen Monorom, Mondolkiri)	គ្មាន	E3/5636
កំណត់ហេតុនៃការស្តាប់ចម្លើយ សាក្សី ប៊ុន ឡឹងចូយ	Written Record of Interview of witness BUN Loeng chauy	Procès-verbal de l’audition de BUN Loeng Chauy	គ្មាន	E3/8749