mobile-under-construction

ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធប្រើប្រាស់គេហទំព័រប្រកបដោយភាពងាយស្រួល យើងសូមណែនាំ អ្នកចូលប្រើនៅលើកុំព្យូទ័រ។ ការរចនាសម្រាប់ គេហទំព័រទូរស័ព្ទដៃ នឹងមានក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ!

For the best browsing experience, we recommend using our desktop site. Mobile experience coming soon!

Pour une expérience de navigation optimale, nous vous conseillons de visiter notre site depuis un ordinateur. La version mobile arrive bientôt!

បញ្ជីរាយមាតិកា​ អ.វ.ត.ក.
ប្រវត្តិរូប
carousel
carousel
carousel
carousel

Henri LOCARD

រហ្សនាម: 2-TCE-90

សំណុំរឿង: សំណុំរឿង ០០២/០២

ប្រភេទ: អ្នកជំនាញ

សាវតារ និង តួនាទី
នៅពេលផ្តល់សក្ខីកម្មរបស់គាត់ក្នុងខែកក្កដា-សីហា ឆ្នាំ២០១៦ លោក Henri Locard គឺជាប្រវត្តិវិទូចូលនិវត្តន៍ជនជាតិបារាំង។ ពីមុនគាត់ធ្វើការនៅសាកលវិទ្យាល័យ Lumière Lyon 2 ក្នុងប្រទេសបារាំង និង​​ បានស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញតាំងពីឆ្នាំ២០០០ 1 ។ ពីឆ្នាំ១៩៦៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៦៧ គាត់ជាគ្រូបង្រៀននៅសាលាភាសាបារាំងមួយនៅកម្ពុជា 2 ចៅ សេង ដែលជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្នុងរបបសម្តេច សីហនុ (“សង្គមរាស្ត្រនិយម”) បានស្នើសុំឲ្យគាត់សរសេរអត្ថបទមួយចំនួន​សម្រាប់ចុះផ្សាយក្នុងទស្សនាវដ្តី “Kambuja” 3 នៅឆ្នាំ១៩៨៩ គាត់បានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដើម្បីស្រាវជ្រាវអំពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ នៅពេលដែលមិត្តរបស់គាត់ឈ្មោះ មឿង សុន បានស្នើសុំជំនួយពីគាត់ក្នុងការសរសេរជីវប្រវត្តិរបស់ខ្លួន 4 នៅឆ្នាំ២០០០ គាត់បានចាប់ផ្តើមថ្នាក់បណ្ឌិតផ្នែកមនោគមន៍វិជ្ជាខ្មែរក្រហម និង ប្រព័ន្ធនយោបាយនៅជនបទ ដើម្បីស្វែងយល់ពីមូលហេតុដែលមិត្តមួយចំនួនរបស់គាត់នៅក្រោមរបបសង្គមរាស្ត្រនិយមបានបាត់ខ្លួន 5 គាត់​បាន​និពន្ធ​សៀវភៅ​ជា​ច្រើន​ក្បាល​រួម​មាន ជីវប្រវត្តិ​របស់​លោក មឿង សុន និង ​ភរិយា, អ្នក​ទោស​ខ្មែរ​ក្រហម, កូនសៀវភៅ​ក្រហម​របស់ ប៉ុល ពត និង​ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​មានខ្មែរ​ក្រហម លោក Locard បានផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាអ្នកជំនាញនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក្នុងសំណុំរឿង០០២/០២ លើវិធីសាស្រ្តស្រាវជ្រាវរបស់គាត់ មន្ទីរសន្តិសុខនៅក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនចន្លោះឆ្នាំ១៩៧០ និង ១៩៧៥។ វិធីសាស្ត្រស្រាវជ្រាវរបស់លោក Locard និង ភាពអាចជឿទុកចិត្តបាន លោក Locard បានធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់គាត់អំពីកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យតាមរយៈការឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រវត្តិ​ សង្គ្រាមត្រជាក់ 7 ។ គាត់បានស្រាវជ្រាវរបបស្រដៀងគ្នាក្នុងមនោគមន៍វិជ្ជា រួមមានវៀតណាម វៀតណាមកុម្មុយនិស្ត សហភាពសូវៀត កូរ៉េខាងជើង ហើយគាត់ជឿថា កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានយកគំរូតាមប្រទេសចិនជាពិសេស “ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃមហាលោតផ្លោះមហាអស្ចារ្យ និង ប្រតិបដិវត្តន៍” 8 ។ លោក Locard បានពន្យល់ថា សៀវភៅរបស់គាត់ដែលមានចំណងជើងថា “ហេតុអ្វីបានជាមានខ្មែរក្រហម” មានបំណងសម្រាប់ការអប់រំដល់សិស្ស និង អ្នកសារព័ត៌មាន ដែលចង់ឱ្យមានការសង្ខេបអំពីគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃរបបខ្មែរក្រហម - ថាតើវារីកចម្រើន អភិវឌ្ឍ និង ដួលរលំយ៉ាងដូចម្តេច 9 ។ ប្រភពសំខាន់ៗរបស់គាត់គឺការសម្ភាសរាប់រយ ជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា អត្ថបទ សុន្ទរកថាមួយចំនួន និង សេវាផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបរទេស 10 ។ លោក Locard បានសារភាពថាគាត់មិនមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈខ្លាំងទេ ហើយកម្រថតបទសម្ភាសន៍ដែលគាត់បានធ្វើណាស់ 11 ។ ខណៈពេលកំពុងស្រាវជ្រាវអំពីគុក លោក Locard មិនបានកត់ត្រាបទសម្ភាសន៍ណាមួយដែលគាត់បានធ្វើនោះទេ 12 ។ វាពិបាកក្នុងការស្វែងរកសាក្សីទាំងនោះ ពីព្រោះប្រជាជនបានផ្លាស់ទីលំនៅទាំងស្រុងតាំងពីពេលនោះមក 13 ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការស្រាវជ្រាវ ប្រជាជនបានប្រាប់គាត់អំពីពាក្យស្លោករបស់ខ្មែរក្រហម ដែលយោងទៅតាមគាត់ ត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយនៅមជ្ឈិម ហើយបានបញ្ជូនមកដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីរៀបចំឱ្យដាក់ក្នុងតន្ត្រី និង វោហាសាស្ត្រផ្សេងៗរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (ពោលគឺ “ការស្វែងរកខ្មាំង”) 14 ។ ពាក្យជាច្រើនដែលបានប្រើគឺមានភាពស្មុគ្រស្មាញណាស់ ដោយគោលសំខាន់ៗបានបង្ហាញចិត្តគំនិតខ្មែរ និង មនសិការជាតិសំខាន់ៗ 15 ។ ប្រជាជន​បាន​ឮ​ពាក្យ​ស្លោក​អំឡុង​ពេលរៀនសូត្រ​នយោបាយ​ក្រោម​របបនោះ 16 ។ ដំបូង​ឡើយ គាត់​បាន​ប្រមូល​វា​ទុក​ជា​ការ​កំសាន្តប៉ុណ្ណោះ ហើយ​បាន​សរសេរ​វា​នៅ​លើ​សៀវភៅ​កត់ត្រា ប៉ុន្តែ​បន្ទាប់​មក​បាន​ប្រែក្លាយ​វា​ទៅ​ជា​ការ​បោះពុម្ពជាសៀវភៅវិញ 17 ។ គាត់មិនបានកត់ត្រាអ្នកនិពន្ធ ឬទីកន្លែងនៃពាក្យស្លោកទាំងនោះទេ ប៉ុន្តែគាត់បានប្រមូលមកពី “ទូទាំងប្រទេស” 18 ។ លោក Locard រកមិនឃើញពាក្យស្លោកណាមួយប្រឆាំងនឹងចាមទេ 19 ។ គាត់បានពន្យល់ថា នេះបញ្ជាក់ពី “ជំនឿ” របស់គាត់ដែលថា ប្រសិនបើចាមទំនងជា “ជនរងគ្រោះជាងប្រជាជនជាមធ្យម” នោះ មិនមែនដោយសារតែពួកគេត្រូវបានស្អប់ដោយរបបនេះ ដោយសារពួកគេជាជនជាតិភាគតិចនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែពួកគេចង់បន្តប្រតិបត្តិសាសនារបស់ខ្លួន និង ដោយសារតែការបះបោររបស់ពួកគេនៅក្នុងស្រុកក្រូចឆ្មារ នេះជាបទល្មើសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្ត និង នាំឲ្យមានការសម្លាប់រង្គាលលើជនជាតិចាមដោយមិនចាំបាច់មានការឃុំខ្លួន 20 ។ លោក Locard ជឿជាក់ថា ប៉ុល ពត មិនដែលធ្វើការសម្រេចចិត្តណាមួយដោយមិនសួរយោបល់ នួន ជា ដែលជាស្រមោលរបស់ ប៉ុល ពត ពេញមួយរបបនោះទេ ចំណែកឯ ខៀវ សំផន វិញមានតួនាទីសំខាន់ ជាវាគ្មិនដ៏សំខាន់ក្នុងពេលប្រជុំអប់រំ 21 ។ លោក Locard បានពន្យល់ពីការទំនាក់ទំនងរបស់ ខៀវ សំផន ជាមួយនឹង ប៉ុល ពត​ ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០ និង តួនាទី និង អំណាចរបស់គាត់ ដោយ​អះអាង​ថា ប្រភព​របស់​គាត់​គឺ​អតីត​កម្មាភិបាល​ខ្មែរក្រហម​មួយ​ចំនួន ​ដែល​បាន​មក​ផ្តល់​សក្ខីកម្ម​នៅ​ចំពោះ​មុខ​តុលាការ​ក្នុង​សំណុំរឿង ០០២/០១ រួម​មាន សួង ស៊ីគឿន, សាឡុត បាន ហៅ សូហុង និង​ ភី ភួន 22 ។ សាក្សីទាំងនោះគឺជាប្រភពដ៏មានប្រយោជន៍សម្រាប់គាត់ 23 ។ នៅក្នុងសារណារបស់គាត់ ខៀវ សំផន បានអះអាងថា ប្រភពដែល Locard បានផ្តល់ទៅអង្គជំនុំជម្រះ បន្ទាប់ពីការផ្តល់សក្ខីកម្ម មិនគាំទ្រចម្លើយរបស់គាត់នៅក្នុងតុលាការទេ ហើយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និង សំណេររបស់គាត់លើសពីវិសាលភាពនៃជំនាញរបស់គាត់ដោយមានជំហរដ៏ជ្រាលជ្រៅប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទ 24 ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថា ស្នាដៃរបស់លោក Locard រួមមានសៀវភៅ និក្ខេបបទថ្នាក់បណ្ឌិត និង របាយការណ៍ចំនួន ១១ ដែលនិយាយអំពីមន្ទីរសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ដែលត្រូវបានចាត់តាំងដោយសហព្រះរាជអាជ្ញា - ជារឿយៗផ្អែកលើប្រភពអនាមិក ឬការសម្ភាសសាក្សី ដែលមួយចំនួនមិនបានផ្តល់សក្ខីកម្មនៅក្នុងតុលាការ ហើយចម្លើយរបស់សាក្សីទាំងនោះមិនសុទ្ធតែអាចចូលមើលបាន ឬនៅពេលដែលអាចចូលមើលបាន អាចមានភាពមិនស្របគ្នាខ្លះ រួមជាមួយនឹងការអះអាងរបស់លោក Locard 25 ។ ដូច្នេះ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្តល់តម្លៃជាភ័ស្តុតាងតិចតួចចំពោះសំណេរដែលនិពន្ធដោយលោក Locard លើកលែងតែនៅពេលដែលមានឯកសារជាមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់អាចចូលមើលបាន និង អាចបញ្ជាក់គាំទ្រការរកឃើញរបស់គាត់ 26 ។ នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃសក្ខីកម្មរបស់គាត់នៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង លោក Locard បានថ្លែងថា មេធាវីការពារក្តី នួន ជា បានសួរគាត់នូវ “សំណួរឥតប្រយោជន៍ទាល់តែសោះ” 27 ចំណែកឯមេធាវីការពារក្តី ខៀវ សំផន វិញ “ប្រើវិធីទារុណកម្មត្រជាក់” មកលើគាត់ 28 ។ ក្រោយមក គាត់បានធ្វើការកត់សម្គាល់បន្ថែម​ទៀតនៅក្នុងសារព័ត៌មានអំពីមេធាវីការពារក្តី ដោយលើកឡើងថា មេធាវីនេះជា “ឧក្រិដ្ឋជន” ដោយសារ​ពួកគេធ្វើឲ្យតុលាការខាតពេលឥតប្រយោជន៍ និង​ជា “មនុស្សមានះ” ឬ “មនុស្សអវិជ្ជមាន” 29 ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងយល់ឃើញថា គាត់បានបង្ហាញពីអសមត្ថភាពក្នុងការជួយដល់តុលាការប្រកបដោយ អព្យាក្រឹតភាព និង សត្យានុម័តក្នុងនាមជាអ្នកជំនាញ ហេតុដូច្នេះ​អង្គជំនុំជម្រះបានបដិសេធយោបល់អ្នកជំនាញដែលគាត់ផ្តល់ក្នុងអំឡុងពេលផ្តល់សក្ខីកម្មនេះ 30
មន្ទីរសន្តិសុខក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
លោក Locard បានចាប់ផ្តើមស្រាវជ្រាវអំពីគុកនៅឆ្នាំ១៩៩១។ ជាដំបូងគាត់បានសម្ភាសលោក មឿង សុន ដែលរស់នៅក្នុងទីក្រុងលីយ៉ុង និង​​ បន្ទាប់មកគាត់បានសម្ភាសមនុស្សផ្សេងទៀត 31 ។ គាត់បាន​ពន្យល់​ថា ការ​ស្រាវ​ជ្រាវ​របស់​គាត់​ចាប់​ផ្តើម​ពី​ប្រជាជន​នៅមូលដ្ឋាន ​គឺ​ខេត្ត ​ឃុំ​សង្កាត់ និង សហគមន៍​របស់​ប្រជាជន ដែលជាប្រជាជនធម្មតា 32 ។ ប្រធានបទសំខាន់របស់គាត់គឺគុកតាមខេត្ត ដែលជនរងគ្រោះស្ទើរតែទាំងអស់ពិតជាគ្មានកំហុសចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មណាមួយនោះឡើយ 33 ។ គាត់បានស៊ើបអង្កេតបណ្តាញគុក ដើម្បីស្វែងយល់ថាតើមានស្ថាប័នស្រដៀងនឹងគុកកោះខ្យង ក្នុងស្រុកព្រៃនប់ ដែលលោក មឿង សុន ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែរឬទេ 34 ។ នៅពេលដែលត្រូវបានសួរនៅក្នុងតុលាការអំពីប្រភេទ ផ្សេងៗនៃមន្ទីរសន្តិសុខ លោក Locard បានអញ្ជើញអង្គជំនុំជម្រះឱ្យអានសៀវភៅរបស់គាត់ដែលមានចំណងជើងថា “The Khmer Rouge Gulag 35 ។ លោក Locard សោកស្តាយដែលបណ្ណសារជាច្រើនពីមន្ទីរសន្តិសុខបានបាត់អស់។ ប្រជាពលរដ្ឋជួបទុក្ខវេទនាខ្លាំង ហើយខ្វះខាតខ្លាំងពេក ដូច្នេះក្តីបារម្ភចម្បងគឺការរស់រានមានជីវិត ហើយនៅកន្លែងខ្លះ ឯកសារត្រូវបានបំផ្លាញជាប្រព័ន្ធ ជាពិសេសនៅស្រុករបស់លោក ជា ស៊ីម ក្នុងខេត្តព្រៃវែង (ទទួលមរណភាព អតីតប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា) 36 ។ គាត់មានការសោកស្តាយបន្ថែមទៀតថា តុលាការបានផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់ “ខ្លាំងពេក” លើមន្ទីរ ស-២១ 37 ការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុង ឬការកំណត់យកជនរងគ្រោះដូចជា វៀតណាម និង ចាម ហើយមិនបានផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់គ្រប់គ្រាន់លើប្រជាជនខ្មែរធម្មតាដែលជាប់គុកនៅតាមខេត្ត ដែលជាជនរងគ្រោះភាគច្រើននៃរបបខ្មែរក្រហម 38 ។ លោក Locard បានចាត់ទុកខ្លួនគាត់ថាជាសំឡេងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាធម្មតាដែលបានទទួលរង “ការស្លាប់ដ៏គួរឱ្យរន្ធត់” និង ក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ 39 ។ យោងតាមលោក Locard មានមន្ទីរសន្តិសុខជាង ២៦០ ក្នុងអំឡុងពេលរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ 40 ។ មូលហេតុនោះ​គឺថា​មាន​ស្រុក​សរុប​ប្រហែល ១៥០ ហើយ​ខណៈ​ស្រុក​ខ្លះ​មាន​គុក​តែ​មួយ ប៉ុន្តែ​ស្រុក​ខ្លះ​ទៀត​មាន​ច្រើន ជា​ពិសេស​ស្រុក​ដែល​មាន​ទីតាំង​ជិតមជ្ឈិម ពោល​គឺ​ខេត្ត​កំពង់ធំ ឬ​ខេត្ត​កំពង់ឆ្នាំង 41 ។ គ្រប់​ទីកន្លែង​ដែល​គាត់​ទៅ គាត់​បាន​សួរ​ប្រជាជន​ថា​តើ​មាន​គុក​ឬ​អត់ 42 ។ គាត់​ថា គ្មាន​តំបន់ ខេត្ត ឬ​ស្រុកណា​មួយ​ក្នុង​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែលមិនមាន​គុក​ធំមួយនោះទេ 43 ។ ដូច្នេះ គុកអាចមានចំនួន “រាប់រយ ឬ រាប់ពាន់” 44 ។ អង្គជំនុំជម្រះយល់ឃើញថា ការសន្និដ្ឋានរបស់លោក Locard ផ្អែកលើព័ត៌មានដែលគាត់ប្រមូលបានដោយផ្ទាល់ ដែលមិនតែងតែកំណត់អត្តសញ្ញាណបាន ឬបញ្ជាក់បាននោះទេ 45 ។ ដូច្នេះ អង្គជំនុំជម្រះបានទទួលយកការសន្និដ្ឋានរបស់គាត់ទាក់ទងនឹងមន្ទីរសន្តិសុខ ៥០-៦០ តែប៉ុណ្ណោះ ដែលបានបញ្ជាក់ដោយភ័ស្តុតាងដែលអាចទុកចិត្តបានផ្សេងទៀត និង បានផ្តល់ទម្ងន់តិចតួចបំផុតចំពោះការរកឃើញរបស់គាត់ទាក់ទងនឹងមន្ទីរសន្តិសុខដែលនៅសល់ 46
ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនចន្លោះឆ្នាំ១៩៧០ និង ១៩៧៥
របបផ្តាច់ការបានចាប់ផ្តើម នៅពេលដែលសង្រ្គាមស៊ីវិលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងតំបន់ ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមបដិវត្តន៍ ប្រជាជន​មិន​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ផ្លាស់ទី​ ឬ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៀត​ទេ​ 47 ។ ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនទ្រង់ទ្រាយធំបានចាប់ផ្តើមកើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៧០-៧១ រួមមានខេត្តក្រចេះ ឧដុង្គ និង ក្រុងកំពង់ចាម ដែលត្រូវបានជម្លៀសដោយផ្នែក 48 ។ មុនខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មានតែតំបន់កសិកម្មប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ខ្មែរក្រហម លើកលែងតែខេត្តក្រចេះ 49 ។ អង្គជំនុំជម្រះបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក Locard បន្ថែមលើភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ប្រជាជនត្រូវបានជម្លៀសចេញពីទីប្រជុំជន ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧០ និង ១៩៧៥ បន្ទាប់ពីកងកម្លាំង ប.ក.ក បានរំដោះតំបន់ទាំងនោះ 50

វីដេអូ

carousel
វីដេអូ 1
carousel
វីដេអូ 2
carousel
វីដេអូ 3
carousel
វីដេអូ 4
carousel
វីដេអូ 5
carousel
វីដេអូ 6
carousel
វីដេអូ 7
carousel
វីដេអូ 8
carousel
វីដេអូ 9
carousel
វីដេអូ 10
carousel
វីដេអូ 11
carousel
វីដេអូ 12
សក្ខីកម្ម
កាលបរិច្ឆេទកំណត់ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះលេខប្រតិចារិក
ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦E1/450E1/450.1
ថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦E1/451E1/451.1
ថ្ងៃទី០១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦E1/452E1/452.1
ថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦E1/453E1/453.1
ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
ចំណងជើងឯកសារជាភាសាខ្មែរចំណងជើងឯកសារជាភាសាអង់គ្លេសចំណងជើងឯកសារជាភាសាបារាំងលេខឯកសារ Dលេខឯកសារ E3
គ្មាន