អ៊ុច ស៊ន - អ.វ.ត.ក.

សាវតារ និងតួនាទី

ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ លោក អ៊ុច ស៊ន ប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ¹។ គេបានចោទគាត់ថាជាគិញ² ហើយបានចាប់ខ្លួនគាត់ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ក្នុងពេលរដូវប្រាំង ក្នុងខែមីនា ឬមេសា³ នៅបឹងខ្នារអំបឺស។ គេចាប់គាត់ ពេលគាត់កំពុងទិញជ្រូក⁴ យកទៅធ្វើពិធីបុណ្យតាមពុទ្ធសាសនា⁵ មុនពេលពុទ្ធសាសនាត្រូវរបបខ្មែរក្រហមលុបបំបាត់ចោល⁶។ មេភូមិបានចាប់ខ្លួនលោក អ៊ុច ស៊ន⁷ និងបាននាំខ្លួនគាត់ទៅឃុំនៅមន្ទីរ ម-១៣ នៅស្រុកថ្ពង ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ⁸។ លោក អ៊ុច ស៊ន ត្រូវបានដោះលែងទៅខេត្តពោធិ៍សាត់ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤⁹។ លោក អ៊ុច ស៊ន បានផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងសំណុំរឿង ០០១ ជាពិសេសអំពីលក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួននៅមន្ទីរ ម-១៣។

មន្ទីរ ម-១៣

លោក អ៊ុច ស៊ន មិនបានដឹងអំពីមន្ទីរ ម-១៣ ទេ មុនពេលចាប់ខ្លួនគាត់¹⁰។ ក្នុងពេលឃុំខ្លួនគាត់នៅ ម-១៣ គាត់បានឃើញគេធ្វើបាបអ្នកទោសគ្រប់បែបយ៉ាង រួមមានការធ្វើទារុណកម្មលើរូបរាងកាយ និងផ្លូវចិត្ត ក៏ដូចជាការបង្អត់អាហារ¹¹។ គាត់ឃើញអ្នកទោសស្លាប់រាល់ថ្ងៃ¹²។ គ្មានថ្ងៃណាមិនមានអ្នកទោសស្លាប់នោះទេ¹³។ គាត់បានពិពណ៌នាមន្ទីរសន្តិសុខ ម-១៣ ថាជាអគារ “ធំដែរ”៖ ស៖ អ៊ំឃើញទីកន្លែងជែលជាមន្ទីរសន្តិសុខហ្នឹងធំទេ? ប្រហែលជាដីប៉ុន្មានហិតាទៅ? ឆ៖ ដីមិនអាចស្មានត្រូវទេ ប៉ុន្តែធំដែរ ប្រហែលតែមួយរយម៉ែតបួនជ្រុងអីទៅ អានេះដែលក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង កន្លែងដាក់គុកហ្នឹង ហើយជីករណ្តៅ៤ជ្រុងៗ ជម្រៅ៣ម៉ែត្រហ្នឹង ប្រាំ ប្រាំមួយ ប្រាំពីររណ្តៅ ហើយប្រក់ស្លឹកត្នោតពីលើ ដាក់អ្នកទោសនៅក្នុងគុកហ្នឹងទាំងអស់ នៅក្នុងរណ្តៅគុកហ្នឹង ទាំងគេទាំងខ្ញុំ គឺជាប់នៅក្នុងហ្នឹង¹⁴។ លោក អ៊ុច ស៊ន បានជាប់ឃុំអស់រយៈពេលប្រហែលមួយឆ្នាំ¹⁵។ គេបានបង្ខំគាត់ឲ្យធ្វើការងារជួសជុល រួមមានជីករណ្តៅគុក និងជញ្ជូនឈើធ្វើជម្រកការពាររណ្តៅគុក និងអ្នកជាប់ឃុំពីការទម្លាក់គ្រាប់បែក¹⁶។ ជាងនេះទៀត គាត់មានតួនាទីសម្អាតគុក និងកប់សាកសព¹⁷។ លោក អ៊ុច ស៊ន បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា អ្នកទោសមានប្រុស ស្រី ចាស់ ក្មេង¹⁸។ អ្នកជាប់ឃុំភាគច្រើនមានអាយុចន្លោះពី ៣០ ទៅ ៤០ ឆ្នាំ¹⁹ (មនុស្សវ័យកណ្តាល)²⁰។ ទាហានខ្មែរក្រហម ប្រហែលជាអ្នកចាញ់សង្គ្រាមនៅសមរភូមិមុខជាមួយទាហាន លន់ នល់²¹ ត្រូវជាប់ឃុំនៅ ម-១៣²²។ គាត់បានផ្តល់សក្ខីកម្មផងដែរថា “ក្មេងច្រើនណាស់ ប្រហែលតែបួនដប់នាក់ដែរ ទៅជាប់ដេកជាមួយម៉ែឪហ្នឹង” ប៉ុន្តែមិនឃើញកុមារជាប់ឃុំទាំងនោះទៀតទេ ហើយគាត់សន្មត់ថា ពួកគេបានស្លាប់ ឬបាត់ខ្លួន²³។ អ្នកជាប់ឃុំត្រូវឃុំនៅក្នុងរណ្តៅគុកជម្រៅប្រហែលបីម៉ែត្រ ដោយមិនមានគ្រែ ឬកន្ទេលសម្រាប់ដេកឡើយ²⁴ ហើយមានសត្វល្អិតជុំវិញទៀត²⁵។ មានមនុស្សប្រហែល ២០ ទៅ ៣០ នាក់ ក្នុងមួយរណ្តៅគុក²⁶។ ពេលភ្លៀង អ្នកជាប់ឃុំទទឹកជោគ ដោយសារតែទឹកភ្លៀងលិចស្រក់តាមដំបូលរណ្តៅគុក²⁷។ មិនមានបន្ទប់ទឹកទេ ហើយអ្នកទោសដែលត្រូវបន្ទោរបង់ត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីអ្នកយាម។ បន្ទាប់មកអ្នកយាមទម្លាក់បំពង់ឫស្សីទៅក្នុងរណ្តៅគុកឲ្យអ្នកជាប់ឃុំបត់ជើងតូចដាក់ក្នុងនោះ²⁸។ អ្នកទោសត្រូវដាក់ខ្នោះជើង ហើយមានរបារដែកមានកងជាច្រើន ដែលរបារដែកនិមួយៗភ្ជាប់ទៅនឹងអ្នកជាប់ឃុំប្រាំនាក់²⁹។ ទក់ទងនឹងលក្ខខណ្ឌអនាម័យវិញ សាក្សីសង្កេតឃើញថា ចំពោះអ្នកដែលជាប់ឃុំនៅក្នុងរណ្តៅគុក អាចងូតទឹកក្នុងអូរ តែត្រូវចងដៃ³⁰។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកជាប់ឃុំមិនមានសម្លៀកបំពាក់ប្តូរទេ មានតែសម្លៀកបំពាក់ជាប់នឹងខ្លួនពេលចាប់តែប៉ុណ្ណោះ³¹។ ជាងនេះទៀត អ្នកជាប់ឃុំខ្លះត្រូវស្រាត ដោយសារតែពួកគេត្រូវបានសម្រាតខោអាវចេញអស់³²។ ទាក់ទងនឹងអាហារ អ្នកជាប់ឃុំភាគច្រើនឈឺ ដោយសារពួកគេទទួលបានតែបបរ ឬបាយមួយវែកប៉ុណ្ណោះនៅពេលព្រឹក³³ និងទឹកមួយកែវនៅពេលស្នើសុំ³⁴។ ដូច្នេះ មានអ្នកជាប់ឃុំជាច្រើនស្លាប់ដោយអត់អាហារ³⁵។ យោងតាមសក្ខីកម្មរបស់លោក អ៊ុច ស៊ន អ្នកទោសដែលស្លាប់ដោយអត់អាហារមានចំនួនច្រើនជាង អ្នកស្លាប់ដោយទារុណកម្ម។ រាល់ថ្ងៃមានអ្នកទោសប្រហែលពី១០ ទៅ១៥ នាក់ស្លាប់ដោយអត់អាហារ³⁶ ខណៈដែលគាត់ឃើញមានតែអ្នកទោសពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះស្លាប់បន្ទាប់ពីធ្វើទារុណកម្ម³⁷។ គាត់ក៏បានផ្តល់សក្ខីកម្មផងដែរថា ថ្ងៃមួយគាត់បានសម្អាតខួរក្បាលអ្នកទោស ដែលគេបាញ់ក្បាលសម្លាប់³⁸។ លោក អ៊ុច ស៊ន ក៏បានរាយការណ៍ផងដែរថា មានពេលជាច្រើនដែលអ្នកជាប់ឃុំត្រូវគេធ្វើបាប និងធ្វើទារុណកម្ម។ នៅថ្ងៃគេចាប់ខ្លួនគាត់ គាត់បានឃើញអ្នកទោសម្នាក់ព្យាយាមរត់ ហើយអ្នកទោសនៅត្រូវគេសួរចម្លើយ។ បន្ទាប់ពីសួរចម្លើយរួច លោក អ៊ុច ស៊ន លែងចំណាំមុខអ្នកទោសនោះបាន ដោយសារស្នាមរបួសពេញផ្ទៃមុខ³⁹។ គាត់បានឃើញអ្នកទោសត្រូវគេវាយនឹងចបកាប់ ឬដំបងឫស្សី⁴⁰ ហើយគេចាត់ឲ្យគាត់ជីករណ្តៅកប់សាកសព⁴¹។ ទម្រង់នៃអំពើហិស្សាផ្សេងទៀតដែលប្រើនៅមន្ទីរ ម-១៣។ ឧទាហរណ៍ អ្នកទោសខ្លះត្រូវគេព្យួរ ដៃជើងជាប់ចំណង ហើយទម្លាក់ចូលទៅក្នុងត្រពាំងច្រាប បន្ទាប់មកគេលើកឡើងហើយសួរចម្លើយ⁴²។ ជាងនេះទៀត គេប្រើដែកកាប់ដកក្រចកដៃ និងប្រើម្ជុលដោតចោះក្រចកដៃ⁴³។ គាត់ឮអ្នកទោសស្រែកដោយសាររងទារុណកម្ម⁴⁴។ អ្នកយាមដែលសម្លាប់ និងធ្វើទារុណកម្មអ្នកទោសមានវ័យក្មេង អាយុប្រហែលពី ១៧ ទៅ ២០ ឆ្នាំ⁴⁵។ ថ្ងៃមួយគាត់បានឃើញ ឌុច វាយអ្នកទោសស្រីនឹងរំពាត់។ បន្តិចក្រោយមក អ្នកយាមវ័យក្មេងបានចូលមកវាយនារីនោះ។ ពេលនាងសម្លប់ ឌុច ទះខ្លួនស្ត្រីនោះ ហើយពេលស្ត្រីនោះកម្រើកខ្លួនលើដី គាត់សើច⁴⁶។ មានស្ត្រីម្នាក់ទៀតត្រូវគេកប់ទាំងរស់⁴⁷។ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីបានប៉ាន់ប្រមាណថា យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកទោសពី ២០០ ទៅ ៣០០ នាក់ បានស្លាប់ និងកប់នៅកន្លែងកប់សពជិតមន្ទីរសន្តិសុខ ម-១៣⁴⁸។ លោក អ៊ុច ស៊ន ចំណាំ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច ថាជាប្រធាននៅន្ទីរសន្តិសុខ ម-១៣ បន្ទាប់ពីចៅក្រម Lavergne សួរគាត់ ក្នុងអំឡុងពេលសវនាការ ថាតើគាត់ចំណាំ ឌុច បានដែរឬទេ⁴⁹។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងយល់ឃើញថា សក្ខីកម្មរបស់លោក អ៊ុច ស៊ន អាចជឿជាក់បាន។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងលើកឡើងថា នៅ ម-១៣ ឌុច ទទួលខុសត្រូវ ធានាថា គោលនយោបាយសួរចម្លើយ និង “កម្ទេច” អ្នកជាប់ឃុំត្រូវបានអនុវត្ត⁵⁰។ ការសួរចម្លើយអ្នកជាប់ឃុំនៅ ម-១៣ ធ្វើឡើងជាញឹកញាប់តាមរយៈវិធីហិង្សា ជាពិសេសដោយការវាយដំនឹងមែកឫស្សី⁵¹។ ជាងនេះទៀត លក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួន មិនមានអាហារនិងការថែទាំវិជ្ជសាស្ត្រគ្រប់គ្រាន់ទេ⁵²។

សេចក្តីថ្លែងអំពីព្យសនកម្ម

លោក អ៊ុច ស៊ន បានធ្វើសេចក្តីថ្លែងខាងក្រោមអំពីបទពិសោធន៍របស់គាត់៖ “បើសិនជាខ្ញុំចាត់ទុកថាខ្ញុំមានភាពដូចគ្នានឹងអ្នកដែលនៅរស់រានមានជីវិតនោះ ឬក៏អ្នកដែលបានស្លាប់ទៅនោះ ស្លាប់ដោយសារត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្ម ឬក៏ស្លាប់នៅពេលគេធ្វើទារុណកម្ម។ ខ្ញុំជឿថា បើសិនជាខ្ញុំវិញអ្វីដែលខ្ញុំនឹងត្រូវធ្វើដើម្បីធ្វើឲ្យជ្រះស្រឡះ នូវភាពរងគ្រោះនៅក្នុងចិត្តរបស់ខ្ញុំ គឺមានអារម្មណ៍ដូចថាមានភាពស្មើគ្នា ។ គឺថាអាចនឹងមានលទ្ធភាព ដើម្បីឲ្យមើលទៅឃើញនូវភាពឈឺចាប់នូវភាពរងគ្រោះនៅខាងក្នុងចិត្ត ដែលមានបន្តរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ទៅលើជនជាប់ចោទ ។ ហើយខ្ញុំវិញសម្រាប់ខ្ញុំវិញគិតថា ឲ្យវាចប់ស្រឡះត្រឹមហ្នឹងចុះ ។ ខ្ញុំបានសួរខ្លួនឯងផងដែរ អំពីសំណួរថា តើខ្ញុំមានអារម្មណ៍ធូរស្រាលទេសម្រាប់ជនរងគ្រោះ⁵³? មកដល់ពេលហ្នឹង ខ្ញុំមិនដឹងថាតើអាចធ្វើបានឬក៏អត់ ខ្ញុំមិនអាចស្រមៃបានទេទៅដល់រឿងនេះ បើសិនជាអាចធ្វើទៅបាននោះ ខ្ញុំនឹងមានអារម្មណ៍ថា ភាពធូរស្រាលហ្នឹង គឺថាខ្ញុំនឹងអាចមានប្រសិនបើខ្ញុំយល់ថារឿង ហ្នឹងឲ្យវាចប់ស្រឡះត្រឹមនេះចុះ ។ សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ដែលទទួលរង ការរងគ្រោះ ឬក៏គេសម្លាប់ ឪពុករបស់ខ្ញុំ ឬកូនរបស់ខ្ញុំគឺថាភាពឈឺចាប់បែបហ្នឹងគឺវាធំទូលំទូលាយណាស់ ហើយប្រហែលជានេះ ហើយជាអ្វីដែលគាត់កំពុងមានអារម្មណ៍នោះ⁵⁴ […] ខ្ញុំបាទ គឺបានតុលាការរកខុសត្រូវ រកយុត្តិធម៌ឲ្យប្រជារាស្ត្រកម្ពុជា ដើម្បីវែកមុខអំពើឃាតកម្មអស់រយៈបីឆ្នាំ ប្រាំបីខែ ម្ភៃថ្ងៃនេះ ឃើញថា ខ្ញុំមានចិត្តត្រេកអរជាទីគាប់ចិត្ត ជាទីពេញចិត្ត រកអ្វីមកប្រៀបស្មើមិនបានទេ ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ឲ្យប្រជារាស្ត្រខ្មែរ ដែលបានរួចពីគ្រោះកាចមហន្តរាយនេះ ដែលនៅក្នុងសង្គមប៉ុលពតនេះ គឺថាគ្មានមនុស្ស ជាតិណា ដែលលំបាកស្មើនឹងសម័យសង្គមប៉ុលពតកាន់កាប់នោះទេ ។ សូមអស់ សូមបញ្ចប់”⁵⁵។

វីដេអូ

សក្ខីកម្ម
កាលបរិច្ឆេទ	កំណត់ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះ	លេខប្រតិចារិក
ថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៩	E1/11	E1/11.1

ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
ចំណងជើងឯកសារជាភាសាខ្មែរ	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាអង់គ្លេស	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាបារាំង	លេខឯកសារ D	លេខឯកសារ E3
កំណត់ហេតុនៃការស្តាប់ចម្លើយសាក្សី អ៊ុច ស៊ន ដោយសហចៅក្រមស៊ើប ចុះថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៨	Written Record of Interview UCH Sorn by OCIJ on 28-03-2008	Procès-verbal de l’entretien d’UCH Sorn par le bureau des co-juges d’instruction le 28-03-2008	D78/2	E3/7