យុន គីម - អ.វ.ត.ក.

សាវតារ និងតួនាទី

លោក យុន គីម ហៅ “ខាំ” បានចូលរួមជាមួយបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧១ ជាប្រធានឃុំវត្តដំណាក់ ខេត្តក្រចេះ ពីឆ្នាំ ១៩៧១-១៩៧៦ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៧ លោក ខាំ ត្រូវបានតែងតាំងជាមេឃុំសំបូរ ហើយក្រោយមកនៅឆ្នាំដដែល គាត់បានក្លាយជាប្រធានសហករណ៍ ស្រែខៀន រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៨ នៅពេលគាត់ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមើលការខុសត្រូវក្រុមយុវជននៅការដ្ឋាន ប-៣ ព្រោះបើតាមលោក ខាំ “យោធាសាហាវណាស់” ចំពោះក្រុមនោះ ។ លោក ខាំ បានផ្តល់សក្ខីកម្មអំពីការបម្រើការជាមេឃុំនៅអំឡុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលគាត់ទទួលខុសត្រូវចម្បងលើការងារសេដ្ឋកិច្ច ។ គាត់មានភារកិច្ចគ្រប់គ្រងកសិកម្ម និង ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត រក្សា សណ្តាប់ធ្នាប់ និង ពិនិត្យមើលលើបញ្ហាសុខភាព ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៦ “គោលនយោបាយប្រកួតប្រជែង” ត្រូវបានអនុវត្តដែលសហករណ៍នីមួយៗត្រូវផលិតស្រូវឱ្យបានចំនួន ៣តោន ក្នុងមួយហិកតា ។ បើតាមលោក ខាំ បើគ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់ ប្រជាជនមិនមានកម្លាំងធ្វើការទេ ។ ហេតុដូច្នេះហើយទើបគាត់បញ្ជាក់ថា អ្នកដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់តែងតែមានបាយហូប ។ ការរាយការណ៍អំពីខ្មាំងគឺសម្រាប់ភាពខ្ជិលច្រអូស ឬការធ្វេសប្រហែសក្នុងការអនុវត្តការងារ និង ការនិយាយមូលបង្កាច់ ប៉ុន្តែលោក ខាំ បានបញ្ជាក់ថា រូបគាត់ផ្ទាល់មិនដែលរាយការណ៍អំពីអ្នកណាម្នាក់ឡើយ ពីព្រោះអ្នកទាំងនោះនឹងត្រូវបញ្ជូនចេញ ដែល បណ្តាលឱ្យគាត់ខ្វះកម្លាំងធ្វើការ ។

រចនាសម្ព័ន្ធបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា

អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថានៅឆ្នាំ ១៩៧៥ តំបន់ជាច្រើនរួមទាំងតំបន់ស្វយ័តក្រចេះ ដែលរាយការណ៍ផ្ទាល់ទៅមជ្ឈិមបក្ស ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានកំណត់និយមន័យ “មជ្ឈិមបក្ស” គឺសំដៅរួម ទៅលើផ្នែកប្រតិបត្តិការជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញ (លោក ខាំ ហៅបក្សនេះថាជា “ថ្នាក់មេដឹកនាំកំពូលរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា”) ។ លោក ខាំ ក៏បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា សហករណ៍ពីរ ត្រូវបានដាក់ជំនួសឃុំសំបូរ ជាតំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមបំផុត ។

កិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរស្រុក

លោក ខាំ បានរំលឹកថា ថ្នាក់ដឹកនាំឃុំបានជួបប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរស្រុករៀងរាល់សប្តាហ៍ ដើម្បីរាយការណ៍អំពីការបង្កបង្កើនផល សុខភាព វប្បធម៌ និង “ស្ថានភាពខ្មាំង” នៅក្នុងឃុំ ។ នៅចន្លោះពេលនៃកិច្ចប្រជុំទាំងនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំឃុំបានផ្ញើរបាយការណ៍ផ្ទាល់មាត់តាមរយៈនីរសារ ។ ក្នុងពេលវគ្គរៀនសូត្រនយោបាយនៅស្រុក គាត់បានសិក្សាទស្សនាវដ្ដី “ទង់បដិវត្ត” របស់មជ្ឈិមបក្ស សម្រាប់ការណែនាំ និង ការបញ្ជា ។ ស្រុកក៏កោះប្រជុំធ្វើជាលេសក្នុងការចាប់ខ្លួនកម្មាភិបាល ។ លោក ខាំ បានកំណត់អត្តសញ្ញាណមេដឹកនាំមួយចំនួនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងរូបភាពបែបនេះចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៧-១៩៧៨ (រួមទាំងអតីតមេឃុំ តា យី ប្រធានមន្ទីរសន្តិសុខតំបន់, លោកបាន សារឿន ហៅ គង់, គណៈស្រុក ឈ្មោះនី, ប្រធានមន្ទីរសន្តិសុខស្រុក ភឿន និងអនុលេខាឈ្មោះ គួន) ។

កិច្ចប្រជុំជាមួយ នួន ជា

លោក ខាំ បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា នៅឆ្នាំ ១៩៧៣ លោក នួន ជា បានកោះប្រជុំមេឃុំទាំងបីនៃខេត្តក្រចេះ ដែលលោក ខាំ បានចូលរួម ។ គាត់បានរំលឹកថា នួន ជា បានផ្តល់ការណែនាំជាចម្បងក្នុងការបង្កើតក្រុមចំនួនបីដើម្បីរស់រានមានជីវិត ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមប្រឆាំងនឹងរបប លន់ នល់ ។ ទីមួយ គឺជាក្រុមធ្វើការប្រវាស់ដៃ ដែលមាន ៥ ទៅ ១០ គ្រួសារ ដែលជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ។ ទីពីរ គឺជាក្រុមសហករណ៍កម្រិតទាប ដែលប្រជាជនធ្វើការរួមគ្នា ប៉ុន្តែការបែងចែកកម្លាំងពលកម្មអាស្រ័យលើចំនួនគោក្របី និង ឧបករណ៍ដែលពួកគេមាន ។ ជាចុងក្រោយ ក្រុមសហករណ៍កម្រិតខ្ពស់គឺជាកន្លែងដែលអ្វីៗទាំងអស់ត្រូវបានចែករំលែកជាសមូហភាព ។ ទោះបីជាអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមិនអាចបញ្ជាក់ពីសមាជិកភាពរបស់ នួន ជា នៅក្នុងគណៈកម្មាធិការយោធានោះ ក៍អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថា នួន ជា ជាប់ពាក់ព័ន្ធយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេច រួមទាំងការរៀបចំឱ្យមានគោលនយោបាយបក្សបែបហិង្សា និង នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៨ បានផ្តួចផ្តើមឱ្យមានការតស៊ូប្រដាប់អាវុធ ។ យោងតាមលោក ខាំ លោក នួន ជា បានប្រាប់អ្នកចូលរួមកិច្ចប្រជុំអំពី “ស្ថានភាពខ្មាំង” ដោយចែកឱ្យដាច់រវាងខ្មាំងអាមេរិក ខ្មាំងយួន និង ខ្មាំងផ្ទៃក្នុង ហើយថាពួកនេះបានវិវឌ្ឍខ្លួនក្នុងសង្គ្រាមប្រឆាំង របប លន់ នល់ និង ការរំដោះប្រទេស ។ លោក នួន ជា ក៏បានសួរអ្នកចូលរួមអំពីការលំបាកនៅស្រុកស្នួល និង ស្រុកសំបូរ ខេត្តក្រចេះ ។

គោលនយោបាយរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា

អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានយោងទៅលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ខាំ ក្នុងការពិពណ៌នាអំពីគោលនយោបាយមួយចំនួនរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថាអ្នករស់នៅក្នុងខេត្តក្រចេះត្រូវបានជម្លៀសដោយបង្ខំនៅឆ្នាំ១៩៧៣ ហើយការជម្លៀសដំបូងៗពីទីក្រុងតូចៗដូចជានៅខេត្តក្រចេះនេះគឺជាការសាកល្បងគោលនយោបាយសម្រាប់ជម្លៀសប្រជាជនពីក្រុងភ្នំពេញនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ បន្ទាប់ពីឆ្នាំ ១៩៧៥ គោលនយោបាយទាក់ទងនឹងការដឹកជញ្ជូនគឺសម្រាប់មជ្ឈិមបក្ស គណៈកម្មាធិការភូមិភាគ តំបន់ និង ស្រុក ដើម្បីអនុញ្ញាតសម្រាប់ការធ្វើដំណើរណាមួយនៅក្នុងភូមិភាគរៀងៗខ្លួន ហើយកម្រអនុញ្ញាតឲ្យ “ប្រជាជនសាមញ្ញ” ឱ្យធ្វើដំណើរទៅកន្លែងណាមួយ ។ ស្របតាមគោលនយោបាយដែលចាត់ឲ្យ“ប្រជាជនល្អ” (ផ្អែកលើវណ្ណៈសង្គម) បង្កបង្កើនផលនៅលើដីមានជីជាតិបំផុតនៅក្នុងសហករណ៍ គណៈស្រុកបានបញ្ជាឱ្យលោក ខាំ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៧ “បែងចែកប្រជាជនឱ្យច្បាស់លាស់” ដោយចាត់ថ្នាក់ពួកគេថាជា “សមាជិកពេញសិទ្ធិ” (ប្រជាជន មូលដ្ឋាន) “សមាជិកត្រៀម” (ប្រជាជនមូលដ្ឋានទាំងឡាយណាដែលមានជីវភាពធូធារនៅមុនឆ្នាំ ១៩៧៥) ឬ “សមាជិកបញ្ញើ”(ប្រជាជន ១៧ មេសា) ។ នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថា បទបញ្ជាស្តីពីការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍គឺជាគោលនយោបាយរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ដែលមានភ័ស្តុតាងអំពីការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយមិនស្ម័គ្រចិត្ត តែកត់សម្គាល់ថាមាន សាក្សីរួមទាំំងលោក ខាំ បានផ្តល់ភ័ស្តុតាងផ្សេងពីនេះ ដូចជាលោក ខាំ បានថ្លែងថា សូម្បីតែនៅក្នុងការរៀបការតាមការផ្សំផ្គុំ ក៏ត្រូវស្នើសុំ “ការយល់ព្រម” ខាងស្រីដែរ ។

វីដេអូ

សក្ខីកម្ម
កាលបរិច្ឆេទ	កំណត់ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៃកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជំនុំជម្រះ	លេខប្រតិចារិក
19/06/2012	E1/88	E1/88.1
20/06/2012	E1/89	E1/89.1

ឯកសារពាក់ព័ន្ធ
ចំណងជើងឯកសារជាភាសាខ្មែរ	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាអង់គ្លេស	ចំណងជើងឯកសារជាភាសាបារាំង	លេខឯកសារ D	លេខឯកសារ E3
	[Corrected 2] Written record of interview of YUN Kim	[Corrigé 2] Procès-verbal de l’audition de YUN Kim	D125/184	E3/368
	Written record of interview of YUN Kim	Procès-verbal de l’audition de YUN Kim	D232/61	E3/410