ថ្ងៃនេះ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) បានចេញសេចក្តីសម្រេចដែលមានសំអាងហេតុរបស់ខ្លួនស្តីពីការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីនៃសំណុំរឿង ០០២។ សេចក្តីសម្រេចនេះចេញក្រោយពេលមានការប្រកាសដោយផ្ទាល់មាត់ អំពីសេចក្តីសម្រេចស្តីពីការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធី កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ដែលអាចផ្តល់លទ្ធភាពបន្តធ្វើសវនាការធ្វើនៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ដោយនឹងចេញសេចក្តីសម្រេចជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៅពេលក្រោយ។
សេចក្តីសម្រេចស្តីពីការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីថ្មីនេះត្រូវបានចេញបន្ទាប់ពីអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល(អ.វ.ត.ក) បានលុបចោលសេចក្តីសម្រេចបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីដើមនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣។ សេចក្តីសម្រេចរបស់ អ.ជ.ត.ក ត្រូវបានសាធារណជននិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលលើកយកមកពិភាក្សាយ៉ាងទូលំទូលាយតាមបណ្តាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ទស្សនៈរបស់ពួកគេមានចំណុចខុសប្លែកពីគ្នា និងរួមមានទាំងការលើកឡើងអំពីសុខភាពរបស់ជនជាប់ចោទ ភាពស្មុគស្មាញនៃការជំនុំជម្រះ ព្រមទាំងការស្នើសុំឲ្យដាក់បញ្ចូលបទចោទប្រកាន់លើអង្គហេតុបន្ថែមទៀត ដូចជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ការដ្ឋាន និងទីកន្លែងសម្លាប់មនុស្សផ្សេងៗទៀត ក្រៅពីមន្ទីរ ស-២១ ឬការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ។ ពួកគាត់ទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែប្រាថ្នាចង់ឲ្យការជំនុំជម្រះបញ្ចប់ទៅដោយឆាប់រហ័ស តាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ដោយសារមូលហេតុនេះហើយទើបជំរុញឲ្យអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះដោយពន្យល់អំពីបញ្ហាខ្លះៗក្នុងចំណោមបញ្ហានានាដែលពាក់ព័ន្ធ។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានស្តាប់ទឡ្ហីករណ៍របស់ភាគីទាំងអស់កាលពីខែកុម្ភៈ និងខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣។ ជាការច្បាស់លាស់ណាស់ដែលថា បើទោះបីជាភាគីទាំងអស់បានឯកភាពជាគោលការណ៍អំពីការបំបែកសំណុំរឿង ០០២ នៅពេលដែលអង្គជំនុំជម្រះបានសម្រេចធ្វើការបង្គាប់ដើមដំបូងឲ្យបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលនេះ មានការជំទាស់ទាំងស្រុង ហើយក៍មានទស្សនៈដែលមិនអាចផ្សះផ្សាគ្នាបានទៀតផង។ គ្មានភាគីណាមួយបានគាំទ្រការដាក់បញ្ចូលការចោទប្រកាន់លើអង្គហេតុបន្ថែម ដែលសាធារណជនបានស្នើសុំនោះឡើយ។ នៅក្នុងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនស្តីពីការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធី អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានពិនិត្យពិចារណាដោយយកចិត្តទុកដាក់បំផុតលើទឡ្ហីករណ៍របស់ភាគី និងថែមទាំងបានអនុវត្តតាមសេចក្តីណែនាំរបស់អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលចុះថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ ដែលនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចនោះបានធ្វើមោឃភាពដីកាសម្រចដើមរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដែលបានបង្គាប់ឲ្យបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីនៃសំណុំរឿង ០០២។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានសម្រេចថា ការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីគឺដើម្បីផលប្រយោជន៍នៃយុត្តិធម៌។ បទចោទប្រកាន់ទាំងឡាយដែលមាននៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ នឹងត្រូវកំហិតត្រឹមឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ ទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដោយបង្ខំពីភ្នំពេញ និងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជននៅដំណាក់កាលបន្ទាប់ពីតំបន់ផ្សេងៗ (ដំណាក់កាលទី១និងទី២) និងការសម្លាប់ទាហានរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរនៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សទួលពោធិ៍ជ្រៃ ភ្លាមៗក្រោយថ្ងៃខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥។ ទាំងអស់នេះមិនត្រឹមតែមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងចំនួនជនរងគ្រោះសំខាន់ៗដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ឡើយ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានអនុញ្ញាតឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យអំពីការចូលរួមរបស់ជនជាប់ចោទនីមួយៗនៅក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ទាំងនេះទៀតផង។ វាក៏រក្សាបាននូវលំដាប់លំដោយពេលវេលាដ៏មានសារៈសំខាន់នៃសំណុំរឿងនេះផង
ដែរ។
នៅគ្រប់ដំណាក់កាលទាំងអស់ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានយល់អំពីភាពស្មុគស្មាញ និងវិសាលភាពនៃដីកាដំណោះស្រាយនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ទាំងមូល។ អង្គជំនុំជម្រះក៏បានយល់ច្បាស់ផងដែរថា នៅពេលដែលពេលវេលាបានកន្លងផុតជាច្រើនខែ ជនជាប់ចោទកាន់តែមិនទំនងជាមានសម្បទាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីចូលរួមសវនាការរហូតដល់ពេលមានការសម្រេចជាស្ថាពរលើការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ទៅលើពួកគាត់នោះឡើយ។ ប្រសិនបើមិនមានសាលក្រមណាមួយទាល់តែសោះនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២ ទេនោះ ជនរងគ្រោះនិងសាធារណជនច្បាស់ជាអស់សង្ឃឹមយ៉ាងខ្លាំង។ អង្គជំនុំជម្រះបានគណនាឃើញថា ខ្លួននឹងត្រូវការពេលវេលាជាច្រើនខែ ប្រសិនបើពង្រីកវិសាលភាពនៃការជំនុំជម្រះ ដោយដាក់បញ្ចូលមន្ទីរ ស-២១ ទៅតាមសំណើរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញានោះ ហើយអង្គជំនុំជម្រះក៍នឹងត្រូវចំណាយពេលវេលារាប់ឆ្នាំដើម្បីបញ្ចប់សវនាការលើដីកាដំណោះស្រាយទំាងមូល ប្រសិនបើធ្វើតាមសំណើរបស់ជនជាប់ចោទ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានណែនាំអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងឲ្យពិចារណាអំពី “កត្តាពាក់ព័ន្ធទាំងអស់” នៅពេលសម្រេចថាតើការបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីគឺជាការសមស្របដែរឬយ៉ាងណា។ ជាការពិតជាក់ស្តែងគឺថា អ.វ.ត.ក មានបញ្ហាថវិកាធ្ងន់ធ្ងរដែលធ្វើឲ្យអនាគតរបស់ អ.វ.ត.ក មានភាពមិនច្បាស់លាស់។ នៅមុនពេលចេញសេចក្តីសម្រេចបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីនេះ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានស្នើសុំឲ្យការិយាល័យរដ្ឋបាលស្នើសុំការបញ្ជាក់ពីសំណាក់ភាគីនៃកិច្ចព្រមព្រៀង អ.វ.ត.ក ឲ្យមានការធានាអំពីថវិកាដើម្បីអាចឲ្យអង្គជំនុំជម្រះបញ្ចប់សំណុំរឿង ០០២/០១។ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ អង្គជំនុំជម្រះមិនបានទទួលការឆ្លើយតបណាមួយទៅនឹងសំណើនេះឡើយ។ ភាពមិនប្រាកដប្រជានៃស្ថិរភាពថវិកា បញ្ហាសុខភាពរបស់ជនជាប់ចោទ នួន ជា និងវ័យជរារបស់ជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន ដែលបញ្ហាទាំងអស់នេះពិតជាមានឥទ្ធិពលទៅលើការសម្រេចមិនធ្វើសវនាការរយៈពេលវែង និងមិនស្តាប់រាល់អង្គហេតុទាំងអស់នោះឡើយ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃការសម្រេចថា តើជាការពិតសំណុំរឿង ០០២/០១ នឹងជាការជំនុំជម្រះតែមួយគត់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២ ដែរឬយ៉ាងណា ហើយប្រសិនបើដូច្នេះ ត្រូវធានាឲ្យបានថា សំណុំរឿងនេះតំណាងឲ្យដីកាដំណោះស្រាយទាំងមូល។ “ភាពជាតំណាង” គឺជាសញ្ញាណមួយដែលសហព្រះរាជអាជ្ញានាំយកមកពីតុលាការអន្តរជាតិដទៃទៀត ដែលមានក្របខណ្ឌគតិយុត្តិខុសគ្នាពីក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិរបស់ អ.វ.ត.ក និងពុំទាន់ត្រូវបានកំណត់អត្ថន័យនៅឡើយ។ ចាប់តាំងពីដើមដំបូង អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានបញ្ជាក់ថាសំណុំរឿង ០០២/០១ គឺជាសំណុំរឿងទីមួយក្នុងចំណោមសំណុំរឿងមួយចំនួនទៀត ដោយពិនិត្យអំពីការទទួលខុសត្រូវជាក់លាក់របស់ខ្លួនក្រោមក្របខណ្ឌ អ.វ.ត.ក ដើម្បីសម្រេចលើបទចោទទាំងអស់ប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទដែលនៅសេសសល់។ ខុសប្លែកពីតុលាការអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ទាំងសហព្រះរាជអាជ្ញា ទាំងអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មិនមានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការសម្រេចយកផ្នែកណាខ្លះនៃការចោទប្រកាន់ដែលមាននៅក្នុងដីកាដំណោះស្រាយមកពិចារណា ឬបោះបង់ចោលមិនពិចាណាផ្នែកណាខ្លះនៃបទចោទប្រកាន់បានឡើយ។
យ៉ាងណាមិញ បន្ទាប់ពីបានទទួលការណែនាំឲ្យពិចារណាអំពីគោលគំនិតនៃភាពជាតំណាង អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវសេចក្តីសម្រេចមុនៗរបស់ខ្លួន និងបានកត់សម្គាល់ឃើញថា គ្មានភាគីណាមួយបានឯកភាព អំពីអ្វីដែលគួរត្រូវបានដាក់បន្ថែមទៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ឡើយ។ អង្គជំនុំជម្រះបានសន្និដ្ឋានថា គ្មានសំណើណាមួយដែលភាគីបានធ្វើ ផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យអង្គជំនុំជម្រះបង្កើនភាពជាតំណាងនៃសំណុំរឿង ០០២/០១ ដូចដែលអង្គជំនុំជម្រះយល់អំពីសញ្ញាណនោះឡើយ ប៉ុន្តែវានឹងអូសបន្លាយពេលវេលាយ៉ាងយូរ ដែលជាពេលវេលាចាំបាច់ដើម្បីបញ្ចប់តែផ្នែកដំបូងនៃដីកាដំណោះស្រាយទំាងមូល។
ពេលវេលានៃការបញ្ចប់សវនាការដេញដោលលើភស្តុតាងនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ នឹងអាស្រ័យលើកត្តានានាដូចជា ពេលវេលាសម្រាប់បញ្ចប់បណ្តឹងសាទុក្ខណាមួយដែលមាន ស្ថានភាពសុខភាពរបស់ជនជាប់ចោទ និងការបញ្ជាក់ថា បញ្ហាថវិកានឹងមិនប៉ះពាល់ដល់បុគ្គលិកសំខាន់ៗ។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានទទួលការណែនាំឲ្យផ្តល់ផែនការសម្រាប់ការជំនុំជម្រះនៅថ្ងៃខាងមុខ ប្រសិនបើខ្លួនសម្រេចបំបែកដីកាដំណោះស្រាយ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានភ្ជាប់មកជាមួយនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួននូវផែនការព្រាង ហើយខ្លួននឹងធ្វើកិច្ចប្រជុំរៀបចំសវនាការនៅក្នុងត្រីមាសទីបួនក្នុងឆ្នំានេះ បន្ទាប់ពីមានសេចក្តីសន្និដ្ឋានបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាដេញដោលនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ដើម្បីទុកឱកាសឲ្យភាគីពិភាក្សាអំពីជំហានបន្ទាប់។