សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសំណុំរឿង ០០៤/២
អនុលោមតាមវិធាន ៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់ អ.វ.ត.ក លោកស្រី Brenda J. Hollis ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានជាសាធារណៈអំពីគោលជំហររបស់ខ្លួន អំពីអានុភាពនៃផ្នែកសម្រេចសេចក្តីថ្មីៗនេះរបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ក្នុងសំណុំរឿង ០០៤/២។
នៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អង្គបុរេជំនុំជម្រះនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (“អ.វ.ត.ក”) បានចេញសេចក្តីពិចារណាលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ប្រឆាំងនឹងដីកាដំណោះស្រាយ របស់ខ្លួនក្នុងរឿងក្តីប្រឆាំងនឹង អោ អាន ក្នុងសំណុំរឿង ០០៤/២ (“សេចក្តីពិចារណា”)។
ផ្ទុយទៅនឹងសេចក្តីរាយការណ៍សារព័ត៌មានមួយចំនួន សេចក្តីពិចារណារបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះមិនឲ្យ អោ អាន រួចខ្លួន ឬបិទបញ្ចប់រឿងក្តីនេះទេ។
សេចក្តីពិចារណាទាំងនេះ សម្រេចបញ្ចប់លើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសន្និដ្ឋានផ្នែកច្បាប់ខុសគ្នា ដែលបានសម្រេចដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតពីររូបក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ នៅពេលបញ្ចប់កិច្ចស៊ើបសួររបស់ពួកគេលើឧក្រិដ្ឋកម្មនានាដែលបានចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹង អោ អាន។ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតម្នាក់បានចោទប្រកាន់ អោ អាន ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ និងការរំលោភលើក្រមព្រហ្មទណ្ឌប្រទេសកម្ពុជា និងបានបញ្ជូនគាត់ទៅជំនុំជម្រះ។ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតម្នាក់ទៀត បានលើកលែងការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងគាត់ ដោយសារតែគាត់មិនចាត់ទុកថា អោ អាន ស្ថិតនៅក្នុងយុត្តាធិការបុគ្គលរបស់ អ.វ.ត.ក។
អង្គបុរេជំនុំជម្រះប្រើពាក្យ “សេចក្តីពិចារណា” មិនមែន “សេចក្តីសម្រេច” ទេ ដោយហេតុថា តាមច្បាប់គ្រប់គ្រង អ.វ.ត.ក “សេចក្តីសម្រេច” តម្រូវឲ្យមានការឯកភាពគ្នាយ៉ាងហោចណាស់ចៅក្រមបួនរូបក្នុងចំណោមចៅក្រមទាំងប្រាំរូបនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ ដែលហៅថា “សំឡេងភាគច្រើនលើសលុប” ហើយសំឡេងភាគច្រើនលើសលុបនេះមិនទទួលបានទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចៅក្រមត្រូវបានបំបែក៖ មានចៅក្រមបីរូបបានតម្កល់ដីកាសម្រេចលើកលែងចោទប្រកាន់ និងបានមោឃៈដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ ចំណែកឯចៅក្រមពីររូបទៀតបានមោឃៈដីកាសម្រេចលើកលែងចោទប្រកាន់ និងបានតម្កល់ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ ដោយមានការកែប្រែមួយចំនួន។
វិធានទាំងនេះកំណត់អំពីអ្វីដែលកើតឡើង ដូចក្នុងករណីនេះ នៅពេលដែលអង្គបុរេជំនុំជម្រះមិនអាចរកសំឡេងភាគច្រើនលើសលុបដែលតម្រូវបាន នៅដំណាក់កាលបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ប្រឆាំងនឹងដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ។ វិធានផ្ទៃក្នុងនៃ អ.វ.ត.ក រួមបញ្ចូលនូវនីតិវិធីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងច្បាប់ដែលបានបង្កើត អ.វ.ត.ក និងផ្តល់ទិសដៅសម្រាប់ចៅក្រម អ.វ.ត.ក និងភាគីនានាក្នុងការអនុវត្តអាណត្តិរបស់តុលាការនេះ។ វិធាន ៧៧(១៣)(ខ) ចែងថា ក្នុងករណីបែបនេះ សេចក្តីសម្រេចដែលមិនមានសំឡេងគាំទ្ររបស់ អង្គបុរេជំនុំជម្រះ គឺថាអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងត្រូវបាន “ប្តឹងឲ្យទទួលយក” ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត។ វិធាន ១(២) នៃវិធានផ្ទៃក្នុង កំណត់និយមន័យអំពីសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ដែលមានន័យថា ពួកគាត់ទាំងពីរបំពេញកិច្ចរួមគ្នា និង ចៅក្រមស៊ើបអង្កេតណាម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងពីរ។ ជាលទ្ធផល នៅពេលអានរួមគ្នា វិធានទាំងនេះចែងថា ក្នុងករណី ដូចនៅពេលនេះ ដែលដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះដែលបានចេញដោយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតម្នាក់ មិនត្រូវបានបដិសេធដោយចៅក្រមបួនរូបក្នុងចំណោមចៅក្រមទាំងប្រាំរូបនៅអង្គបុរេជំនុំជម្រះទេនោះ រឿងក្តីត្រូវបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះ។
តាមរយៈវិធានផ្ទៃក្នុងទាំងនេះ ចៅក្រមទាំងពីររូបដែលបានតម្កល់ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ (ដូចដែលបានកែប្រែ) ប្រឆាំងនឹង អោ អាន បានអនុម័តិថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងត្រូវបាន “ប្តឹងឲ្យទទួលយក” ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះដែលបានកែប្រែនេះ។ ដើម្បីអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចនេះ ពួកគាត់បានណែនាំថា ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះដែលបានកែប្រែ ឯកសារនៃ “សេចក្តីពិចារណា” របស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ និងសំណុំរឿងនៃរឿងក្តី ០០៤/២ ត្រូវបញ្ជូនទៅអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដើម្បីឲ្យការជំនុំជម្រះក្តីប្រឆាំងនឹង អោ អាន អាចចាប់ផ្តើមបាន។
អាស្រ័យហេតុដូច្នេះ សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិនឹងបំពេញកិច្ចស្របតាមវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់ អ.វ.ត.ក និងត្រៀមរៀបចំសម្រាប់ការជំនុំជម្រះ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិទាក់ទងនឹងជនត្រូវចោទ អោ អាន ក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០៤/២
យោងតាមវិធាន ៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់ អ.វ.ត.ក សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ លោកស្រី ជា លាង សូមធ្វើសេចក្តីប្រកាសជាសាធារណៈ ទាក់ទងទៅនឹងជនត្រូវចោទ អោ អាន ក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០៤/២ ដូចខាងក្រោម៖
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ អង្គបុរេជំនុំជម្រះ បានចេញសេចក្តីសម្រេចលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ ដែលសហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិប្តឹងឧទ្ធរណ៍នឹងដីកាដំណោះស្រាយ (ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ) ចំណែកឯ សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិប្តឹងឧទ្ធរណ៍នឹងដីកាដំណោះស្រាយ (ដីកាសម្រេចលើកលែងចោទប្រកាន់)។
ក្នុងសេចក្តីសម្រេចនេះ អង្គបុរេជំនុំជម្រះបានសម្រេចជាឯកច្ឆ័ន្ទ៖ (ដកស្រង់ផ្នែកពាក់ព័ន្ធ)ប្រកាស ថាការចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរ ដែលផ្ទុយគ្នារបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត គឺខុស ច្បាប់ ហើយរំលោភបំពានទៅលើក្របខណ្ឌគតិ យុត្តរបស់ អ.វ.ត.ក។
អនុលោមតាមវិធាន ៧៧ (១៣) នៃវិធានផ្ទៃក្នុង សាលដីកានេះបិទផ្លូវតវ៉ា។
អនុលោមតាមវិធាន ៧៧ (១៤) នៃវិធានផ្ទៃក្នុង ក្រឡាបញ្ជីនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ ត្រូវជូនដំណឹងទៅដល់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត សហព្រះរាជអាជ្ញា និងភាគីនានា អំពីសាលដីកានេះ។
ចៅក្រមជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ ដែលមានសម្លេង៣/៥ សម្រេចតម្កល់ដីកាដំណោះស្រាយលើកលែងចោទប្រកាន់ អោ អាន ទុកជាបានការ ហើយសម្រេចទុកជាមោឃៈដីកាដំណោះស្រាយចោទប្រកាន់ អោ អាន ជូនទៅជំនុំជម្រះ ដោយយល់ឃើញថា ការដែលសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតទាំងពីរ ចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរ មានខ្លឹមសារផ្ទុយគ្នា ជាការរំលោភទាំងស្រុងទៅលើក្របខណ្ឌគតិយុត្តរបស់ អ.វ.ត.ក និងការដែលសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតទាំងពីរ បានគេចចេញពីការខ្វែងយោបល់គ្នា ដែលត្រូវបានដោះស្រាយតាមវិធាន ៧២ នៃវិធានផ្ទៃក្នុង បង្កើតបានជាឧបសគ្គដ៍ស្រួចស្រាវមួយ ពុំមានលទ្ធភាពដោះស្រាយសមស្របតាមគតិច្បាប់ឡើយ ព្រមទាំងវិធាន ៧៧ (១៣) នៃវិធានផ្ទៃក្នុង ពុំបានគ្រោងទុក ឬក៍ពុំអាចលើកជាវិធានការសម្រាប់ដោះស្រាយការជាប់គាំង ដោយសារមូលហេតុមានដីកាដំណោះស្រាយពីរមានខ្លឹមសារផ្ទុយគ្នា ដូចករណី សំណុំរឿង០០៤/២ នេះឡើយ។
ចៅក្រមអន្តរជាតិនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ ដែលមានសម្លេង២/៥ សម្រេចបញ្ជូន អោ អាន ទៅជំនុំជម្រះ តាមវិធាន ៧៧ (១៣) (ខ) នៃវិធានផ្ទៃក្នុង ដោយយល់ឃើញថា ដោយសារតែមិនមានសម្លេងភាគច្រើនលើសលប់ របស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ និងដោយសារតែស្ថានភាពពិសេសនៃបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ប្រឆាំងនឹងដីកាដំណោះស្រាយដែលផ្ទុយគ្នា។
សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិសង្កេតឃើញថា ដីកាដំណោះស្រាយ (ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ) របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ គឺខុសច្បាប់ ស្របតាមអំណាចសាលដីការបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ ដែលបានប្រកាសថា “ការចេញដីកាដំណោះស្រាយពីរ ដែលផ្ទុយគ្នារបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត គឺខុសច្បាប់ ហើយរំលោភបំពានទៅលើក្របខណ្ឌគតិយុត្តរបស់ អ.វ.ត.ក”។
សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ កត់សម្គាល់ឃើញថា នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចដោយសម្លេងឯកច្ឆ័ន្ទខាងលើរបស់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងជនត្រូវចោទ អោ អាន អង្គបុរេជំនុំជម្រះមិនបានសម្រេចឲ្យក្រឡាបញ្ជីនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះបញ្ជូនសេចក្តីសម្រេច ឬសំណុំរឿងនេះឡើយ ចំណែកឯក្នុងសេចក្តីសម្រចកន្លងមកពីមុនៗ របស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ បង្គាប់ឲ្យក្រឡាបញ្ជីរបស់ខ្លួនបញ្ជូនសេចក្តីសម្រេច ឬសំណុំរឿង។