សេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀងបន្ថែមទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រមើលមើលអំពីរយៈពេលបីឆ្នាំដំបូង ចាប់គិតពីពេលបញ្ចប់កិច្ចដំណើការនីតិវិធីតាមផ្លូវតុលាការ (រួមទាំងបណ្តឹងសាទុក្ខ) ដែល អ.វ.ត.ក. ត្រូវបន្តអនុវត្តមុខងារដែលនៅសេសសល់ជាច្រើន (សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមមើល៖ សេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ A/RES/75/257B ចុះថ្ងៃទី០៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១[1] ដែលបានអនុម័តយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងបន្ថែមទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការរៀបចំក្នុងពេលអន្តរកាល និងការបញ្ចប់ការងាររបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ និងរបាយការណ៍របស់អគ្គលេខាធិការ A/75/809)[2]។
គម្រោងបញ្ចប់ផែនការបច្ចុប្បន្ន គ្រោងសម្រាប់ការបិទបញ្ចប់សកម្មភាពតុលាការ នៅក្រោយត្រីមាសទីបួន ឆ្នាំ ២០២២។
យើង ចៅក្រម យូ ឧត្តរ៉ា និងចៅក្រម Claudia FENZ ត្រូវបានចាត់តាំងដោយការិយាល័យរដ្ឋបាល ជាចៅក្រមរបាយការណ៍ សម្រាប់មុខងារដែលនៅសេសសល់ពាក់ព័ន្ធនឹងជនរងគ្រោះ។ មានសំណើឱ្យយើងផ្តល់របាយការណ៍ប្រឹក្សារួមយ៉ាងយូរបំផុតត្រឹមថ្ងៃទី០១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ដើម្បីរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រឱ្យបានទាន់ពេលវេលាសម្រាប់ដំណាក់កាលនៅសេសសល់។
អាណត្តិការងារជារួមសម្រាប់គោលបំណងនៃរបាយការណ៍នេះ គឺការផ្តល់នូវ “ការពន្យល់ និងអនុសាសន៍អំពីលទ្ធភាពអនុវត្តដែលសមស្រប និងប្រកបដោយអត្ថន័យ សម្រាប់ជនរងគ្រោះដែលស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការរបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ”។
ជាផ្នែកនៃអាណត្តិការងាររបស់យើង និងដើម្បីជាប្រយោជន៍ក្នុងការប្រមូលគំនិតផ្សេងៗគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយតាមដែលអាចធ្វើទៅបាននោះ យើងសូមអញ្ជើញអ្នកពាក់ព័ន្ធជាមួយ អ.វ.ត.ក.ទាំងអស់ ដាក់ជូនជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនូវគំនិតសម្រាប់ការផ្តួចផ្តើម ពាក់ព័ន្ធនឹងជនរងគ្រោះ ដែល អ.វ.ត.ក. អាចអនុវត្តបានតាមលក្ខខណ្ឌនៃមាត្រា ២ នៃសេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀបន្ថែម។ ទោះបីជា យើងចង់រៀបចំសិក្ខាសាលា ដែលមានការចូលរួមដោយផ្ទាល់ និងការចែករំលែកគំនិតទៅវិញទៅមកក្តី ប៉ុន្តែជាអកុសលស្ថានភាពជំងឺឆ្លងកូវីត១៩ដែលកំពុងរាតត្បាត មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានសកម្មភាពបែបនេះបានឡើយ នៅពេលនេះ។
ការចូលរួមចំណែកគួររួមមាន៖ ទម្រង់រួមទូលាយ (មិនលើសពីពីរ (២) ទំព័រជាភាសាអង់គ្លេស និង/ឬ បី
ទំព័រជាភាសាខ្មែរ) ដោយពន្យល់ថា តើគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលស្នើឡើងមានអត្ថន័យ និងជាជំនួយរយៈពេលវែងដោយរបៀបណាចំពោះដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហម និងសាធារណជនទូទៅ។ ការចូលរួមចំណែកគួរសង្ខេបលក្ខណៈពិសេសជាគន្លឹះនៃគម្រោងស្នើសុំ ដែលរួមមានមូលហេតុ ក្រុមគោលដៅ និងពេលវេលាប្រហាក់ប្រហែល។ ផែនការអនុវត្តលម្អិត ឬគម្រោងថវិកាស្នើឡើង គឺមិនចាំបាច់ឡើយនៅដំណាក់កាលនេះ។
ពាក្យ“គំនិតផ្តួចផ្តើម” គឺមិនមែនមានន័យកម្រិតកំណត់ទៅលើទម្រង់និងខ្លឹមសារនៃសំណើសុំណាមួយឡើយ។
ពាក្យ “ជនរងគ្រោះ” គួរបកស្រាយក្នុងន័យទូលាយ ហើយមិនកម្រិតកំណត់ត្រឹមតែអ្នកដែលបានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចដំណើការនីតិវិធីផ្លូវច្បាប់នៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក. ឡើយ។
ក្នុងចំណោមកត្តានានា ដែលអ្នកចូលរួមចំណែកអាចគិតពិចារណាបានគឺរួមមាន៖
- វិសាលភាពនៃហេតុការណ៍ និងលក្ខណៈនៃឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្ត ដែលប៉ះពាល់ទៅលើប្រជាជនភាគច្រើននៅពេលនោះ ហើយដែលផលវិបាលនៃឧក្រិដ្ឋកម្មនោះ នៅបន្តមានក្នុងអារម្មណ៍របស់ពួកគាត់មកទល់ បច្ចុប្បន្ន។
- ការពិតដែលថាជាងពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន គឺកើតក្រោយហេតុការណ៍ទាំងនោះ។
- អត្ថិភាពនៃគម្រោងដែលអាចបង្កើតឡើង រួមទាំងគម្រោងដែលបានអនុវត្តរួចហើយថាជាការផ្តល់សំណង និងវិធានការក្រៅផ្លូវតុលាការ[3]។
- រយៈពេលដំបូងសម្រាប់មុខងារដែលនៅសេសសល់ គឺប្រមើលទុកថាមានរយៈពេលបីឆ្នាំ។
ក្រុមគោលដៅនៃគំនិតផ្តួចផ្តើម រួមមាន ប៉ុន្តែមិនមែនកម្រិតត្រឹមតែជនរងគ្រោះផ្ទាល់ និងកូនចៅរបស់ពួកគេ គ្រូបង្រៀន សិស្ស និស្សិតជំនាញផ្សេងៗគ្នា ទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ សាធារណជនទូទៅ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។
សំណើសុំគួរដាក់ជូនជាភាសាអង់គ្លេស ឬភាសាខ្មែរ យ៉ាងយូរបំផុតត្រឹមថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ផ្ញើរជូនទៅលោក សឹម សុរិយ៉ា (sorya.sim@un.org) និងលោក កែវ សុទ្ធិ (keo.sothie@eccc.gov.kh)
សូមធ្វើការចែកចាយដោយសេរី និងដោយទូលំទូលាយទៅក្នុងចំណោមអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលចាប់អារម្មណ៍ នៅក្នុងក្រុមបណ្តាញរបស់លោក/លោកស្រី។
កំណត់សម្គាល់
គំនិតដែលបានប្រមូលផ្តុំ ជាផ្នែកនៃដំណើការស្វែងយល់ក្រៅផ្លូវការនេះ នឹងត្រូវបានពិចារណា ហើយដាក់បង្ហាញនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់យើង រួមជាមួយទស្សនៈ និងការផ្តល់អនុសាសន៍របស់យើង ជូនទៅការិយាល័យរដ្ឋបាល។ អាចមានលទ្ធភាពដែលថា គំនិតទាំងនោះនឹងត្រូវពង្រីកបន្ថែម កែសម្រួល ឬបញ្ចូលគ្នា ដែលដូច្នេះហើយគឺអាចខុសពីការរំពឹងទុករបស់ម្ចាស់គំនិតផ្តួចផ្តើមណាមួយប្រសិនបើយកមកអនុវត្ត។ ការត្រួតពិនិត្យ និងសេចក្តីសម្រេចស្ថាពរលើការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើមណាមួយ គឺស្ថិតលើការិយាល័យរដ្ឋបាល។
អ្នកចូលរួមចំណែក នឹងទទួលបានការលើកសរសើរនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់យើងជូនទៅការិយាល័យរដ្ឋបាល ដែលយើងនឹងស្នើសុំឲ្យមានការបោះពុម្ពផ្សាយ។
មិនមានការទូទាត់ជាហិរញ្ញវត្ថុឡើយ សម្រាប់ការចូលរួមចំណែកនេះ។
សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម ឬចម្ងល់ សូមទាក់ទង៖
លោក សឹម សុរិយ៉ា (sorya.sim@un.org)
លោក កែវ សុទ្ធិ (keo.sothie@eccc.gov.kh)
[1] https://digitallibrary.un.org/record/3931979?ln=en។
[2] https://undocs.org/A/75/809។
[3] សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម សូមមើលទំព័រខាងក្រោម៖