សំណុំរឿង ​០០១

សំណុំរឿង០០១ ជាសំណុំរឿងដំបូងនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា។ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅឌុច អតីតប្រធានមន្ទីរស២១ ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ជាជនជាប់ចោទក្នុងសំណុំរឿង០០១។

គាត់​ត្រូវ​បាន​បញ្ចូនពីមន្ទីរឃុំឃាំងតុលាការយោធាមកមន្ទីរឃុំឃាំងបណ្តោះអាសន្នរបស់ អ.វ.ត.ក តាម​ដីកា​បង្គាប់​របស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត នៅថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៧។ ឌុច ត្រូវចោទ បញ្ជូន​ទៅ​ជំនុំ​ជម្រះ​ដោយ​សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតនៅថ្ងៃទី ០៨ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០០៨។  ដីកា បញ្ជូន​រឿង​ទៅ​ជំនុំ​ជម្រះ​ត្រូវ​បាន​បញ្ជាក់​គាំទ្រ និងកែប្រែផ្នែកខ្លះដោយអង្គបុរេជំនុំជម្រះនៅថ្ងៃទី ៥ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨។

សវនាការបឋមនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៧ និង ១៨ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០៩។ សវនាការអង្គសេចក្តីរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០០៩ និងការដាក់បង្ហាញភស្តុតាង ត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ១៧ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ២០០៩។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​សវនាការ​ស្តាប់សក្ខីកម្ម រយៈពេល៧២ថ្ងៃ សាក្សីចំនួន២៤រូប ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន២២រូប និង​សាក្សី​ជំនាញ​ចំនួន​៩រូប បានផ្តល់សក្ខីកម្មនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង។  សវនាការ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បាន​បញ្ចប់​ដោយ​មាន​ការ​ធ្វើ​សេចក្តី​សន្និដ្ឋាន​បញ្ចប់​ការ​ពិភាក្សា​ដេញដោល​រយៈ​ពេល​៥ថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី ២៣ ដល់ ថ្ងៃទី ២៧ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០៩។

ក្នុងអំឡុងពេល ៧២ ថ្ងៃ នៃថ្ងៃសវនាការដាក់បង្ហាញ​ភ័ស្តុតាង សាក្សីជំនាញ ៩ រូប សាក្សី ១៧ រូប សាក្សីអត្តចរិត ៧ រូប និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ២២ រូប បានផ្ដល់សក្ខីកម្ម​នៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការជំនុំជម្រះនេះ អង្គជំនុំជម្រះពិនិត្យមើលលើប្រធានបទសំខាន់ៗចំនួន ៧ ទាក់ទងនឹងកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីដែលទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហា ម-១៣; ការបង្កើតមន្ទីរស -២១ និងពន្ធនាគារតាខ្មៅ។ ការអនុវត្តគោលនយោបាយ CPK នៅស -២១ ។ ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ដំណើរការនៃស -២១ , រួមទាំងសារៈមន្ទីរវាល​ពិឃាតបឹង​ជើង​ឯក; ការបង្កើតនិងដំណើរការរបស់ ស -២៤; និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុរបស់ជនជាប់ចោទ។ ឯកសារប្រហែល ១.០០០ ត្រូវបានដាក់នៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះនិងត្រូវបានដាក់ឱ្យពិនិត្យ។ មនុស្សជាង ៣១​ ០០០ នាក់បានតាមដានដំណើរការនីតិវិធីនៅអគារតុលាការ។

នៅក្នុងសាលក្រមចេញ នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១០ អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​សាលា​ដំបូង​រក​ឃើញ​ថា​ឌុច​មាន​ពិរុទ្ធភាព​ពី​បទ៖

• ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ (ការធ្វើទុកបុកម្នេញដោយមូលហេតុនយោបាយ) (ដែលបទល្មើសនេះស្រូបបញ្ចូលនូវឧក្រិដ្ឋកម្មមួយចំនួនដែលជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដូចជាការសម្លាប់រង្គាល [រួមទាំងការធ្វើមនុស្សឃាត] ការធ្វើឲ្យទៅជាទាសករ ការដាក់ក្នុងមន្ទីឬឃុំឃាំង ការធ្វើទារុណកម្ម (រួមទាំងការរំលោភលើផ្លូវភេទមួយករណីផងដែរ) និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត)។
• ការបំពារបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវ ឆ្នាំ១៩៤៩ លើឧក្រិដ្ឋកម្មមួយចំនួនដូចជា៖
  • ការធ្វើមនុស្សឃាតដោយចេតនា។
  • ការធ្វើទារុណកម្ម និងការធ្វើបាបដោយអមនុស្សធម៌។
  • ការបង្កដោយចេតនាឲ្យមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរឬឲ្យមានការឈឺចាប់លើរាងកាយ ឬសុខភាព។
  • ការដកហូតដោយចេតនាពីឈ្លើយសឹក ឬជនស៊ីវិលនូវសិទ្ធិទទួលបាន ការកាត់ទោសដោយយុត្តិធម៌ និងទៀតទាត់។
  • ការឃុំខ្លួនជនស៊ីវិលដោយខុសច្បាប់។

អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានកាត់ទោសឲ្យគាត់ជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល៣៥ឆ្នាំ និង​បាន​បន្ថយ​ទោស​ជាប់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល៣០ឆ្នាំ ជា​ការ​ទូទាត់​សង​ការ​ឃុំខ្លួន​ដោយ​ខុស​ច្បាប់​កន្លង​មក​ដោយ​តុលាការ​យោធា​កម្ពុជា​ពីខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៩ ដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៧។

ចំពោះពាក្យបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានទទួលយកអ្នកដាក់ពាក្យសុំចំនួន ៦៤ រូប ជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីហើយបានផ្តល់សំណងដូចតទៅ:

• ការបញ្ចូលឈ្មោះដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដែលបានទទួលស្គាល់និងសមាជិកគ្រួសារដែលបានស្លាប់របស់ពួកគេនៅក្នុងសាលក្រម។
• អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក៏បានបង្គាប់ឱ្យចងក្រងនិងផ្សព្វផ្សាយនូវរាល់ការសុំទោសនិងការទទួលខុសត្រូវដែលធ្វើឡើងដោយឌុច។

សហព្រះរាជអាជ្ញា និងកាំង ហ្កេកអ៊ាវ បាន​ដាក់បណ្តឹងសាទុក្ខទៅកាន់តុលាការកំពូល។ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក៏បានដាក់បណ្តឹងសាទុក្ខប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងអំពីសំណង និងភាពទទួលយកបាននៃអ្នកដាក់ពាក្យតាំងខ្លួនជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដែរ។

អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានបើកសវនាការសវនាការផ្ទាល់មាត់នៅក្នុងបណ្តឹងសាទុក្ខប្រឆាំងនឹងសាលក្រមរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១ ពីថ្ងៃទី ២៨ ដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១ ។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានប្រកាសសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១២ ។

ការផ្តល់បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍របស់សហព្រះរាជអាជ្ញានោះបានធ្វើឱ្យមានការកាត់ទោស ៣៥ ឆ្នាំដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានចេញកាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១០ ហើយបានកាត់ទោសលោកកាំងហ្កេកអ៊ាវឱ្យជាប់គុកអស់មួយជីវិត។ តាមសេចក្តីសំរេចភាគច្រើនលើសពីនេះតុលាការកំពូលបានបដិសេធសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងឱ្យផ្តល់សំណងតាមទម្រង់នៃការកាត់ទោសកាំងហ្គេកអ៊ាវដល់ ៥ ឆ្នាំ ដោយសារតែលោក​បានចំណាយពេលឃុំខ្លួនដោយខុសច្បាប់ដោយយោធាកម្ពុជា។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានច្រានចោលបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍របស់កាំងហ្គេកអេវដែលក្នុងនោះលោកបានចោទប្រកាន់ថាលោកមិនមែនស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចផ្ទាល់របស់តុលាការនោះទេ។

តុលាការកំពូលបានលើកឡើងថាអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានប្រព្រឹត្តខុសដោយច្បាប់ដោយមិនមានទម្ងន់គ្រប់គ្រាន់ចំពោះភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃឧក្រិដ្ឋកម្មកាំងហ្គេកអ៊ាវក៏ដូចជាកាលៈទេសៈកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងករណីនេះហើយថាទម្ងន់ច្រើនពេកត្រូវបានគេភ្ជាប់ទៅនឹងកាលៈទេសៈបន្ធូរបន្ថយ។

អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានផ្តល់បណ្តឹងសាទុក្ខប្រឆាំងនឹងអ្នកដាក់ពាក្យសុំតាំងខ្លួនជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ១០ នាក់ដែលត្រូវបានបដិសេធដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៅក្នុងសាលក្រមជំនុំជម្រះ។ នៅលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទាំងនេះបានបញ្ជាក់ពីពាក្យសុំរបស់ខ្លួនហើយត្រូវបានទទួលយកជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង ០០១ ។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏សម្រេចលើបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍របស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដែលទាក់ទងនឹងអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងផងដែរដោយសម្រេចលើសំណើសុំសំណងសមូហភាពនិងសំណងផ្លូវចិត្ត។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានបញ្ជាក់ពីការសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក្នុងការចងក្រងនិងចុះផ្សាយចម្លើយទាំងអស់នៃការសុំទោសនិងការទទួលខុសត្រូវដែលបានធ្វើឡើងដោយឌុចក្នុងដំណើរការនីតិវិធីរបស់ អ.វ.ត.ក. នៅលើគេហទំព័រ អ.វ.ត.ក.។

បន្ទាប់ពីការសំរេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៅថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១២ ដែលបានបញ្ជាក់និងធ្វើវិសោធនកម្មផ្នែកខ្លះនៃសាលដីការបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនិងបានលុបចោលសេចក្តីសម្រេចលើការកាត់ទោសកាំងហ្កេកអ៊ាវត្រូវបានរកឃើញថាមានទោសយោងតាមមាត្រា ៥ ទី ៦ និង ២៩ នៃច្បាប់ អ.វ.ត.ក. នៃឧក្រិដ្ឋកម្មដូចតទៅនេះដែលប្រព្រឹត្តនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅលើទឹកដីនៃប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះថ្ងៃទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ថ្ងៃទី ៦ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩:

ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ

• ការបៀតបៀនលើមូលដ្ឋាននយោបាយ
• ការបំផ្លិចបំផ្លាញ (រាប់បញ្ចូលឃាតកម្ម)
• ធ្វើជាទាសករ
• ការដាក់ពន្ធនាគារ
• ការធ្វើទារុណកម្ម
• និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងទៀត

ការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ 1949

• ការសម្លាប់ដោយចេតនា
• ធ្វើទារុណកម្ម និងទង្វើអមនុស្សធម៌
• បង្កដោយចេតនាដែលបណ្តាលឱ្យមានការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ឬរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរដល់រាងកាយឬសុខភាព
• ចេតនាដកហូតអ្នកទោសសង្គ្រាមឬជនស៊ីវិលនៃសិទ្ធិយុត្តិធម៌
• ការជំនុំជម្រះជាប្រចាំ
• និងការបង្ខាំងជនស៊ីវិលខុសច្បាប់

សរុបជារួម មាន​ប្រ​ជាជន​ចំនួន ៣៦ ៤៩៣ នាក់បានចូលរួមសវនាការសវនាការនិងសវនាការឧទ្ធរណ៍នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១ ក្នុងអំឡុងពេលសវនាការរយៈពេល ៨០ ថ្ងៃ។ ឌុចបានចាប់ផ្តើមអនុវត្តទោសនៅក្នុងពន្ធនាគារក្នុងមន្ទីរឃុំខ្លួន អ.វ.ត.ក នៅឆ្នាំ ២០១២ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាលកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៣ ដើម្បីបំពេញកិច្ចការដែលនៅសល់របស់លោក​។