ថ្ងៃនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានតម្កល់ការផ្តន្ទាទោសលើ ខៀវ សំផន - ប្រមុខរដ្ឋនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិប តេយ្យ និងជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់បំផុតម្នាក់នៃរបបខ្មែរក្រហម - សម្រាប់ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ឆ្នាំ១៩៤៩។ ការផ្តន្ទាទោសទាំងនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រហារជីវិតក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនៅទូទាំងប្រទេសលើអ្នកទាំងឡាយដែលរបបនោះសន្មត់ថាជាអ្នកប្រឆាំងនឹងរបបខ្លួន រួមទាំងបុរស ស្ត្រី និងកុមារជាង ១២ ០០០ នាក់ ដែលត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្ម និងសម្លាប់នៅក្នុងមន្ទីរសន្តិសុខស-២១ (ទួលស្លែង) នៅកណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញ ការដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងដោយខុសច្បាប់លើបុគ្គលដែលគេសន្មត់ថាជាខ្មាំងនៅក្នុងមន្ទីរសន្តិសុខនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ការដាក់ប្រជាជនឲ្យទៅជាទាសករនៅតាមការដ្ឋាន និងសហករណ៍នៅទូទាំងប្រទេស ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងការបង្ខំឲ្យរួមដំណេកក្នុងបរិបទនៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើពុទ្ធសាសនិកជន និងសហគមន៍ចាម ក៏ដូចជាអតីតមន្ត្រីរបបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ និងយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍សំដៅប្រឆាំងនឹងជាតិពន្ទុវៀតណាមដែលតាំងទីលំនៅយូរមកហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ចៅក្រមនៃអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានតម្កល់ការរកឃើញជាច្រើនដែលធ្វើឡើងដោយចៅក្រមនៃអង្គជំនុំជម្រះ សាលដំដូងនៅក្នុងសាលក្រមលម្អិតយ៉ាងល្អិតល្អន់របស់ពួកគេ ដែលមានចំនួនរហូតដល់ទៅ ៣៩០០ ទំព័រជាភាសាខ្មែរ។ សាលដីកាបណ្តឹងសាទុក្ខថ្ងៃនេះ និងសាលក្រមអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មានការរកឃើញជាច្រើនអំពីជម្រៅ និងទំហំនៃឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តដោយរបបខ្មែរក្រហមពី ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។ មេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា រួមទាំង ខៀវ សំផន បានហាមឃាត់ការប្រតិបត្តិសាសនាទាំងអស់ បានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង និងទីប្រជុំជននានារបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងបានដាក់ប្រជាជនរបស់ខ្លួនឲ្យទៅជាទាសករ បានលុបបំបាត់លុយ និងផ្សារ និង បានដាក់ប្រជាជនជាសមូហភាពដោយបង្ខំ។ របបនេះបានព្យាយាមបំបែកចំណងគ្រួសារបែបប្រពៃណី ដោយបានបង្ខំមនុស្សមិនស្គាល់គ្នាឲ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងគ្មា និងរួមរស់ជាមួយគ្នាក្រោមការគំរាមកំហែងនៃការសងសឹក ។ របបនេះបានសម្លាប់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់រាប់ម៉ឺននាក់ឥតបង្អង់។ នៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ខុសឆ្គងដើម្បីបង្កើតជាឋាន សួគ៌កសិកម្ម វាបានចាត់មនុស្សរាប់លាននាក់ឲ្យធ្វើការលើគម្រោងដាំដុះស្រូវ និងប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តដែលពិបាកអនុវត្តទៅបាន។ ប្រជាជនភាគច្រើនមិនមានអាហារគ្រប់គ្រាន់ និងមិនបានទទួលជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ដត្រឹមត្រូវ ហើយមនុស្សរាប់សែននាក់បានស្លាប់ដោយសារកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងការហត់នឿយដែលជៀសមិនអាចចៀសបាន។
ទំហំនៃឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះមានទំហំធំធេងមិនអាចវាស់វែងបាន។ នៅចំពោះមុខឧក្រិដ្ឋកម្មបែបនេះ គ្មានតុលាការណាអាចផ្តល់យុត្តិធម៌ពេញលេញដល់ជនរងគ្រោះទាំងអស់ ហើយក៏មិនអាចដាក់អ្នកដែលទទួលខុសត្រូវទាំងអស់ឲ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនោះបានដែរ។ ប៉ុន្តែដោយសារការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហការីជាតិ និង អន្តរជាតិជាច្រើន ដែលបានខិតខំធ្វើការដើម្បីជួយចៅក្រម និងតំណាងភាគីការពារក្តី ភាគីអយ្យការ និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋ ប្បវេណី អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ទើបមានវិធានការយុត្តិធម៌សម្រាប់មនុស្សរាប់លាននាក់ដែលបានទទួល រងគ្រោះ និងបាត់បង់ជីវិតដោយសាររបបខ្មែរក្រហម។
នៅថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ យើងទទួលស្គាល់នូវភាពក្លាហានរបស់សាក្សី និងជនរងគ្រោះជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីរាប់រយនាក់ ដែលបានចេញមកផ្តល់ភ័ស្តុតាងដល់តុលាការនេះ។ ក្នុងការធ្វើដូច្នេះ មនុស្សជាច្រើនត្រូវរំឮកឡើងវិញនូវព្រឹត្តិការណ៍ដែលធ្វើឲ្យពួកគេមានការឈឺចាប់ និងទុក្ខវេទនាជាខ្លាំង។ ជាពិសេស យើងទទួលស្គាល់អ្នករស់រានមានជីវិតពីអំពើហឹង្សាផ្លូវភេទ ដែលយល់ព្រមផ្តល់ភ័ស្តុតាង ហើយត្រូវរំឮកឡើងវិញនូវការឈឺចាប់ដែលបានរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សេចក្តីថ្លៃថ្នូរផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ។ បើគ្មានភាពក្លាហានរបស់ពួកគេទេ ចៅក្រមនៃតុលាការនេះនឹងមិនទទួលបានភ័ស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ដែលមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបង្ហាញការពិតទាក់ទងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងដោយខ្មែរក្រហមនោះឡើយ។
យើងសូមអរគុណចំពោះប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ សម្រាប់ការចូលរួមរបស់ពួកគេក្នុងកិច្ចដំណើរការនីតិវិធី ដែលមានចំនួនជាង ២៣០ ០០០ នាក់ ក្នុងចំណោមពួកគេទាំងនោះ បានមកតុលាការនេះដោយផ្ទាល់ ដើម្បីតាមដានកិច្ចដំណើការនីតិវិធីពីសាលសាធារណៈ។
ថ្ងៃនេះ យើងក៏ទទួលស្គាល់ផងដែរនូវការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងបរទេសជាច្រើននាក់ ដែលបានធ្វើការដោយមិនចេះនឿយហត់ ទាំងមុន និងក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការទាំងមូលនៃតុលាការនេះ ដើម្បីកំណត់ទីតាំង រក្សាទុក និងវិភាគបញ្ជីឈ្មោះអ្នកទោសរាប់ពាន់នាក់ កំណត់ហេតុកិច្ចប្រជុំ ការទំនាក់ទំនងផ្ទៃក្នុង ការបោះពុម្ពផ្សាយ និងរូបថត ដែលបង្កើតឡើងដោយអាជ្ញាធរខ្មែរក្រហមខ្លួនឯង។ កំណត់ត្រាសហសម័យទាំងនោះត្រូវបានដកស្រង់ និងពឹងផ្អែកលើដោយគ្រប់ភាគីទាំងអស់។ ពួកវាគឺជាប្រភពនៃភ័ស្តុតាងមានតម្លៃមិនអាចគណនាបាន ដែលតុលា ការនេះអាចពឹងផ្អែកដោយសុវត្ថិភាពក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្ហាញការពិតអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលមានការរៀបចំ ដោយចេតនា និងជាប្រព័ន្ធរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃរបបខ្មែរក្រហម។ ភ័ស្តុតាងសហសម័យនោះ គឺជាឧបសគ្គដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានចំពោះអ្នកទាំងឡាយណាដែលថ្ងៃណាមួយអាចស្វែងរកការកាត់បន្ថយទំហំ និងលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធនៃឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនោះ។ សាលដីកាស្ថាពរថ្ងៃនេះ និងសាលក្រមផ្សេងទៀតក្នុងរឿងក្តីនេះ និងនៅក្នុងសំណុំរឿងមុនៗរបស់វា គឺសំណុំរឿង ០០២/០១ និងសំណុំរឿង ០០១ នឹងឈរជារៀងរហូតធ្វើជាកំពែងប្រឆាំងនឹងសើរើនិយម។
តុលាការនេះបានរួមចំណែកដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបានដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាសកល ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងនិទណ្ឌភាពចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មទ្រង់ទ្រាយធំដ៏ឃោរឃៅ។ វាបានពង្រឹងការគោរពនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា និងបានជួយព្យាបាលរបួសពីអតីតកាល ដែលអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាជននៃប្រទេសនេះសំឡឹងឆ្ពោះទៅអនាគតប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយម។ វាបានពង្រឹងគោលការណ៍ដែលថា អ្នកទាំងឡាយដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើឃោរឃៅ មិនអាចគេចផុតពីយុត្តិធម៌ជារៀងរហូតបានឡើយ ហើយនឹងត្រូវដាក់ឲ្យទទួលខុសត្រូវ៕