សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល (“អ.ជ.ត.ក”) បានចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនដោយទាត់ចោលបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ (“ស.ព.អ”) ដែលស្នើឲ្យ អ.ជ.ត.ក បញ្ជូនសំណុំរឿងប្រឆាំង មាស មុត ទៅអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង (“អ.ជ.ស.ដ”) ដើម្បីធ្វើការជំនុំជម្រះ។  បណ្តឹងសាទុក្ខនេះ ធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើការរកឃើញជាឯកច្ឆន្ទរបស់ចៅក្រមអង្គបុរេជំនុំជម្រះ (“អ.ប.ជ”) ដែលថា ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះប្រឆាំង មាស មុត មានសុពលភាព ក៏ដូចជាក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិរបស់ អ.វ.ត.ក ដែលតម្រូវឲ្យសំណុំរឿងត្រូវបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះ វៀរលែងតែចៅក្រម អ.ប.ជ យ៉ាងហោច​​ណាស់បួនរូបក្នុងចំណោមប្រាំរូប បដិសេធដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ ដែលការនេះចៅក្រម អ.ប.ជ មិនបានធ្វើដូច្នេះឡើយ។

ចៅក្រម អ.ជ.ត.ក ទាំងអស់បានយល់ស្របថា ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នៃយុត្តិធម៌ គឺត្រូវមានសវនាការលើពាក្យសុំរបស់ ស.ព.អ។ ដោយមានចៅក្រមមួយរូបមិនយល់ស្រប អ.ជ.ត.ក បានសម្រេចលើផ្នែក​ពាក់ព័ន្ធថា ផ្នែកសម្រេចសេចក្តីរួមរបស់ អ.ប.ជ មិនបានរកឃើញជាឯកច្ឆន្ទថា ដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ​​មានសុពលភាពទេ ទោះបីចៅក្រម អ.ប.ជ គ្រប់រូបបានធ្វើការសម្រេចដូច្នេះក៏ដោយ។ អ.ជ.ត.ក​ ដែលសន្និដ្ឋានថា ដោយសារតែអវត្តមានដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះដាច់ស្រេច និងអាចអនុវត្តបាន ព្រមទាំង​ការបញ្ជូនសំណុំរឿង​ទៅ អ.ជ.ស.ដ បានផ្តល់នូវយុត្តិកម្មសម្រាប់ការបញ្ចប់សំណុំរឿងនេះ មុនមានការ​សម្រេចណាមួយនោះ គឺអាចនឹងធ្វើបានទាក់ទងនឹងពិរុទ្ធភាពរបស់ មាស មុត។ សេចក្តីសម្រេចរបស់ អ.ជ.ត.ក គឺជា​ សេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ និងមិនអាចប្តឹងសាទុក្ខបានឡើយ។

នៅក្នុងមតិជំទាស់របស់គាត់ ចៅក្រម Maureen Harding Clark បានសន្និដ្ឋានថា សេចក្តីសម្រេចរបស់ចៅក្រម អ.ប.ជ មិនមានសុពលភាព ដោយហេតុថា វាមិនមានភាពច្បាស់លាស់ និងភាពស្ថាពរ។ គាត់   ឯកភាពជាមួយនឹង ស.ព.អ ថា កិច្ចព្រមព្រៀង អ.វ.ត.ក និង ច្បាប់ អ.វ.ត.ក គឺជាច្បាប់គ្រឹះរបស់តុលាការនេះ មិនមែនគោលនយោបាយជាតិរបស់កម្ពុជានោះទេ។ ទោះបីជាគាត់បញ្ជាក់ថា ឯកសារទាំងអស់​នេះប្រមើលអំពីការអនុវត្តយន្តការស្វ័យប្រវត្តិដោយបញ្ជូនរឿងក្តីទៅជំនុំជម្រះ ​ប្រសិនបើមិនមានសំឡេង​​ភាគច្រើនលើសលុបគាំទ្រឲ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់យ៉ាងណាក៏ដោយ គាត់សន្និដ្ឋានថាករណីនេះ​មិនអាចអនុវត្តបានទេ ដោយសារតែភាពមិនចុះសម្រុងគ្នាដែលមិនអាចសម្រុះសម្រួលបានរវាងភាគីជាតិ និងភាគីអន្តរជាតិនៃ អ.វ.ត.ក។ គាត់បានសន្និដ្ឋានថា ការណ៍នេះមានន័យថា មិនមានវិធីប្រកដប្រជាមានអត្ថិភាពដើម្បីកែតម្រូវសេចក្តីសម្រេច​ដែល​មានវិការៈ​របស់ អ.ប.ជ ឡើយ ហើយផ្អែកលើមូលហេតុតែមួយនេះ សម្រេចថារឿងក្តីគួរត្រូវបញ្ចប់។

វាមានសារសំខាន់សម្រាប់ជនរងគ្រោះនៃឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលបានចោទប្រកាន់នៅក្នុងដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះប្រឆាំងនឹង​ មាស មុត និងសង្គមកម្ពុជាជាទូទៅ ក្នុងការយល់អំពីអត្ថន័យនៃសេចក្តីសម្រេចលើកលែងចោទប្រកាន់របស់ អ.ជ.ត.ក ថាតើវាមានន័យបែបណានោះ។ អ.ជ.ត.ក មិនបានសន្និដ្ឋានថា មាស មុត គ្មានពិរុទ្ធភាពចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏មហាធ្ងន់ធ្ងរ ដែលរូបគាត់ត្រូវបានចោទប្រកាន់នោះទេ រួមទាំងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដូចជាអំពើមនុស្សឃាត ការធ្វើឲ្យទៅជាទាសករ ការធ្វើទារុណកម្ម ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត ដូចជា ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ និងអំពើបំពាន​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ។ អ.ជ.ត.ក មិនបានធ្វើការសន្និដ្ឋានណាមួយលើពិរុទ្ធភាព ឬភាពគ្មានទោសរបស់ មាស មុត នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ សេចក្តីសម្រេចលើកលែងចោទប្រកាន់នេះមានន័យថា មិនមានការជំនុំជម្រះនៅចំពោះមុខ​ អ.វ.ត.ក ដើម្បីធ្វើការសម្រេចតាមផ្លូវតុលាការលើការទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌរបស់គាត់ឡើយ។

ដូច្នេះ នៅពេលនេះ ការទទួលខុសត្រូវស្ថិតនៅលើតុលាការជាតិកម្ពុជា ក្នុងការផ្តល់យុត្តិធម៌ តាមរយៈការកំណត់ថាតើ មាស មុត ទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏មហាធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងការជំនុំជម្រះមួយដែលឯករាជ្យ ឥតលម្អៀង ដែលធ្វើការសម្រេចផ្អែកតែទៅលើច្បាប់ និងអង្គហេតុប៉ុណ្ណោះ និងការធានាឲ្យមានភាពត្រឹមត្រូវយុត្តិធម៌សម្រាប់គ្រប់ភាគីទាំងអស់ រួមទាំង​ភាគីការពារក្តី និងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្ប​វេណី៕

Most read