សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហព្រះរាជអាជ្ញា ស្តីពីការផ្ទេរលោក ខៀវ សំផន ទៅកាន់ពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាល

ECCC

សហព្រះរាជអាជ្ញា ជា លាង និង Fergal Gaynor ចេញសេចក្តីប្រកាសអំពីការផ្ទេរ ខៀវ សំផន ទៅកាន់ពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីបន្ត​អនុវត្ត​ទោស​ជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។ ការផ្ទេរនេះបានធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា សុំ​អនុវត្ត​ទោសស្របតាមវិធាន ១១៣ នៃវិធានផ្ទៃក្នុង។

អ.វ.ត.ក គឺជាតុលាការជាតិនៅក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់ជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែល​មាន​អាជ្ញាធរកម្ពុជាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចុងក្រោយចំពោះទោសជាប់ពន្ធនាគាររបស់បុគ្គលទាំងអស់ ដែល​ត្រូវ​បានសម្រេច​ឱ្យមានពិរុទ្ធភាព និងផ្តន្ទាទោសនៅ អ.វ.ត.ក ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ​តាមច្បាប់​កំណត់។

អគ្គនាយក​ នៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ នៃ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ផ្តល់​ការជួយជ្រោមជ្រែងគ្រប់បែបយ៉ាង​ជូន​​សហ​ព្រះរាជអាជ្ញា។ អនុវត្តតាម​កាតព្វកិច្ច​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ស្រប​តាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ សហព្រះរាជអាជ្ញា ក្រោមកិច្ច​សហការជាមួយ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធ​នា​គារ បានចាត់វិធានការដើម្បីធានាថា លក្ខខណ្ឌនៃការឃុំខ្លួន ខៀវ សំផន មានលក្ខណៈ​សម​រម្យ​សម្រាប់​​បុគ្គលជាមនុស្សចាស់ជរា ពិបាកចល័តទី និងមានបញ្ហាសុខភាព។ ដំណើរការផ្ទេរ បានឆ្លង​កាត់​ការពិភាក្សា និងក្រោយ​ពីទទួលបានការបញ្ជាក់​ធានាពី​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធនាគារ ព្រមទាំងពេល​សហ​ព្រះរាជអាជ្ញា បានចុះពិនិត្យពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាល​ជាច្រើនលើក​ច្រើនសា។ សហព្រះរាជអាជ្ញា​ក៏​បា​នដឹងផងដែរថា គណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិនៃកាកបាទក្រហម បានធ្វើការចុះត្រួតពិនិត្យពន្ធនាគារ​ទូទាំង​ប្រទេសកម្ពុជាជាទៀងទាត់ ក្នុងនោះរួមទាំងពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាលផងដែរ។

ខៀវ សំផន បានកាន់មុខតំណែងជាន់ខ្ពស់ក្នុងមុខនាទីជាច្រើនខុសៗគ្នា​នៅក្នុងបក្ស​កុម្មុយ​នីស្ត​កម្ពុជា (“ប.ក.ក”) ឬ “របបខ្មែរក្រហម” និងនៅក្នុងរដ្ឋកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ មុខនាទី​លេចធ្លោ​ជាង​គេ ក្នុងមុខនាទី​ជាគណៈប្រធានរដ្ឋ​នៃ​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថា​ជាមេ​ដឹក​នាំជាន់ខ្ពស់​នៃ​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ។

ខៀវ សំផន ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៧ យកមក​ឃុំ​ខ្លួន​ក្រោម​សមត្ថ​​កិច្ចនៃសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ចំពោះបទចោទចូលរួម​ក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មដែល​ប្រព្រឹត្តឡើង​ក្នុង​របប​​ខ្មែរក្រហម។ ក្រោយ​ការ​ស៊ើប​អង្កេតពេញលេញ សហចៅក្រមស៊ើប​អង្កេត បានសម្រេច​បញ្ជូនទៅ​ជំនុំ​ជម្រះ​ជម្រះ។ ក្រោយពិនិត្យឃើញស្ថានទម្ងន់បទឧក្រិដ្ឋ ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើង និងវ័យចាស់ជរា​របស់​ជ​នជាប់ចោទ ការចោទប្រកាន់លើ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ត្រូវបានបំបែក​ជាពីរការ​ជំនុំជម្រះ​ពីរ​ដោយ​ឡែក​ពីគ្នា។

ការកាត់ក្តីវគ្គដំបូងក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ បានចាប់ផ្តើមកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ និង​បាន​បញ្ចប់កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានចេញសាលក្រម​កាលពី​ខែ​សីហា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយសម្រេច​ឱ្យ នួន ជា និង ខៀវ សំផន មានពិរុទ្ធភាព​ពីបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំង​មនុស្ស​ជាតិ ក្រោមបទធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ មនុស្សឃាត និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត ដែលត្រូវ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ការ​ជម្លៀស​ប្រជាជន​ស៊ីវិល​ដោយ​បង្ខំចេញ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និង​ទីប្រជុំជន​ផ្សេង​ទៀត។ ជនជាប់ចោទទាំងពីរត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ដោយសារតួនាទីរបស់ពួកគេ​នៅក្នុង​ឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនេះ។ នៅក្នុងដំណើរការ​បណ្តឹង​សាទុក្ខ ទោស​ជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយ​ជីវិត​ត្រូវ​បាន​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​តុលាការ​កំពូល​សម្រេច​តម្កល់កាលពី​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១៦។

ការជំនុំជម្រះវគ្គទី២ ក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ បានចាប់ផ្តើមកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៤ និង​បានបញ្ចប់កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០១៧។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានចេញសាលក្រមក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយសម្រេច​ឱ្យ នួន ជា និង ខៀវ សំផន មានពិរុទ្ធភាពពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋ​កម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវចំពោះសកម្មភាពនានា ក្នុងនោះរួមមានការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ការដាក់ឱ្យទៅជាទាសករ ការឃុំឃាំង អំពើអមនុស្សធម៌ អាពា​ហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ ការរំលោភសេពសន្ថវៈ ការធ្វើទារុណកម្ម អំពើមនុស្សឃាត ការសម្លាប់​រង្គាល និងការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ។ ជនជាប់ចោទ​ទាំង​ពីរ ​ត្រូវ​បាន​កាត់​ទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​អស់​មួយ​​ជីវិតនៅក្នុងការជំនុំជម្រះវគ្គ​ទី​ពីរ។ នៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​២០២២ អង្គជំនុំជម្រះ​តុលាការ​កំពូល បានសម្រេចតម្កល់ការផ្តន្ទាទោស ខៀវ សំផន ដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតដដែល។ (នួន ជា បាន​ទទួលមរណភាពនៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលនាំដល់ការបញ្ចប់នីតិវិធីចំពោះរូបគាត់)។

មេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនិស្តកម្ពុជា រួមទាំង ខៀវ សំផន បានហាមឃាត់ការ​គោរព​ប្រតិបត្តិ​គ្រប់​សាស​នា ជម្លៀសទីក្រុង និងទីប្រជុំ​ជន​នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយបានប្រែក្លាយប្រជាជនជាទាសករ លុបបំបាត់លុយ និងទីផ្សារ និងប្រមូលប្រជាជនបញ្ចូលគ្នានៅតាមសហករណ៍ដោយបង្ខំ។ របបនេះ​បាន​​បំបែកបំបាក់គ្រួសារ ដោយមិនឱ្យរស់នៅជួបជុំគ្នា ការបង្ខំឱ្យរៀបអាពាហ៍ និងរួមរស់ជា​មួយ​​គ្នា​ក្រោម​ការគំរាមកំហែងនៃការសងសឹក។ របប​នេះ​បាន​សម្លាប់​មនុស្ស​រាប់លាន​នាក់តាម​អំពើចិត្តដែល​ជា​​ពលរដ្ឋ​ស្លូតត្រង់។ នៅក្នុងការខិតខំលាក់់កំបាំងដើម្បីបង្កើតជាប្រព័ន្ធកសិកម្ម របបនេះ​បានបង្ខំ​មនុស្ស​​រាប់លាននាក់ធ្វើស្រែចំការ និងលើកទំនប់ ជីកប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តដោយពុំបានគិតគូរឱ្យបាន​ហ្មត​ចត់។ ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនស្គមស្គាំង និងពុំទទួលបានជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ដ និងថ្នាំសង្កូវ​ត្រឹម​ត្រូវ ហើយប្រជាជនរាប់សែននាក់បានស្លាប់ដោយសារកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ និងការបាក់កម្លាំង។

ការជំនុំជម្រះលើសំណុំរឿង ០០២ ប្រឆាំងនឹង នួន ជា និងខៀវ សំផន បានធ្វើការវិន្និច្ឆ័យ​យ៉ាង​​យុត្តិធម៌ និងហ្មតចត់ចំពោះការទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌរបស់ពួកគេ ដែលបានបង្កឱ្យ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​រាប់លាននាក់រងទុក្ខវេទនា។ ការជនុំជម្រះ​​នេះ​បានធ្វើឡើង​រយៈ​ពេល​ជាង ៥០០ថ្ងៃ ដោយបូក​បញ្ចូលទាំង​ដំណាក់ការជំនុំ​ជម្រះនៅសាលាដំបូង ​និង​ដំណើរ​ការ​បណ្តឹង​សាទុក្ខ និងបានស្តាប់​សក្ខីកម្ម​សាក្សី ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី និង​អ្នក​ជំនាញ​ចំនួន២៨០នាក់​។ ជនរងគ្រោះជាច្រើន​មាន​ឱកាស​តទល់​ជា​មួយ​ ជនជាប់ចោទទាំងពីរនាក់ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការជំនុំជម្រះ ហើយរាប់ពាន់នាក់ទៀត​អាច​ចូល​រួមក្នុងនាមជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី និងបានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវរបស់ពួកគេ។ ប្រជាជន​កម្ពុជា​ចំនួន​ជាង ២០ម៉ឺននាក់បានចូលរួមសវនាការជំនុំជម្រះនៅសាលាដំបូងដោយផ្ទាល់ និងបានឃើញ និង​ស្តាប់​សក្ខីកម្ម របស់ជនរងគ្រោះ ជនដៃដល់ និងអ្នកជំនាញអំពីព្រឹត្តិការណ៍​ដែលបានកាប់សម្លាប់​ប្រជា​ជន​កម្ពុ​ជា។

ការជំនុំជម្រះលើសំណុំរឿង ០០២ តំណាងនូវការផ្តន្ទាទោសលើរបបឃោរឃៅបំផុតមួយនេះ បន្ទាប់ពីការកាត់ក្តីមេដឹកនាំណាហ្ស៊ីនៅតុលាការនូរ៉មប៊ឺក(ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់) នៅក្រោយ​បញ្ចប់​សង្គ្រា​ម​​​​​លោក​លើកទីពីរ។ ដំណើរការនីតិវិធីនេះ​បាននាំមកនូវយុត្តិធម៌ដល់​ជន​រងគ្រោះនៃរបបខ្មែរ​ក្រ​ហម​រាប់​លាននាក់។ ការជំនុំ​ជម្រះក្តីនេះ បានរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងដល់ដំណើរការ​រក្សាភស្តុតាង​នៃអំ​ពើ​ឃោរឃៅយង់ឃ្នង ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងដោយមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម និងបានធ្វើឱ្យសាធារណជន​យល់​ដឹងអំពីរបៀបដែលសម័យសោកនាដកម្មនោះនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាបានកើតឡើង៕

Most read