សមាជិកសភាអង់គ្លេសនិងជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកការិយាល័យកិច្ចការបរទេសនៃចក្រភពអង់គ្លេស លោក ជេរេមី ប្រោន បានធ្វើទស្សនកិច្ចរយៈពេលមួយម៉ោង នៅអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) នៅរសៀលថ្ងៃនេះ ដែលជាផ្នែកមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេល១ថ្ងៃនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
គោលបំណងនៃទស្សនកិច្ចនេះគឺដើម្បីស្វែងយល់អំពីការវិវឌ្ឃថ្មីៗនៃដំណើរការរបស់ អ.វ.ត.ក អំពី ឧបសគ្គចំពោះមុខដែលតុលាការប្រឈម និងអំពីការយល់ឃើញរបស់ជនរងគ្រោះចំពោះដំណើរការ សំណុំរឿង ០០១ ដែលទើបតែត្រូវបានបញ្ចប់កាលពីដើមឆ្នាំ២០១២នេះ ក៏ដូចជាអំពីឥទ្ធិពលនៃការ ព្យាបាលរបួសផ្លូវចិត្តដែលតុលាការអាចមានទៅលើជនរងគ្រោះផ្ទាល់ និងទៅលើប្រជាជនកម្ពុជាជា ទូទៅ ព្រមទាំងស្វែងយល់អំពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃដំណើរការសវនាការក្នុងសំណុំរឿង ០០២ ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅ។
លោក ប្រោន បានជួបប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋបាលនៃ អ.វ.ត.ក ព្រមទាំងចៅក្រមនៃអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដើម្បីស្វែងយល់អំពីការងារ ឧបសគ្គចំពោះមុខនៅផ្នែកនីមួយៗនៃតុលាការ និង ជាពិសេស ការប្រឈមមុខនឹងកង្វះខាតថវិការរបស់ អ.វ.ត.ក។ ជាងនេះទៅទៀត លោក ប្រោន ក៏បានជួបជាមួយដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង ០០១ និង ០០២ ចំនួន៦រូបផងដែរ ដែលនៅទីនោះ លោកបានស្តាប់ជនរងគ្រោះសម្តែងការយល់ឃើញអំពីការ ចូលរួមរបស់ពួកគាត់ នៅក្នុងដំណើរការរបស់ អ.វ.ត.ក និងកម្រិតនៃការផ្សះរបួសផ្លូវចិត្តដែលគាត់អាច ទទួលបានបន្ទាប់ពី ការបញ្ចប់សំណុំរឿង ០០១។
ជនរងគ្រោះដែលជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី សុទ្ធតែបានសម្តែងការយល់ឃើញអំពីសារៈសំខាន់នៃ ការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម និងក្តីរំភើបរីករាយរបស់គាត់ដែលមិននឹកស្មានថា នឹងមានតុលាការខ្មែរក្រហមកើតឡើង។ ពួកគាត់ក៏បានសម្តែងអំណរគុណចំពោះចក្រភពអង់គ្លេស ដែលបានចូលរួមចំណែកក្នុងដំណើរការរបស់ អ.វ.ត.ក ដោយបានឧបត្ថម្ភគាំទ្រទាំងផ្លូវចិត្តនិង ហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីឲ្យតុលាការនេះមានដំណើរទៅមុខ។
ឆ្លើយតបចំពោះមុខដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី លោក ប្រោន បានសម្តែងក្តីសង្ឃឹមថា ដំណើរការរបស់ អ.វ.ត.ក នឹងជួយព្យាបាលរបួសផ្លូវចិត្តជនរងគ្រោះកម្ពុជា និងជួយឲ្យដំណើរការផ្សះផ្សាជាតិនៅកម្ពុជាកើតឡើងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ លោកបានថ្លែងទៅកាន់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទាំង៦រូបថា “ខ្ញុំសូមកោតសរសើរនូវសេចក្តីក្លាហាន របស់ជនរងគ្រោះដែលចូលរួមក្នុងដំណើរការនេះ ដោយបានប្រឈមមុខនឹងការរំឭកឡើងវិញនូវការពិតដ៏គួរឲ្យឈឺចាប់ដែលអ្នកទាំងអស់គ្នាបានឆ្លងកាត់។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ដំណើរការរបស់ អ.វ.ត.ក នឹងជួយព្យាបាលរបួសផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកទាំងអស់គ្នា ហើយខ្ញុំក៏សង្ឃឹមថា តាមរយៈដំណើរការនេះ ការពិតនឹងលាតត្រដាងអំពីប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏គួរឲ្យរន្ធត់នេះ ហើយដំណើរការផ្សះផ្សាជាតិមួយនឹងកើតឡើងនៅកម្ពុជា”។
លោក ប្រោន ក៏បានជួបប្រជុំជាមួយលោកស្រីចៅក្រម ស៊ីលវៀ ខាតរ៉ាយ ចៅក្រមនៃអង្គជំនុំជម្រះ សាលាដំបូង និងសហព្រះរាជអាជ្ញា លោកស្រី ជា លាង និងលោក អេនឌ្រូ ខេលី ផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា តាំងពីការចាប់បដិសន្ធិដំបូងរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អ.វ.ត.ក បានទទួលជំនួយថវិកាពី ប្រទេសអង់គ្លេសចំនួនជិត ៧លានដុល្លារ អាមេរិកហើយ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ជេរេមី ប្រោន មកកាន់ អ.វ.ត.ក នាពេលនេះ បង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តបន្តគាំទ្ររបស់ចក្រភពអង់គ្លេស ចំពោះ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់ អ.វ.ត.ក នៅក្នុងកាលៈទេសៈដ៏មានសារសំខាន់បំផុតនេះ ក្នុងការបំពេញ បេសកកម្មជាប្រវត្តិសាស្រ្តដើម្បីនាំយកយុត្តិធម៌មកជូនប្រជាជនកម្ពុជា ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលត្រូវបាន ប្រព្រឹត្តក្នុងអំឡុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលបានបណ្តាលឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាជិត២លាននាក់បាត់បង់ជីវិត។
នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១ នៅ អ.វ.ត.ក ដែលទើបតែបញ្ចប់នៅដើមឆ្នាំ២០១២នេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានផ្ទន្ទាទោសជនជាប់ចោទ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច អតីតប្រធានមន្ទីរ ស-២១ ឬគុកទួលស្លែង ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ និងការរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ១៩៤៩។ ដំណើរការនីតិវិធីក្នុងសំណុំរឿង ០០២ ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទបីរូប គឺ នួន ជា អៀង សារី និង ខៀវ សំផន គឺជាសំណុំរឿងដែលសំខាន់បំផុតរបស់ អ.វ.ត.ក ដែលសាធារណជនរំពឹងថានឹងលាតត្រដាងការពិតនូវអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ៕