អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​បើក​សវនាការ​លើ​ពាក្យសុំ​ដោះលែង​របស់ ខៀវ សំផន

Posted 11 មេសា 2013 by លោក ឡាស អូលសិន

ដោយមានសំណើពីជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន សុំឲ្យដោះលែងគាត់នៅក្រៅឃុំ អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​កោះអញ្ជើញ​ភាគីដែល​ពាក់ព័ន្ធ រួមមាន មេធាវីការពារក្តី សហព្រះរាជអាជ្ញា និង​ដើមបណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី ចូលរួម​ក្នុង​សវនាការ​ពិភាក្សា​អំពី​បញ្ហា​នេះ​នៅថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ទី១១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣.


 

ការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននៅអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) ត្រូវបានចែងនៅក្នុង វិធានផ្ទៃក្នុងនៃ អ.វ.ត.ក។ ដើម្បីឃុំខ្លួន​ជនណា​​ម្នាក់ជា​បណ្តោះអាសន្ន លក្ខខណ្ឌ​ចាំបាច់​ទី១គឺ “មាន​មូលហេតុ​ដែល​ត្រូវបាន​រកឃើញ​និង​ជឿជាក់​យ៉ាងច្បាស់”ថា ជននោះ​ធ្លាប់បាន​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​មួយឬច្រើន ដូចមាន​ចែង​ក្នុង​ដីកា​សន្និដ្ឋាន​បញ្ជូនរឿង​ឲ្យ​ស៊ើបសួរ ឬ​ដីកា​សន្និដ្ឋាន​បញ្ជូនរឿង​ឲ្យ​ស៊ើបសួរ​បន្ថែម (វិធានទី៦៣(៣)ក)។ ពីដំបូងឡើយ អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​បាន​រកឃើញថា លក្ខខណ្ឌនេះ​នឹង​ឆ្លើយតប​នៅក្នុង​អំឡុង​សវនាការ នៅពេល​ដែល​ជន​ជាប់ចោទ​ត្រូវ​ចោទប្រកាន់​និង​បញ្ជូន​ទៅ​ជំនុំជម្រះ។ ក្នុងអំឡុង​ពេល​មុន​សវនាការ អង្គបុរេជំនុំជម្រះ​យល់ថា អាចរក​បាន “មូលហេតុ​ដែល​ត្រូវបាន​រកឃើញ​និង​ជឿជាក់” ប្រសិនបើ​មាន​ព័ត៌មាន​គ្រប់គ្រាន់​នៅក្នុង​សំណុំឯកសារ​នៃ​សំណុំរឿង ដែល​បង្ហាញ​ថា ជនជាប់ចោទ​ប្រហែលជា​អាច​មានការ​ទទួល​ខុសត្រូវ ឬ​ធ្លាប់បាន​ប្រព្រឹត្ត បទឧក្រិដ្ឋ​ដែល​គាត់​ត្រូវ​ចោទ​ប្រកាន់។ ក្នុង​ករណីនេះ វាមាន​សារសំខាន់​ណាស់​ក្នុងការ​ពិនិត្យ​មើល​ទាំង​ភ័ស្តុតាង​ដាក់បន្ទុក និង​ភ័ស្តុតាង​ដោះបន្ទុក​នៅ​ក្នុង​សំណុំ​ឯកសារ។

បន្ទាប់ពី​រកបាន “មូលហេតុ​ដែល​ត្រូវបាន​រកឃើញ​និង​ជឿជាក់” ហើយ ​លក្ខខណ្ឌ​​បន្ថែម​​មួយចំនួន​ទៀត​ត្រូវតែ​អនុវត្ត​ក្នុងការ​ឃុំខ្លួន​ជនជាប់ចោទ​ជា​បណ្តោះអាសន្ន៖

  • រារាំងកុំឲ្យជនដែលត្រូវចោទនោះគាបសង្កត់ទៅលើសាក្សី ឬជនរងគ្រោះ ឬរារាំងកុំឲ្យ​មានការ​ត្រូវរូវ​គ្នា​រវាង​ជនត្រូវចោទ​និង​អ្នក​សមគំនិត ចំពោះ​បទឧក្រិដ្ឋ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​យុត្តាធិការ​របស់​អង្គជំនុំជម្រះ​វិសាមញ្ញ
  • ថែរក្សាភ័ស្តុតាង ឬការពារមិនឲ្យបំផ្លាញភ័ស្តុតាង
  • ធានាអំពីវត្តមានរបស់ជនត្រូវចោទនៅក្នុងដំណើរការនីតិវិធី
  • ការពារសន្តិសុខដល់ជនដែលត្រូវចោទ
  • រក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។

ឲ្យតែមាន​លក្ខខណ្ឌ​ណាមួយ​ក្នុង​ចំណោម​លក្ខខណ្ឌ​ទាំង៥​ខាងលើ នោះគឺ​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ​ឃុំខ្លួន​បុគ្គលម្នាក់។ បច្ចុប្បន្ន ខៀវ សំផន កំពុង​ជាប់​ក្នុង​មន្ទីរឃុំឃាំង​បណ្តោះ​អាសន្ន ដោយសារ​ការណ៍​នេះ​ត្រូវបាន​ចាត់​ទុកជា​តម្រូវការ​ចាំបាច់​ក្នុងការ​ធានា​វត្តមាន​របស់គាត់​ក្នុង​ដំណើរការ​នីតិវិធី។ នៅក្នុង​សេចក្តី​សម្រេចចិត្ត​របស់ខ្លួន ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​បណ្តឹង​សាទុក្ខ​ប្រឆាំងនឹង​ការឃុំខ្លួន​ពីលើកមុន​របស់  ខៀវ សំផន អង្គជំនុំជម្រះ​តុលារ​កំពូល​បាន​អះអាង​ថា

“សំអាងហេតុនេះ​មិនជាប់​ពាក់ព័ន្ធនឹង​ហានិភ័យ​ដែល​ជនជាប់ចោទ​រត់គេចខ្លួន​ក្នុងករណី​ផ្តន្ទាទោស​ធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ុន្តែ​ជាប់ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ហានិភ័យ​ដែល​ជនជាប់ចោទ​នឹង​មិនអាច​មាន​វត្តមាន​នៅក្នុង​ដំណាក់កាល​ជំនុំជម្រះ។ អង្គហេតុដែល​មាន​នៅក្នុង​សំណុំរឿង​បង្ហាញថា ការជំនុំជម្រះ​ក្នុង​សំណុំរឿង​លេខ០០២ គឺជា​កិច្ចការ​ដែល​ត្រូវ​ត្រៀមរៀបចំ​យ៉ាងធំធេង និង​ភ័ស្តុភារ​យ៉ាងច្រើន​ដែល​ទាក់ទង​នឹង​ជនជាប់ចោទ​ទាំងបួនរូប ដែល​អ្នកទាំងនោះ​ភាគច្រើន​មានបញ្ហា​សុខភាព និង​ដើមបណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​យ៉ាងច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់ និង​ក្រុម​មេធាវី​ជាច្រើន​នាក់។ សូម្បីតែ​ករណី​មួយគត់​ដែលជនជាប់ចោទ​ខកខាន​មិនបាន​បង្ហាញខ្លួន​នៅ​ចំពោះមុខ​តុលាការ អាចនឹង​ធ្វើឲ្យ​មហន្តរាយ​ដល់​លទ្ធភាព​នៃការ​ចេញ​សាលក្រម​ក្នុង​រយៈ​ពេលវេលា​សមស្រប។ គោលបំណង​នៃ​កិច្ចដំណើរការ​នីតិវិធី​ឲ្យបាន​ឆាប់រហ័ស អាចនឹង​ត្រូវបាន​ធ្វើឲ្យ​រាំងស្ទះ​ដោយ​ងាយស្រួល ប្រសិនបើ​ជនជាប់ចោទ​លាក់ខ្លួន សម្រេចចិត្ត​មិនគោរព​តាម​ដីកាកោះ ឬក៏​អាចនឹង​ត្រូវបាន​រារាំង​ជា​បណ្តោះអាសន្ន​មិនឲ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​សវនាការ។”

ខៀវ សំផន ត្រូវបាន​ឃុំខ្លួន​ជាបណ្តោះអាសន្ន​តាំងពីថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៧។ ខាងក្រោម​នេះគឺ​ប្រវត្តិ​នៃ​ដំណើរការ​នីតិវិធី​ពាក់ព័ន្ធនឹង​ការ​ឃុំខ្លួន​គាត់៖

១៩ វិច្ឆិកា ២០០៧៖ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតចេញដីកាឃុំខ្លួន ខៀវ សំផន ជាបណ្តោះអាសន្ន សម្រាប់​រយៈពេល​១ឆ្នាំ។ ក្រោយមក សហចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេតបដិសេធបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ ខៀវ សំផន ប្រឆាំងនឹង​ការឃុំ​ខ្លួនគាត់។

១៨ វិច្ឆិកា ២០០៨៖ សហចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​ចេញដីកាពន្យារពេលឃុំខ្លួន ខៀវ សំផន រយៈពេល១ឆ្នាំទៀត។ ក្រោយមក អង្គបុរេជំនុំជម្រះ​រក​ឃើញ​ថា សំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់ ខៀវ សំផន មិនអាចទទួលយកបាន និងបានបដិសេធបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ ខៀវ សំផន ប្រឆាំងនឹង​ការពន្យារ​ពេល​ឃុំខ្លួន​គាត់។

១៨ វិច្ឆិកា ២០០៩៖ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតចេញដីកាពន្យារពេលឃុំខ្លួន ខៀវ សំផន រយៈពេល១ឆ្នាំទៀត។ ក្រោយមក អង្គបុរេជំនុំជម្រះបដិសេធបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ ខៀវ សំផន ប្រឆាំងនឹង​ការ​ពន្យារ​ពេល​ឃុំខ្លួន​គាត់។

១៥ កញ្ញា ២០១០៖ ខៀវ សំផន ត្រូវចោទប្រកាន់ ហើយ​សហ​ចៅក្រម​ស៊ើបអង្កេត​ចេញដីកាសម្រេចថា គាត់គួរតែត្រូវបន្តឃុំខ្លួននៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងបណ្តោះអាសន្នរហូតដល់​ពេល​បង្ហាញ​ខ្លួននៅ ចំពោះមុខ​អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង។

១៦ កុម្ភៈ ២០១១៖ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបដិសេធសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់ ខៀវ សំផន

៦ មិថុនា ២០១១៖ អង្គជំនុំជម្រះ​តុលាការ​កំពូល​ធ្វើវិសោធនកម្ម​លើ​​មូលហេតុ​​មួយចំនួន នៅក្នុង​សេចក្តី​សម្រេចចិត្ត​របស់​អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ និងបដិសេធបណ្តឹងសាទុក្ខដែលនៅសេសសល់របស់ ខៀវ សំផន