នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៦ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) បានប្រកាសសាលដីការបស់ខ្លួនលើបណ្តឹងសាទុក្ខប្រឆាំងនឹងសាលក្រមនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ប្រឆាំងនឹង នួន ជា អតីតអនុលេខាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា និង ខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានតម្កល់ការផ្តន្ទាទោសទៅលើ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ដែលក្នុងនោះមាន ការធ្វើមនុស្សឃាត ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយមូលហេតុនយោបាយ និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត ទាក់ទិននឹងការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥។ ទាក់ទិនទៅនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដំណាក់កាលទី២ ដែលបានកើតឡើងនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ និងឆ្នាំ ១៩៧៧ អង្គជំនុំជម្រះបានតម្កល់ការផ្តន្ទាទោសជនជាប់ចោទចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ក្រោមទម្រង់ជាអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត និងបានផ្តន្ទាទោសចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ក្រោមទម្រង់ជាការធ្វើមនុស្សឃាត។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានច្រានចោលការដាក់ពិរុទ្ធភាពដែលបានសម្រេចដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ក្រោមទម្រង់ជាការសម្លាប់រង្គាល ទាក់ទិននឹងការជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដំណាក់កាលទី២។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលយល់ឃើញថា ភ័ស្តុតាងនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ទាក់ទិននឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន មិនបានបង្ហាញដោយលើសពីវិមតិសង្ស័យថា ការសម្លាប់ជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលជាធាតុផ្សំចាំបាច់ ត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងដោយមានចេតនាផ្ទាល់នោះឡើយ។
ទាក់ទិននឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដំណាក់កាលទី២ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានច្រានចោលការដាក់ពិរុទ្ធភាពរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងផងដែរ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ក្រោមទម្រង់ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយមូលហេតុនយោបាយ ដោយបានសន្និដ្ឋានថា ភ័ស្តុតាងមិនបានបង្ហាញថា ភាគច្រើនលើសលប់នៃប្រជាជនដែលត្រូវបានជម្លៀសនោះ ជា “ប្រជាជនថ្មី” ឡើយ។ ដូច្នេះ មិនមានការបង្ហាញថា ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន មានលក្ខណៈរើសអើងជាក់ស្តែងនោះទេ។
ទោះបីជាអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានបញ្ជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់ទាហាន និងអ្នករដ្ឋការ លន់ នល់ ចំនួន ២៥០ នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នៅទួលពោធិ៍ជ្រៃ នៅចុងខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដូច្នេះហើយ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិទំនងជាត្រូវបានប្រព្រឹត្តឡើងក៏ដោយ ក៏ភ័ស្តុតាងនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីគាំទ្រយ៉ាងសមហេតុផលដល់ការសន្និដ្ឋានថា នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះ មានគោលនយោបាយក្នុងការសម្លាប់ទាហាន លន់ នល់ នោះឡើយ។ ភ័ស្តុតាងភាគច្រើនរួមមាន ចម្លើយដែលបានធ្វើឡើងនៅក្រៅតុលាការ ដែលមានតម្លៃជាភ័ស្តុតាងតិចតួច។ លើសពីនេះទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងខកខានមិនបានពិចារណាទៅលើភ័ស្តុតាងមួយចំនួន ដែលធ្វើឲ្យមានមន្ទិលចំពោះអត្ថិភាពនៃគោលនយោបាយសម្លាប់ជាទូទៅនេះ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ព្រឹត្តិការណ៍នៅទួលពោធិ៍ជ្រៃមិនអាចទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវទៅលើជនជាប់ចោទឡើយ ដូច្នេះហើយ ពួកគាត់មិនអាចដាក់ឲ្យទទួលខុសត្រូវផ្នែកព្រហ្មទណ្ឌចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះទេ។ ផ្អែកលើហេតុផលនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានច្រានចោលការការដាក់ពិរុទ្ធភាព នួន ជា និង ខៀវ សំផន ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ដែលក្នុងនោះមាន ការសម្លាប់រង្គាល ការធ្វើមនុស្សឃាត និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយមូលហេតុនយោបាយនៅទួលពោធិ៍ជ្រៃ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានពិចារណាថាតើ ការដែលអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានរកឃើញកំហុសនៅក្នុង សេចក្តីសន្និដ្ឋានមួយចំនួនរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនោះ គួរតែតម្រូវឲ្យអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលកែតម្រូវការដាក់ទោសដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានសម្រេចដែរទេ។ ដោយហេតុថា ការផ្តន្ទាទោសគួរតែឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃឧក្រិដ្ឋកម្ម ដោយពិចារណាទៅលើទ្រង់ទ្រាយធំនៃឧក្រិដ្ឋកម្ម ការខកខានមិនបានពិចារណាចំពោះជោគវាសនាចុងក្រោយរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេស ក្រុមដែលងាយទទួលរងផលប៉ះពាល់បំផុត អង្គហេតុដែលថាឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនោះមិនមែនជាព្រឹត្តិការណ៍ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ប៉ុន្តែឧក្រិដ្ឋកម្មទាំងនោះបានកើតឡើងនៅក្នុងរយៈពេលយូរមួយ និងតួនាទីយ៉ាងសំខាន់របស់ជនជាប់ចោទនោះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានសន្និដ្ឋានថា ការដាក់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតដល់ជនជាប់ចោទនីមួយៗនោះ គឺជាការសមស្រប ដូច្នេះហើយ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានសម្រេចតម្កល់ការដាក់ទោសរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនេះ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានសម្រេចថា បណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា ដែលស្នើសុំតែការបំភ្លឺទៅលើការអនុវត្តទម្រង់ទូលាយបំផុតនៃសហឧក្រិដ្ឋកម្មរួម (JCE) នៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជានោះ មិនអាចទទួលយកបានទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ជនជាប់ចោទបានប្តឹងមកអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលអំពីបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងសញ្ញាណនៃសហឧក្រិដ្ឋកម្មរួម រួមទាំងបញ្ហានានាដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា។