សាក្សី​ជំនាញ លោក​ស្រី Levine Peggy

អ្នកសិក្សាជនជាតិអូស្ត្រាលី-អាមេរិកាំង Peg LeVine កើតនៅឆ្នាំ ១៩៥២។ នាងគឺជាអ្នកចិត្តសាស្រ្តគ្លីនិកដែលបានចុះបញ្ជី អ្នកជំនាញផ្នែកនរវិទ្យា ដែលផ្តោតលើផ្នែកនរវិទ្យាវេជ្ជសាស្រ្ត សាស្រ្តាចារ្យ និងជាដៃគូស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលមូលនិធិ Shoah សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវអំពើប្រល័យពូជសាសន៍កម្រិតខ្ពស់នៅទីក្រុង Los Angeles ។

នាងបានដឹងពីជម្លោះកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ១៩៨០ នៅពេលដែលនាងកំពុងធ្វើការនៅក្នុងមណ្ឌលសុខភាពផ្លូវចិត្ត ដែលមានជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាជាច្រើន។ នាងបានចាប់ផ្តើមការស្រាវជ្រាវរបស់នាងក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៧ លើប្រធានបទជាក់លាក់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្រោមរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ នាងបានពន្យល់ថា វាពិតជាការងារដ៏លំបាកមួយក្នុងការរក្សាភាពអព្យាក្រឹតចំពោះប្រធានបទនោះ។ ជាឧទាហរណ៍ មុនពេលពាក្យថា "រៀបការដោយបង្ខំ" ត្រូវបានប្រើនៅចំពោះមុខតុលាការ គ្មាននរណាម្នាក់និយាយអ្វីអំពីវាទេ ប៉ុន្តែគាត់ចូលចិត្តពាក្យថា "អាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយការរៀបចំ" ។ អ្នក​ជំនាញ​បាន​ជ្រើសរើស​ប្រើ​ពាក្យ​«​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​ដោយកំណេន​»។ នាង​បាន​ពន្យល់​ថា អាពាហ៍ពិពាហ៍​ត្រូវ​បាន​គេ​គិត​ថា​ជា​ការ​ផ្តល់​សេវា​ដល់​អនាគត​ប្រទេស​របស់​ពួកគេ។ សម្រាប់​នាង​គឺ​ដើម្បី​បម្រើ​អង្គ​ការ​ជា​សំណួរ​នៃ​ភាព​ស្មោះត្រង់​។ និយមន័យ​នៃ​ការ​រៀបការ​ដោយ​បង្ខំ​ក្នុង​ទិដ្ឋភាព​ផ្លូវ​ច្បាប់​គឺ​ថា​មនុស្ស​ម្នាក់​ស្ថិត​ក្រោម​អំពើ​ហិង្សា​ឬ​ការ​គំរាម​កំហែង​នៃ​អំពើ​ហិង្សា​ហើយ​ពេល​ដែល​មនុស្ស​រៀបការ​មិន​មាន​ឆន្ទៈ​សេរី​របស់​ខ្លួន។ ការ​ស៊ើបអង្កេត​របស់​នាង​បាន​បង្ហាញ​ថា​មាន​តែ​តិច​ជាង​ដប់​ភាគរយ​ប៉ុណ្ណោះ​ត្រូវ​បាន​គេ​គំរាម​សម្លាប់​ប្រសិន​បើ​ពួក​គេ​មិន​ព្រម​រៀបការ​ជាមួយ​នរណា​ម្នាក់។ នាង​បញ្ជាក់​ថា ការ​យល់​ឃើញ​នៃ​ការ​រៀប​ការ​គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ការ​យល់​ឃើញ​របស់​អង្គ​ការ។ អ្នកស្រី​បញ្ជាក់​ថា ពិធី​នេះ​ខុស​គ្នា​តាម​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ។ កង្វះពិធីសាសនាបានរំខានឬមិនពេញចិត្តដល់មនុស្សជាច្រើន។

ទាក់ទិន​នឹង​ការ​ផ្សំដំណេក​នោះ នាង​បាន​និយាយ​ថា គ្មាន​គូ​ស្វាមី​ភរិយា​ណា​បញ្ជាក់​ថា​ត្រូវ​បង្ខំ ឬ​ត្រួត​ពិនិត្យ​នោះ​ទេ គេ​រំពឹង​ថា​មនុស្ស​នឹង​រួមដំណេក​ក្នុង​រយៈពេល ៣ ថ្ងៃ​ដំបូង។ នាងបានចង្អុលបង្ហាញថា យើងរំពឹងដូចគ្នាពីគូស្នេហ៍នៅគ្រប់ប្រទេស។ នាង​បាន​និយាយ​ថា នាង​មិន​អាច​កំណត់​ការ​រៀបការ​ដោយ​បង្ខំ​បាន​ទេ ប៉ុន្តែ​នាង​បាន​ច្រានចោល​ការ​ប្រើ​វា​ដើម្បី​កំណត់​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ក្រោម​របប​ខ្មែរ​ក្រហម។ នាងបានពន្យល់ថានាងបានបង្កើតភាពត្រឹមត្រូវនៃអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមរយៈការយល់ឃើញរបស់មនុស្ស។ 

Transcript from testimony

Video recordings