អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) គឺជាតុលាការពិសេសមួយរបស់កម្ពុជាដែលទទួលបានការគាំទ្រពីមជ្ឈដ្ឋានអន្ដរជាតិតាមរយៈអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNAKRT) តុលាការនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាតុលាការខ្មែរក្រហម ឬអង្គជំនុំជម្រះកម្ពុជា។
- ព័ត៌មានសង្ខេបអំពី អ.វ.ត.ក
- ការសង្ខែបអំពីការផ្ដល់ជំនួយ និងការចំណាយ ដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៧
- ស្ថិតិទស្សនៈកិច្ចរបស់តុលាការដល់ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៧
របបខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាចនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ហើយត្រូវទម្លាក់ពីអំណាចនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ។ ប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណ ១,៧ លាននាក់ បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារការបង្អត់អាហារ ទារុណកម្ម ការសម្លាប់ និងការបង្ខំឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង ក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃនៃរបបនោះ។ សង្គ្រាមស៊ីវិលបានបន្ដក្រោយពីការដួលរលំនៃរបបខ្មែរក្រហម ។ នៅទីបំផុត សង្គ្រាមស៊ីវិលបានត្រូវបញ្ចប់ នៅឆ្នាំ ១៩៩៨ នៅពេលដែលរចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយនិងយោធារបស់ខ្មែរក្រហមត្រូវកម្ទេចចោល។
នៅឆ្នាំ១៩៩៧ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសំណូមពរឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិជួយឧបត្ថម្ភបង្កើតសាលាជម្រះក្ដី ដើម្បីកាត់ទោសមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហម។ នៅឆ្នាំ ២០០១ រដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់មួយដើម្បីបង្កើតតុលាការកាត់សេចក្ដីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្ដឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងអំឡុងរបបខ្មែរក្រហមពីឆ្នាំ ១៩៧៥-១៩៧៩។ តុលាការនេះមានឈ្មោះថា អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា ដើម្បីកាត់សេចក្ដីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្ដឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ ឬ អ.វ.ត.ក) ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទទូចសុំថា ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់ តុលាការជម្រះក្ដីត្រូវប្រព្រឹត្ដទៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់មន្ដ្រីនិងចៅក្រមកម្ពុជា គួបផ្សំជាមួយមន្ដ្រីនិងចៅក្រមអន្ដរជាតិ។ កម្ពុជាបានអញ្ជើញសហគមន៍អន្ដរជាតិឲ្យចូលរួមសហការក្នុងការកាត់សេចក្ដីនេះ ដើម្បីធានាឲ្យមានយុត្ដិធម៌ជាលក្ខណៈអន្ដរជាតិ ព្រោះកម្ពុជាយល់ឃើញថាខ្លួននៅទន់ខ្សោយផ្នែកតុលាការ និងចរិតលក្ខណៈអន្ដរជាតិនៃឧក្រិដ្ឋកម្ម ។
ចុងបញ្ចប់ កិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៣ ដែលចែងអំពីថាតើសហគមន៍អន្ដរជាតិនឹងជួយឧបត្ថម្ភនិងសហការរបៀបដូចម្ដេចនៅក្នុងអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញនេះ។ តុលាការថ្មីហើយពិសេសនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងអង្គការសហប្រជាជាតិ ប៉ុន្ដែតុលាការនេះគឺជាតុលាការឯករាជ្យម្ចាស់ការ មិនចំណុះរាជរដ្ឋាភិបាលឬអង្គការសហប្រជាជាតិទេ ។ តុលាការនេះគឺជាតុលាការកម្ពុជា ដែលមានការចូលរួមពីសហគមន៍អន្ដរជាតិ ដែលនឹងអនុវត្ដទៅតាមស្ដង់ដារអន្ដរជាតិ ។ តុលាការនេះនឹងផ្ដល់ជាគំរូថ្មីមួយសម្រាប់ដំណើរការកាត់ក្ដីនៅកម្ពុជា។
មើល៖ ព្រឹត្ដិការណ៍សំខាន់ៗ
អ.វ.ត.ក ជំនុំជម្រះក្តីតែបុគ្គលពីរជំពូកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលត្រូវបានប្រព្រឹត្តនៅចន្លោះថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៦ និងថ្ងៃទី៦ មករា ១៩៧៩ ៖
១) មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និង
២) អ្នកដែលត្រូវបានជឿជាក់ថាមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះការរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើច្បាប់ជាតិនិងច្បាប់អន្តរជាតិ
សំណុំរឿងនៅ អ.វ.ត.ក. មាន៖
សំណុំរឿង ០០១
ទណ្ឌិតៈ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច
សំណុំរឿង ០០២ (បំបែកទៅជា ០០២/០១ និង ០០២/០២)
ជនជាប់ចោទៈ ខៀវ សំផន, អៀង សារី (ស្លាប់), នួន ជា, អៀងធីរិទ្ធ (ស្លាប់)
សំណុំរឿង ០០៣
ជនជាប់ចោទ៖ មាស មុត
សំណុំរឿង ០០៤ (បំបែកទៅជា ០០៤/០១ សំណុំរឿង ០០៤/០២ និង សំណុំរឿង ០០៤)
ជនជាប់ចោទៈ យឹម ទិត្យ (០០៤) អ៊ឹម ចែម (០០៤/០១) និង អោ អាន (០០៤/០២)
គេហទំព័រនេះផ្តល់ព័ត៌មានអំពីអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ និងឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរមួយចំនួនដែលត្រូវបានសួរញឹកញាប់អំពីការជំនុំជម្រះក្ដីនេះ។ សូមទាក់ទងមកផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈនៃ អ.វ.ត.ក ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់ដឹងព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមទៀត ឬចង់ធ្វើទស្សនកិច្ចនៅ អ.វ.ត.ក។
ការិយាល័យរដ្ឋបាលនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញមានតួនាទីផ្ដល់សេវាកម្មដល់អង្គជំនុំជម្រះ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ការិយាល័យសហព្រះរាជអាជ្ញា និងការិយាល័យផ្សេងទៀត ។
បដិរូប
បដិរូបតំណាងឲ្យអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញមានការពណ៌នារួមមួយអំពីការគ្រប់គ្រងនៃតុលាការកម្ពុជាក្នុងសម័យអង្គរ និងអមដោយកួរផ្លែអូលីវ ជាសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលតំណាងឲ្យសន្ដិភាព។ ពណ៌ជាផ្លូវការគឺខៀវចាស់។
រូបនេះអង្គុយលើក្រណាត់តេអ៊ី ហើយកាន់ដាវមួយតំណាងឲ្យអំណាចតុលាការ។ វាគឺជារូបតាំងលើជញ្ជាំងកណ្ដាលគេអតីតតុលា ការឧទ្ធរណ៍ក្នុងក្រសួងយុត្ដិធម៌នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ រូបនោះអមដោយអ្នកជំនួយការពីរនាក់ ដែលកំពុងអានច្បាប់ ដែលចារដោយដៃលើស្លឹករឹត។
ត្រាជាផ្លូវការបង្ហាញពីបដិរូបព័ទ្ធដោយរង្វង់ពីរដែលសរសេរឈ្មោះពេញជាអក្សរខ្មែរអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា និងអក្សរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស ECCC, (Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia) ជាភាសាបារាំង CETC (Chambres extraordinaries au sein des Tribunaux Cambodgiens)