អត្ថបទព័ត៌មាន

សហព្រះរាជអាជ្ញា ជា លាង និង Fergal Gaynor ចេញសេចក្តីប្រកាសអំពីការផ្ទេរ ខៀវ សំផន ទៅកាន់ពន្ធនាគារខេត្តកណ្តាល កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីបន្ត​អនុវត្ត​ទោស​ជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។

​​​​​​​ថ្ងៃនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានតម្កល់ការផ្តន្ទាទោសលើ ខៀវ សំផន - ប្រមុខរដ្ឋនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិប តេយ្យ និងជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់បំផុតម្នាក់នៃរបបខ្មែរក្រហម - សម្រាប់ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រឆាំង​មនុស្ស​ជាតិ និងការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ​ ឆ្នាំ១៩៤៩។

យោងតាមវិធាន ៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់ អ.វ.ត.ក សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ សូមធ្វើសេចក្តីប្រកាស ព័ត៌មានជាសាធារណៈទាក់ទងនឹងស្ថានភាពនសំណុំរឿងលេខ ០០៤ ដែលមានជនជាប់ចោទឈ្មោះ យឹម ទិត្យ ដូចខាងក្រោម៖

នៅថ្ងៃទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល (អ.ជ.ត.ក) បានចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់​ខ្លួន​​បដិសេធបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ (ស.ព.អ) ដែលបានស្នើសុំឲ្យ អ.ជ.ត.ក បញ្ជូនរឿងក្តីប្រឆាំងនឹង យឹម ទិត្យ ទៅកាន់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃ អ.វ.ត.ក ដើម្បីធ្វើការជំនុំជម្រះ។ បណ្តឹងសាទុក្ខនោះផ្អែកលើក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិរបស់ អ.វ.ត.ក ដែលរួមមាន “យន្តការស្វ័យប្រវត្តិ” ដែលតម្រូវឲ្យរឿងក្តីបន្តដំណើរការទៅជំនុំជម្រះ ប្រសិនបើមិនមានចៅក្រមយ៉ាងហោចណាស់ចំនួនបួនរូប​ក្នុងចំណោម​ចៅក្រមទាំងប្រាំរូបនៃអង្គបុរេជំនុំជម្រះ (អ.ប.ជ) បដិសេធដីកាបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ​ទេ​នោះ ដែលចៅក្រម អ.ប.ជ មិនបានធ្វើដូច្នោះឡើយ នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ របស់ខ្លួន។

យោងតាមវិធាន ៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់ អវតក សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ សូមធ្វើសេចក្តីប្រកាស ព័ត៌មានជាសាធារណៈទាក់ទងនឹងស្ថានភាពនសំណុំរឿងលេខ ០០៣ ដែលមានជនជាប់ចោទឈ្មោះ មាស មុត ដូចខាងក្រោម៖

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល (“អ.ជ.ត.ក”) បានចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់ខ្លួនដោយទាត់ចោលបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្

សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ (“ស.ព.អ”) ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះ ដើម្បីបំភ្លឺអំពីគោលជំហររបស់ខ្លួន​ទាក់​ទង​នឹង​ការយល់ច្រឡំដែលអាចកើតមានអំពីស្ថានភាពរបស់តុលាការនៅលើករណីរឿងក្តីនានាដែលមិនទាន់បាន​ដោះ​ស្រាយ​ចប់សព្វគ្រប់នៅ អ.វ.ត.ក ដែលកើតចេញពីការផ្សាយមិនបានពេញលេញរបស់វិទ្យុសំឡេង   អាមេរិកាំង (Voice of America) ជាភាសាខ្មែរនាពេលថ្មីៗនេះ ដែលបានធ្វើឡើង​តាមរយៈ​សេចក្តីថ្លែង​ការណ៍​របស់​អ្នក​នាំពាក្យ​នៃ​កិច្ចការ​ទំនាក់ទំនង​សាធារណៈរបស់រដ្ឋបាលតុលាការ។

សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ (“ស.ព.អ”) ត្រូវបង្ខំចិត្តចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់​មិនត្រឹមត្រូវគ្មានមូលដ្ឋាន ទាក់ទងនឹងការប្រព្រឹត្តមិនត្រឹមត្រូវក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន​ ចេញដោយមេធាវីការពារក្តី មាស មុត នៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដែលបង្ហាញពី​ការខកចិត្តរបស់ពួកគេចំពោះការអនុវត្តឆន្ទានុសិទ្ធិដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះ ក្នុងការបដិសេធសំណើរបស់មេធាវី​ការពារក្តីស្នើសុំដាក់សារណាបន្ថែមមកអង្គបុរេជំនុំជម្រះ។

សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ Brenda J.

                                                         សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន

សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ សូមជម្រាបជូនសាធារណជនឱ្យបានជ្រាបថា ទណ្ឌិត កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច បានទទួលមរណភាព នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្

                                                                   សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន

សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសំណុំរឿង ០០៤/២

នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិបានដាក់ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពររបស់ខ្លួន ក្នុងសំណុំរឿង០០៤ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចស៊ើបសួរលើ យឹម ទិត្យ។ វិធានផ្ទៃក្នុងសម្រាប់អង្គជំនុំជម្រះវិសាម

នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា​ និងថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា​ ឆ្នាំ២០១៨ សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដាក់ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរក្នុង​សំណុំរឿង០០៤ រ

​សហ​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​ជាតិ​ លោក​ស្រី ជា លាង ចេញ​សេច​ក្ដីថ្លែងការ​ជាសាធារណៈដោយ​អនុលោមតាមវិធាន៥៤ នៃវិធាន​ផ្ទៃក្នុងរបស់ អ.វ.ត.ក. ទាក់ទងនឹងសំណុំរឿង ០០៣ ។

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដាក់ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពររបស់ខ្លួន ក្នុងសំណុំរឿង០០៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចស៊ើបសួរលើ មាស មុត។ ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរត្រូវបានចេញដោយសហព្រះរា

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ សហព្រះរាជអាជ្ញាជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដាក់ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពររបស់ខ្លួន ក្នុងសំណុំរឿង០០៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចស៊ើបសួរលើ មាស មុត។ ដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរត្រូវបានចេញដោយសហព្រះរា

វិធានផ្ទៃក្នុងសម្រាប់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជាចែងថា ខណៈដែលដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពររបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា ត្រូវបានដាក់ជាការសម្ងាត់ក៏ដោយ ក៏សហព្រះរាជអាជ្ញាអាចបញ្ចេញនូវសេចក្តីសង្ខេបអំពីគោលបំណង

នៅថ្ងៃនេះ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត បានជូនដំណឹងដល់ភាគីទាំងអស់នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០៤ និង ០០៤/១ ថាកិច្ចស៊ើប សួរប្រឆាំងនឹង អោ អាន បានបញ្ចប់។ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ក៏បានចេញដីកាសម្រេចបំបែកនីតិវិធីពាក់ព័ន្ធនឹង អោ អាន ចេញពីសំណុំរឿង ០០៤ ហើយបង្កើតសំណុំរឿងថ្មី គឺសំណុំរឿង ០០៤/០២។ សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតអន្តរជាតិ បានចេញដីកាសម្រេចដាច់ដោយឡែកមួយ ដោយកាត់បន្ថយវិសាលភាពនៃកិច្ចស៊ើបសួរប្រឆាំងនឹង អោ អាន យោងតាមវិធានផ្ទៃក្នុង ៦៦ស្ទួន។

វិធាន៥៤ សេចក្ដីសង្ខេបរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាស្ដីពីដីកាសន្និដ្ឋានស្ថាពរពាក់ព័ន្ធនឹង អ៊ឹម ចែម

បន្ទាប់ពីត្រូវបានចាត់តាំងដោយឯកឧត្តម បាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) និងដោយមានការអនុម័តយល់ព្រមពីឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម លោកអូលីវីយ៉េ បូវ៉ាល់ឡេ (ជនជាតិបារាំង)ត្រូវបានតែងតាំងជាចៅក្រមអន្តរជាតិថ្មីនៅអង្គបុរេជំនុំជម្រះនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក)។ លោកចៅក្រម បូវ៉ាល់ឡេ ត្រូវបំពេញតួនាទីជំនួសលោកចៅក្រម ចាងហូ ជុង (ជនជាតិកូរ៉េខាងត្បូង) ដែលបានលាលែងពីតំណែងកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៥។

របាយការណ៍សារព័ត៌មាននានាបានបញ្ជាក់ថា មានសំណួរមួយចំនួនត្រូវបានចោទសួរនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សព្វផ្សាយ កាលពីពេលថ្មីៗនេះថាតើនៅមានសំណុំរឿងបន្ថែមទៀតដែរឬទេបន្ទាប់ពីសំណុំរឿង០០៣ និង០០៤។ សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិលោក Nicholas Koumjian បានបញ្ជាក់ឡើងវិញម្តងទៀតថាការិយាល័យរបស់លោកនៅតែមិនប្រែប្រួលគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនដូចដែលធ្លាប់បានប្រកាសពីលើកដំបូងដោយសហព្រះរាជអាជ្ញាមុនកាលពីថ្ងៃទី ០៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៩ ថា គ្មានសំណុំរឿងផ្សេងទៀតនឹងត្រូវដាក់ជូនទៅសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតនោះទេ។ ការយកចិត្តទុកដាក់របស់សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិ និងបុគ្គលិករបស់ខ្លួន គឺការបញ្ចប់សំណុំរឿងនានា ដែលបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងស្ថិតនៅដំណាក់កាលបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ នៅក្នុ

វិធាន៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងរបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) តម្រូវឲ្យដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួរ ឬដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួរបន្ថែមណាមួយក៏ដោយដែលធ្វើឡើងដោយសហព្រះរាជអាជ្ញា គឺជាឯកសារសម្ងាត់។ ទោះជាយ៉ាងដូច្នេះក៏ដោយ ក៏វិធាននេះបានចែងផងដែរថា សហព្រះរាជអាជ្ញា “អាចផ្ដល់ឲ្យសាធារណជននូវព័ត៌មានសង្ខេបដែលមាននៅក្នុងដីកាទាំងនេះ”។ ហេតុដូច្នោះហើយ ដោយគិតពិចារណាពីផលប្រយោជន៍សន្តិសុខ និងភាពលាក់កំបាំងរបស់ជនរងគ្រោះ និងសាក្សី, ពិចារណាពីសិទ្ធិស្ដីពីសច្ចធារណ៍នៃនិរទោសរបស់ជនសង្ស័យដែលត្រូវទទួលបាន និងពិចារណាពីលក្ខខណ្ឌតម្រូវនានាដែលថា ការស៊ើបអង្កេតត្រូវធ្វើឡើងជាសម្ងាត់ សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិស

វិធាន ៥៤ នៃវិធានផ្ទៃក្នុងសម្រាប់ អ.វ.ត.ក តម្រូវថា ដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួរ ឬ ដីកាសន្និដ្ឋានបញ្ជូនរឿងឲ្យស៊ើបសួរបន្ថែមដែលធ្វើឡើងដោយសហព្រះរាជអាជ្ញា ត្រូវតែសម្ងាត់ ប៉ុន្តែក៏ចែងផងដែរថា សហព្រះរាជអាជ្ញាអាច “ផ្តល់ជូនសាធារណជននូវសេចក្តីសង្ខេប អំពីគោលបំណងនៃព័ត៌មានដែលមានចែងនៅក្នុងដីកាសន្និដ្ឋានទាំងនោះបាន”។ ទន្ទឹមនេះ ដោយមានការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើផលប្រយោជន៍របស់ជនរងគ្រោះនិងសាក្សី សិទ្ធិរបស់ជនសង្ស័យដែលមានសិទ្ធិទទួលបានសច្ចធារណ៍នៃនិរទោស និងលក្ខខណ្ឌតម្រូវក្នុងវិធាននានាដែលកំណត់ថា កិច្ចស៊ើបសួរត្រូវតែធ្វើឡើងដោយសម្ងាត់ សហព្រះរាជអាជ្ញាអន្តរជាតិសូមផ្តល់នូវព័ត៌មានដូចខាងក្រោម។